7 noyäber – Tatulıq häm kileşü könendä Qazanda, ğadättägeçä, kommunistlar miting-demonstratsiä ütkärdelär. Ğadättägeçä, mitingta da, demonstratsiädä dä töp rolne Tatarstan kommunistlar partiäse citäkçese häm Rusiä Däwlät Duması deputatı Aleksandr Saliy başqardı. Ul süzen uzğan ber yılğa, yäğni uzğan yılnıñ 7 noyäberennän bıyılğı 7 noyäbergä qadär uzğan çornı bäyäläwdän başladı. Anıñ fikerençä, bu çor xalıqnıñ tormış däräcäsen tağın dä tübänäyü häm ilneñ säyäsi yözeneñ tağın da diskreditatsiälänüe belän bäyälänä.
Şunnarı soñ, kommunistrlar liderı, gadettägeçä, Rusiädäge mäñgelek “Kem ğäyeple?” häm “Närsä eşlärgä?” digän sorawlarğa cawap birä başladı. Barlıq bälalarda da, xätta Çeçen suğışı çığaruda da, oligarxlar ğäyeplände. Oligarxlar ilne talap, barlıq baylıqlarnı da çit illärgä taşıp betergännär. Xäzer kübese çittä yäşilär. Ä xalıq, bigräk tä mitingqa cıyılğan veterannar, pensionerlar şulay aç-yalanğaç qaldırılğan xäldä. Rusiä xökümäte, däwlät citäkçelege xalıqqa qarşı säyäsät alıp baruın däwam itä. Xalıqqa berdän-ber döres yulnı kürsätüçe, anıñ xälenä kerüçe berdän-ber -- kommunistlar partiäse. Xätta Däwlät Duması deputatları da, şul isäptän Tatarstannan saylanğan Saliydan başqa 8 deputat barlıq xalıqqa qarşı qabul itelgän qanunnarğa tawış birep utıralar. Şulay, Saliy äytüençä, “Rusiä Federatsiäse referendumı turındağı qanunğa üzgäreşlär häm östämälär turındağı” qanun ike atna eçendä äzerlänep qabul itelgän. Mäğlüm ki, älege qanun Rusiädä däwlät däräcäsendäge möhim mäsälälär turında referendumnar ütkärüne tıya. Älege qanunğa qarşı Tatarstannan saylanğan deputatlar arasında ber Saliy ğına qarşı tawış birgän. Menä şulay, aqrınlap, KPRF wäkile çığışınıñ qaya taba barğanı añlaşıldı. Rusiä Däwlät Dumasına saylawlarğa ber yıl qalıp bara. Häm xalıq kem öçen tawış birergä ikänen añlarğa tieş.
Tatarstan kommunistları bu könne hiç tä Tatulıq häm kileşü köne dip tanımıylar. Mitingta qabul itelgän rezolyutsiädä dä Kileşü häm tatulıqnıñ ise dä yuq. Anda “клеймим позором”, yäğni “xurlıq kläymäse quyabız”, “отвергаем” - “kire qağabız”, “осуждаем” - “xökem itäbez” digän süzlär qabatlana.
Şuşı ğadi xalıqnıñ küñelenä yaqın bulğan elektr energiäsenä bäyälär, fatir tüläwläre artunı tuqtatu, minimal' xezmät xaqın arttıru kebek taläplär äkrenläp Kasyanov xökümäten, Rusiä xökümäten taratu, Federatsiä Şurasın häm Federal' cıyılışnı taratuğa, şulay uq Tatarstan prezidentın wazifalarınnan buşatu häm Tatarstanda parlament respublikasın buldıru taläplärenä barıp citä. Şulay itep, bıyılğı 7 noyäber Tatulıq häm kileşü köne dä kommunistlar ütkärgän berdän-ber agitatsiä-propaganda çarasına äylänep qaldı. Elekke yıllarda mondıy mitinglarğa başqa firqalär - Jirinovskiynıñ LDPR bülege, başqa demokratik firqalär wäkilläre qatnaşuın kürergä bula ide. Küräseñ, demokratlar inde tulı ciñügä ireştek, dip tınıçlanğannar. Uram mitinglarına çığunı, xalıq belän aralaşunı waq eş, tübänçelek dip sanıylar, küräseñ.
Bıyılğı mitingnıñ tagın ber üzençälege, mitingqa Qazannıñ Yerşov uramında may ayında cimerelgän yortta yäşäwçelär kilgännär ide. Alar älegä çaqlı tieşle mäydanlı ayırım fatirlar, däğwa itep, mäxkämä yullarında yorilär. Rayon, şähär idarä strukturalarında añlaw, yaqlaw tapmağaç, alar kommunistlar partiäseneñ yuridik bülegenä möräcäğät itkännär häm kommunistlar mitinğına “Şäymievne, İsxaqovını-otstavkağa!” digän şiğarlär kütärep çıqqannar.
Şunnarı soñ, kommunistrlar liderı, gadettägeçä, Rusiädäge mäñgelek “Kem ğäyeple?” häm “Närsä eşlärgä?” digän sorawlarğa cawap birä başladı. Barlıq bälalarda da, xätta Çeçen suğışı çığaruda da, oligarxlar ğäyeplände. Oligarxlar ilne talap, barlıq baylıqlarnı da çit illärgä taşıp betergännär. Xäzer kübese çittä yäşilär. Ä xalıq, bigräk tä mitingqa cıyılğan veterannar, pensionerlar şulay aç-yalanğaç qaldırılğan xäldä. Rusiä xökümäte, däwlät citäkçelege xalıqqa qarşı säyäsät alıp baruın däwam itä. Xalıqqa berdän-ber döres yulnı kürsätüçe, anıñ xälenä kerüçe berdän-ber -- kommunistlar partiäse. Xätta Däwlät Duması deputatları da, şul isäptän Tatarstannan saylanğan Saliydan başqa 8 deputat barlıq xalıqqa qarşı qabul itelgän qanunnarğa tawış birep utıralar. Şulay, Saliy äytüençä, “Rusiä Federatsiäse referendumı turındağı qanunğa üzgäreşlär häm östämälär turındağı” qanun ike atna eçendä äzerlänep qabul itelgän. Mäğlüm ki, älege qanun Rusiädä däwlät däräcäsendäge möhim mäsälälär turında referendumnar ütkärüne tıya. Älege qanunğa qarşı Tatarstannan saylanğan deputatlar arasında ber Saliy ğına qarşı tawış birgän. Menä şulay, aqrınlap, KPRF wäkile çığışınıñ qaya taba barğanı añlaşıldı. Rusiä Däwlät Dumasına saylawlarğa ber yıl qalıp bara. Häm xalıq kem öçen tawış birergä ikänen añlarğa tieş.
Tatarstan kommunistları bu könne hiç tä Tatulıq häm kileşü köne dip tanımıylar. Mitingta qabul itelgän rezolyutsiädä dä Kileşü häm tatulıqnıñ ise dä yuq. Anda “клеймим позором”, yäğni “xurlıq kläymäse quyabız”, “отвергаем” - “kire qağabız”, “осуждаем” - “xökem itäbez” digän süzlär qabatlana.
Şuşı ğadi xalıqnıñ küñelenä yaqın bulğan elektr energiäsenä bäyälär, fatir tüläwläre artunı tuqtatu, minimal' xezmät xaqın arttıru kebek taläplär äkrenläp Kasyanov xökümäten, Rusiä xökümäten taratu, Federatsiä Şurasın häm Federal' cıyılışnı taratuğa, şulay uq Tatarstan prezidentın wazifalarınnan buşatu häm Tatarstanda parlament respublikasın buldıru taläplärenä barıp citä. Şulay itep, bıyılğı 7 noyäber Tatulıq häm kileşü köne dä kommunistlar ütkärgän berdän-ber agitatsiä-propaganda çarasına äylänep qaldı. Elekke yıllarda mondıy mitinglarğa başqa firqalär - Jirinovskiynıñ LDPR bülege, başqa demokratik firqalär wäkilläre qatnaşuın kürergä bula ide. Küräseñ, demokratlar inde tulı ciñügä ireştek, dip tınıçlanğannar. Uram mitinglarına çığunı, xalıq belän aralaşunı waq eş, tübänçelek dip sanıylar, küräseñ.
Bıyılğı mitingnıñ tagın ber üzençälege, mitingqa Qazannıñ Yerşov uramında may ayında cimerelgän yortta yäşäwçelär kilgännär ide. Alar älegä çaqlı tieşle mäydanlı ayırım fatirlar, däğwa itep, mäxkämä yullarında yorilär. Rayon, şähär idarä strukturalarında añlaw, yaqlaw tapmağaç, alar kommunistlar partiäseneñ yuridik bülegenä möräcäğät itkännär häm kommunistlar mitinğına “Şäymievne, İsxaqovını-otstavkağa!” digän şiğarlär kütärep çıqqannar.