Accessibility links

Кайнар хәбәр

Xalıq sanın alu Başqortostanda nindi näticälär birde?


Xalıq sanın alu Başqortostanda nindi näticälär birde?

“Azatlıq” radiosınıñ Qazan bürosına Başqortostanda xalıq sanın alu barışı häm yomğaqları turında sorawlar kilä. Könbatış Başqortostandağı qayber rayonnarda östän kürsätelgän sannar buyınça, tatarlarnı başqort itep yazu nindi näticälärgä kiterer. Äytik, ägär dä İleş rayonında 60-80 protsent xalıq başqort dip yazıldı ikän, dimäk, mondağı xalıqnıñ şul qädäre başqort millätennän digänne añlatamı ikän? Xoquqçılar häm statistiklar belän kiñäşkännän soñ şundıy cawap aldıq. Xäzer Rusiäneñ yaña pasportında millät kürsätelmi. Xalıq sanın alğanda konkret şäxeslärneñ milläte berqayda da bilgelänmi. Ğomümi statistika döres yäki yalğış bulırğa mömkin. Ayırım şäxesneñ milläten uqırğa yäki eşkä alğanda, yäisä başqa cirdä sorarğa yaramıy. Qısqası, berkem dä tege yäki bu millättä dip yazıp, tanıqlıq almağan. Konkret awılda yäki uramda yäşäwçe törle millät wäkilläre üzläre telägän teldä söyläşergä, belem alırğa xaqlı. Ä inde elekke Minzälä öyäzendäge 200 meñläp tatarnıñ qayçandır başqort millätennän bulıp xäzer şunı onıtqan digän legenda bernindi fänni nigezgä quyılmağan. Aqtanış, Minzälä, Sarman, Möslim rayonnarındağı tatarlar üzlären härwaqıt tatar millätennän dip sanağan häm tatarça söyläşkän. Dimäk, şundıy uq qäwemnän bulğan İleş, Çaqmağış, Dürtile rayonnarı xalqı da üz milläten, üz telen irekle räweştä saqlap yörtä ala.

Sarman rayonında tuıp-üskän Färit Urazaev – Rusiä tatarları federal' avtonomiäseneñ cawaplı särkätibe. Anıñ ata-babaları Qazan gubernasınıñ Könbatışınnan häm Tönyağınnan Sarman yaqlarına 17-18 ğasırda çuqındırudan qaçıp küçep qaytqanar. Düşämbe könne ul “Azatlıq” radiosına menä şularnı söyläde:

Xalıq sanın alu waqıtında Sarman yaqlarına qaytıp kildem. Min anda tatar-başqort problemasın kürmädem. Çönki anda çep-çi tatar awılları häm alar, älbättä inde, ber-böten bulıp “tatar” dip yazıldılar. Ul yaq härwaqıtta üz milläten saqlauğa zur öleş kertä torğan yaq. Annan şaqtıy ğına tanılğan şäxeslär çıqqan. Minem äytergä telägän äyberem şul — tatar bulıp yäşär öçen qırıyıñda başqort, ä başqort bulıp yäşär öçen — tatar basıp torırğa tieş. Bu ike millät bersen-berse tulılandırıp, bersen-berse üsterep yäşärgä tieş. Alarnı ayırıp qaraw ul zur xata. Kiläçäktä bu ike millät öçen dä zur zıyan ğına kiterergä mömkin.
XS
SM
MD
LG