Accessibility links

Кайнар хәбәр

Vladimir Putinneñ xalıq belän aralaşu tamaşası häm cawapsız tatar sorawları


19-nçı dikäbrdä Rusiädä inde ikençe märtäbä, prezident Vladimir Putinneñ turıdan-turı xalıq belän söyläşüwe uzdı. Telefonnan, İnternet çeltäre aşa, telegrammalar belän, häm nihayät, bar il buylap oyıştırlğan urınnardan televideniä yardämendä turıdan-turı Rusiä watandaşları üzläreneñ prezidentına yözlägän meñ soraw birde. Xalıq belän aralaşuğa 3 säğät kenä birelü säbäple Putin alarnıñ barısına da cawap qaytara almadı, älbättä, ğomumän, küp kenä sorawlarğa cawaplar, inde aldan uq äzerlänep quyılğan ide digän xis tä qaldı Rusiä prezidentınıñ üz xalqı belän söyläşüwennän.

Bar Rusiä buylap, zurdan qubıp, däwlät däräcäsendä äzerlängän şuşı tamaşağa ber kön qala, Mäskäwdäge Vedomosti gazetası, irtägä Vladimir Putin efirda xalıq sorawlarına cawap biräçäk, bügen şuşı waqiğägä näticälär yasaw öçen iñ qulay waqıt dip yazıp çıqtı. Yäğni, bu söyläşügä ber kön qala dönya kürde, Vedomosti şulay itep, prezidentqa bireläçäk sorawlarnıñ nindi buluwı, häm xätta anıñ alarğa nindi cawaplar qaytaraçağı da inde aldan uq bilgele buluwına işarä yasağan ide. Pänceşämbe könne eş waqıtınıñ 3 säğäten, prezident Putinneñ şul aralaşuwın qarawğa bağışlağannan soñ, Mäskäw basmasınıñ nigezdä xaqlı bulıp çığuwın tanımıy mömkin tügel. Aldan kötelgänçä, Vladimir Putin qorallı köçlärdäge reformalarğa, pensiälärgä, torak-komunal’ xucalığına, administrativ üzgäreşlär ixtimalına qarağan sorawlarğa täfsille cawaplar birde, bu uñaydan ul älbättä Çeçnä mäs’äläsen dä çitlätep uza almadı. Başqortstannıñ Awırğazı rayonınnan kilgän sorawğa Rusiä prezidentı, üzeneñ soñğı aralarda Çeçnä turında beldergän süzlären yañadan ber qabatlap çığarğa buldı. İğtibarnı şul cälep itä, xäzer ul yaña fikerlär, yaña ideyälär tabu belän bik mäşäqätlänmi, Quşma Ştatlar prezidentı George Bush tösle, törle cirlärdä berük eçtälekle belderülär yasawnı xup kürä. Bäysezlek öçen köräşkän çäçän suğışçılarınıñ xalıqara terrorğa bäyle buluwı, alarnıñ yaña xälifät tözärgä teläwe, Mäskäwneñ Çeçnägä, 1996-nçı yılğı Xasavyort kileşüwe nigezendä inde asılda bäysezlek birüwe, läkin çäçännärneñ monı yawız maqsatlarda faydalanuwı turında Putin Yewropa Berlege citäkçelege belän söyläşülärdä ber äytkän ide inde. Xäzer ul monı süzgä-süz üz xalqına da citkerde.

Audio - Putin

Alay ğına da tügel, Rusiä prezidentı Vladimir Putin, Çeçnäneñ bäysezlege öçen köräşkän köçlärne, alar islam xälifäte tözergä mataşa dip, nazilar tösle cinayätlär qıluda ğäyepläde.

Audio - Putin

Şuşı süzlärne, äle berniçä kön elek kenä, Rusiä xalıqları tellären mäcbüri töstä kiril xäreflärenä bäyläwçe qanunnı imzalağan Vladimir Putin äytä. Bu yulı ul tatar mäs’äläsenä qağılmadı, gärçä Rusiädä san yağınnan ikençe urında torğan şul xalıq wäkilläreneñ prezidentqa birerlek sorawları citärlek ide. Misal öçen, Semberdä. Bezneñ andağı xäbärçebez Ayrat İbrahim, Mäskäwdäge oyıştıruçılar kebek, tatarlarnıñ sorawların aldan yazdırıp alğan ide.

Audio – Ayrat İbrahim/Sember

Semberdäge tatarlarnıñ Rusiä prezidentı Vladimir Putingä birergä telägän şuşı sorawları, xakimiat iläge aşa ütmäde älbättä, çönki alarğa, däwlätneñ Ostankino telekanalında yañğırağannarınnan ayırmalı bularaq, cawap birü alay uq ciñel tügel. Häm Rusiä töbäklärendä yäşäwçe tatarlarnı borçığan, xäzer yañğırağan sorawlarğa, şoma, härkemne dä qänäğätländererlek cawaplarnı aldan äzerläp quyıp bulmıy. Änä awgust ayında, 3-nçe Tatar Kongressı wäkilläre belän oçraşqanda da, Putin tatar moñ-zarına, Tatarstannıñ üzendä dä urıs bulu ciñel tügel bit digän cawap qaytardı. Häm şunıñ belän, ildäge milli xällärne tämam belmäwen, alardan yıraq toruwın kürsätte. Zurdan qubıp oyıştırılğan şuşı soñğı tamaşa da, anıñ iñ yuğarı däräcädä bik centekläp äzerlänüwen iskä alğanda, prezidentnıñ tatarlar ğına tügel, Rusiädäge bar ğadi keşelärneñ dä köndälek tormışınnan, alarnı borçığan töp mäs’älälärdän şaqtıy yıraq toruwın raslıy ala.

Kärim Kamal, Praga
XS
SM
MD
LG