Bıyıl uzaçaq xalıq sanın isäpkä alu ğamäle tatar cämäğätçelegen şöbhägä saldı. Häm moña cirlek tä bar. Çönki Däwlät Duması tarafınnan täqdim itelgän terkälü variantı tatar xalqın törle törkemnärgä bülügä yünältelgän.
11 dekaberdä Tatarstan respublikası Fännär akademiäseneñ Tel, ädäbiät häm sänğat institutı ğalimnäre şuşı uñaydan Rusiä Federatsiäse Prezidentı Vladimir Putinğa möräcäğät belän çıqtı. Bu citdi dokumentta Duma qabul itkän qararlarğa analiz birelä. «Şuşı zakonnı tormışqa aşıru öçen Rusiä Fännär akdemiäseneñ Etnologiä häm Antropologiä institutı tarafınnan «2002 yılda Bötenrusiä xalıq sanın isäpkä alu materialların eşkärtü öçen millätlär isemlege häm «Millätlär häm tellärneñ sistematik süzlege eşlängän». Ämma bu dokumentlarnıñ ikese dä citdi räweştä eşläp citkerüne sorıy», dip äytelä älege möräcäğättä. Ğalimnär fikerençä, tatarlarnıñ ayırım törkemnäre ğomümän üz xalqı eçennän çığarıp taşlanğan häm möstäqil xalıq dip iğlan itelgän… «Berdäm tatar milläten ber törkem ayırım, yänäse, mästäqil xalıq häm millätlärgä tarqatu qayber ğalim häm türälär tarafınnan köçläp tağıla. Alar ğasırlar däwamında oyışıp formalaşqan häm xäzerge waqıtta urtaq tatar telenä iä, berdäm millät bulğan tatar xalqınıñ tuplanış häm şäkelläneş tarixı qanunnarın kire qağa. Älege dokumentlardağı taläplärne tormışqa aşıru tatar xalqı yazmışın da faciğale näticälärgä kiterüe ixtimal. Çönki ul, waq qawemi törkemnärgä bülenep, berdäm millät bularaq yäşäwdän tuqtayaçaq», dip yaza ğalimnär.
Rusiäneñ yuğarı dairälärendä aqıl iäläreneñ täqdimenä qolaq salırlarmı-yuqmı, monısın äytüe qıyın. Ä ber närsä açıq. Millät yazmışı turında süz barğanda, östän yañğır yawarmı-yuqmı, dip qul quşırıp, kötep utıru zur xata bulır ide. Çönki xalıqnıñ kiläçäge ul ğalimnärne genä tügel, injenerlarnı, tabiblarnı, uquçılarnı, uqıtuçılarnı häm başqa qatlam keşelärne berdi borçırğa tieş.
Damir Ğismetdin
11 dekaberdä Tatarstan respublikası Fännär akademiäseneñ Tel, ädäbiät häm sänğat institutı ğalimnäre şuşı uñaydan Rusiä Federatsiäse Prezidentı Vladimir Putinğa möräcäğät belän çıqtı. Bu citdi dokumentta Duma qabul itkän qararlarğa analiz birelä. «Şuşı zakonnı tormışqa aşıru öçen Rusiä Fännär akdemiäseneñ Etnologiä häm Antropologiä institutı tarafınnan «2002 yılda Bötenrusiä xalıq sanın isäpkä alu materialların eşkärtü öçen millätlär isemlege häm «Millätlär häm tellärneñ sistematik süzlege eşlängän». Ämma bu dokumentlarnıñ ikese dä citdi räweştä eşläp citkerüne sorıy», dip äytelä älege möräcäğättä. Ğalimnär fikerençä, tatarlarnıñ ayırım törkemnäre ğomümän üz xalqı eçennän çığarıp taşlanğan häm möstäqil xalıq dip iğlan itelgän… «Berdäm tatar milläten ber törkem ayırım, yänäse, mästäqil xalıq häm millätlärgä tarqatu qayber ğalim häm türälär tarafınnan köçläp tağıla. Alar ğasırlar däwamında oyışıp formalaşqan häm xäzerge waqıtta urtaq tatar telenä iä, berdäm millät bulğan tatar xalqınıñ tuplanış häm şäkelläneş tarixı qanunnarın kire qağa. Älege dokumentlardağı taläplärne tormışqa aşıru tatar xalqı yazmışın da faciğale näticälärgä kiterüe ixtimal. Çönki ul, waq qawemi törkemnärgä bülenep, berdäm millät bularaq yäşäwdän tuqtayaçaq», dip yaza ğalimnär.
Rusiäneñ yuğarı dairälärendä aqıl iäläreneñ täqdimenä qolaq salırlarmı-yuqmı, monısın äytüe qıyın. Ä ber närsä açıq. Millät yazmışı turında süz barğanda, östän yañğır yawarmı-yuqmı, dip qul quşırıp, kötep utıru zur xata bulır ide. Çönki xalıqnıñ kiläçäge ul ğalimnärne genä tügel, injenerlarnı, tabiblarnı, uquçılarnı, uqıtuçılarnı häm başqa qatlam keşelärne berdi borçırğa tieş.
Damir Ğismetdin