Accessibility links

Кайнар хәбәр

AQŞ ballistik raketalardan saqlanu sistemasın buldıraçaq


Prezident G.Bush ,Quşma Ştatların ballistik raketa höcümnärennän saqlau öçen xärbilärenä 2 yıl eçendä çiklängän sistema buldırırğa quştı. Bush qaraşınça,proyekt saqlanu öçen zarur adım bulıp tora.Saqlanu ministırı D.Rumsfeld programma aqrınlap täräqqi itäçäk dip äytte .Russie moña reaksie kürsätep , AQŞnıñ 2004nçe yılda çiklängän sistema buldıru qararına qızğanıç belderde.

AQŞları 2004nçe yılğa qädär ballistik raketa höcümnärenä qarşı çiklängän saqlanu qalğanı buldıraçaq. Bu turıda George Bush sişämbedä iğlan itsä dä ul saylau aldı kampaniesendä ük saqlanu qalqanı xaqında söylägän ide. Strategik saqlanuda yaña era başlanğıçın prezident Reagan 1983nçe yılda ‘Yoldızlar Suğışı ‘ turındağı çığışında añlatqan ide. Raketalardan saqlanu Bushnıñ xärbi strategieseneñ nigeztaşı bulsa da, ul urnaştıru eşenä başlaunı terrorğa qarşı global suğış qısalarında añlattı Aqyornıñ sişämbedä iğlan itkän belderüendä, prezident watandaşların doşman däwlätlär yäki küpläp üterü qoralları belän qorallanğan terror törkemnärennän saqlau öçen här çaranı küräçägen belderä. Bush sistema üz waqıtı belän kiñäyteläçäk häm AQŞnıñ dus vä berektäşlären dä saqlayaçaq dip äytkän. AQŞları raketalardan saqlanu sistemasın şulay itep täräqi itteräçäk ki aña başqa illärneñ dä industrieläre qatnaştırılaçaq.

Tönyaq Koreağa küptännän birle potensial qurqınıç dip qaralsa da, aqyort saqlanu qalqanı turındağı qarar ,Pxenyang belän kierenkelängän mönäsäbätlärgä bäylänmäskä tieş dip belderde. Ämma süzçe Ari Fleischer prezident ütkän yılda anti-ballistik raketalar kileşüennän çigenep, sistemanı täräqi itterergä quşqanda Tönyaq Koeranı küz aldında tottı dip faş itte.

AQŞ administratsiese Britaniedän Fylingdales häm Daniadan Grönland- Thuledağı irtä kisätüçe radar sistemaların köçländerü-nığıtunı sorağan . Alar yaña yıldan soñ cavap qaytaraçaqların beldergännär. Ämma Britanie saqlanu ministırı Hoon şunduq bu raketalardan saqlanu sistemasınıñ Yevropağa cäyelderüen añlata digän. Dania premiere Rasmussen sistema totrıqsız illärneñ höcümenä qarşı garantie bulaçaq dip äytkän. Tik yarım aftonom Grönland xökümäte, Thule-ne raketalardan saqlanu sistemasına kertü , utraunı höcümda hädäf xälenä kiteräçäk dip qurqa.Utraunıñ bäysezlek yaqlı yaña xökümäte 1951nçe yılda AQŞ belän Dania arasında ireşelgän häm Quşma Ştatlarına Thulede xoquq tanığan kileşüneñ yañadan tikşerelüen taläp itä.

Waşingtonnıñ 1972 nçe yılğı ABM kileşüennän çigenüe häm Mäskäüneñ telämiçä genä amerikan programmasına riza buluı , saqlanu sisteması aşqınulı qorallanu yarışına säbäp bulaçaq digän qurqınıçnı kimette.

Ämma çınbarlıq şul ki älegä pentagon Amerika şähärlären saqlayaçaq ışanıçlı raketalardan saqlanu texnologiesenä iä tügel. Ütkärelgän 8 sınaunıñ öçe uñışsız buldı. Ütkän atnada ğına Californiadan atılğan raketanı ….. elektärep aluçı raketa bärep töşerä almağan ide. Regannıñ strategik saqlanu inisiativası ällä ni yaqlau tapmadı, çönki oçqan raketanı hawada elekterep alıp ,yuq itü texnologiese citärlek teräqqi itmägän. Ämma saqlanu ministırı D.Rumsfeld sişämbedä pentagondağı brifingta , min cir, dingez yäki havada närsäder urnaştıru häm moñı qullanu, sınau häm monnan närsäder öyränü ideasın yaratam, küp kenä närsä azaqqa qädär täräqi itep citmi yuqqa da çığa ala dip söyläde. Rumsfeld süzlärençä:

(audio)Raketalardan saqlanu sisteması turında uylağanda , anıñ täräqi itäçäk programma buluın küzdä totırğa kiräk. Ul waqıt ütü belän alğa taba baraçaq. Russie tışqı eşlär ministırlığı çärşämbedä yasağan belderüdä AQŞnıñ 2004nçe yılda çiklängän saqlanu qalqanı urnaştıru qararına qızğanıç belderä. Buş administratsiese kongresstan proyektnı finansiäläü öçen başta ber milliard 500meñ dollar soramaqçı. Plannı tänqitläüçelär Bushnıñ bu proyektın ğämälgä quyu mömkinme häm höcüm qurqınıçı çınlap ta çığımnarnı aqlayaçaq qädär zurmı dip sorıy

Färidä Xämit, Praga
XS
SM
MD
LG