Accessibility links

Кайнар хәбәр

Äl Qaidä Äfğanstanda terorçılar äzerli torğan yaña lagerlar qora


Sişämbedä Berläşkän Millätlär Oyışmasınıñ maxsus törkeme Äl Qaidä çeltäreneñ Äfğanstanda terorçılar äzerli torğan yaña lagerlar qora başlawı turında xäbär itte. Törkemneñ xisabında äytelgänçä, bu lagerlar zur bulmasa da, Äl Qaidäneñ äle dä yäşäwçän çeltär bulıp qaluın kürsätä.

Äl Qaidä häm Talibanğa salınğan sanksiälärneñ ütäleşen küzätep baruçı belgeçlär törkeme ber yıl elek tözelgän ide. Sişämbedä ul üzeneñ xisabın bäyän itte. Belgeçlärdä bulğan mäglümätlärgä qarağanda Äfğanstannıñ könçığışında terorçılar yaña lagerlar qora başlağan. Belgeçlär törkeme citäkçese Michael Chandler äytüençä, bu keçkenä nığıtmalar Jalalabadtan tönyaqqa taba urnaşqan Asadabad tiräsendä. Äfğanstandağı xalıqara köçlär, Amerikan xärbiläre bu lagerlar turında belä, läkin terorçılarnı eläkterü ciñel tügel, çönki alar mömkin qädär sibelep, yäşerenep xäräkät itergä tırışa. İñ möxime bu lagerğa kilep künegülär ütergä teläwçelär sanı kimemi.

Audio (Michael Chandler)

Çınbarlıqnı tanırğa kiräk, di Michael, Äl Qaidägä teläktäşlek beldergän yäşlär şaqtıy, alar törle illärgä sibelgän häm Äfğanstanğa kilep künegülär ütüne üzeneñ wazifası dip sanıy.

Bilgele bulğança, BMOnıñ İminlek Şurası Äl Qaidäneñ törle illärdäge xisapların tuñdırırğa, oyışma äğzalarınıñ xäräkäten tıyarğa qarar itkän ide. Michael Chandler citäklägän törkem şuşı qararnıñ ütälüwen dä tikşerä. Törkemneñ xisabında äytelgänçä, Äl Qaidäneñ finans çığanaqların tar-mar itü maqsatında şaqtıy eş başqarılğan. Läkin terorçılarnı tuyındırıp toruçı kanallar älegäçä özelep betmägän. Qoral belän tä’min itü yulların yabu bigräk tä awır, di Michael, çönki Äl Qaidäneñ eşçänlege 40-lap ilgä taralğan. Belgeçlär qoral embargosın, berençe çiratta Äfganstannıñ üzendä kertergä täqdim itä. Alarda bulğan mäglümätlärgä qarağanda Äl Qaidäçelär qoralnı näq menä Äfğanstannıñ üzendä taba ikän.

BMO expertları xisabında Äl Qaidäneñ atom-töş matdälär tabıp pıçraq bomba yasaw ixtimalı turında da äytelä. Michael süzlärençä, älegä alarda Äl-Qaidä belän Ğiraq arasındağı bäyläneş turında ber mäglümät tä yuq. Läkin, Äfganstanda tabılğan dokumentlar, tasmalardan kürengänçä, küpläp yuq itü qoralın dönyanıñ başqa urınnarında da tabıp bula.

Audio (Michael Chandler)

Monıñ öçen Ğiraqqa barıp yörise yuq, di Michael. Andıy matdälärne dönyanıñ başqa urınnarında tabıp bula, häm bälki, ciñelräk tä.

BMOnıñ qara isemlegendä xäzerge waqıtta 300-dän artıq isem bar: Äl Qaidä belän bäyläneştä torğan keşelär häm oyışmalar. Bar illär şuşı keşelär häm oyışmalar turında mäglümät tapşırırğa, alarnıñ bank xisapların tuñdırırğa tieş. Läkin Michael Chandler äytüençä, küp kenä illär monı eşlärgä telämi. Bu illärneñ isemen atawdan ul älegä totılıp qaldı.

Ali Ğilmi, Praga
XS
SM
MD
LG