Accessibility links

Кайнар хәбәр

Konstitutsiä tiräsendä bäxäslär


İnde xäbär itkänebezçä, 29 martta Tatarstan Däwlät Şurası respublika Konstitutsiäseneñ yaña redaksiäse proektın ikençe uqılışta qarayaçaq. Matbuğatta, radio-televidenie aşa oşbu töp qanun proektına tözätmälär, östämälär kertu turında bäxäslär bara.

Räsmi dairälärneñ diskussiälärne artıq cäyeldermäw teläge nıq sizelä. Şulay da oppozitsiä 121 matdägä 100 tözätmä äzerläp ölgergän ikän. Alarnıñ töp mäğnäse Tatarstan Konstitutsiäsen maksimal' räweştä Federal' Konstitutsiä belän yaqınaytu, täñgälläşterü. «Tügäräk östäl» tiräsendä berläşkän cämäğät oyışmaları häm xäräkätläre parlament saylawların tizräk uzdırırğa, Prezident apparatın, Ministrlar Kabinetı belän berläşterergä, xaqimiät başlıqların saylap quyarğa täqdim itälär. Oppozitsion köçlär forsattan faydalanıp, tamırdan üzgärülär parlamentta ğına tügel başqa yuğarı dairälärdä dä bulırğa tieş dip sanıy.

Milli xäräkät liderları isä, bernindi yaña Konstitutsiä kiräkmi, iskese dä bik äybät digän fikerdä toralar. Citmäsä, iske Konstitutsiäneñ referendum aşa qabul itelüen iskärtälär.

Läkin monısı — ideal, çınbarlıqta Konstitutsiäne siplärgä turı kiläçäk. Häm şuña da yaña variantqa sallı maddälär kertergä, ä inde qayberlären saqlap qalırğa kiräkter. Bu uñaydan bügenge parlamentta uñışlı eşläp kilgän ber törkem milli canlı deputatlarnıñ pozitsiäse häm täqdimnäre iğtibarğa wä yaqlawğa layıq kebek kürenä.

Comğa könne «Восточный экспресс» gazetası Däwlät Şurasınıñ fän, mägärif, mädäniät häm milli mäsälälär buyınça komissiä citäkçese Razil Wälievneñ zur mäqäläsen bastırıp çığardı. Älege yazmanıñ isemendä ük avtornıñ pozitsiäse qıçqırıp tora. «Suverenitettan baş tartırğa yaramıy» digän mäqälädä Razil äfände federal' xaqimiätneñ milli säyäsäten analizlap, anı tänqitli, soñğı yıllarda köçäyä barğan millätlärne, töbäklärne qısunıñ säbäplären açıqlıy.

Razil Wäliev häm deputat Tufan Minnullin, Konstitutsion komissiä äğzaları bularaq, yaña töp zakonğa 11. maddäne kertkännär. Ul Tatarstannan çittä yäşägän millättäşlärebez öçen bik möhim. Anda bolay diyılgän: «Tatarstan respublikası üzeneñ territoriäsennän çittä yäşägän tatarlarğa telne, mädäniätne üsterüdä häm üzençäleklegen saqlawda yärdäm kürsätä».

Älbättä, mondıy konstitutsion maddä bezneñ xökümätkä dä, başqa oyışmalarğa da çit töbäklärdä yäşägän millättäşlärgä iğtibarnı arttırırğa, bulışırğa yaxşı forsat birä.

Razil Wäliev şulay uq Konstitutsiäneñ 61. maddäsen köçendä qaldırunı yaqlap çığa. «Tatarstan suveren respublika, xalıqara xoquq subyektı» diyelä anda. Deputat fikerençä, xalıq tarafınnan referendumda xuplanğan älege maddäne alıp taşlarğa xoquqıy nigez, ä parlamentnıñ wäqäläte yuq. Yä 61. maddä şul kileş qalırğa tiyış, yä anıñ buyınça yaña referendum uzdırırğa kiräk.
XS
SM
MD
LG