Accessibility links

Кайнар хәбәр

Erdoğan Törkiäneñ Kiprğa qarata säyäsäte üzgärergä tieş dip belderä


Törkiädä xakimiatkä kilgän, Ğädellek häm Täräqqiat partiäse citäkçese Räcäp Erdoğan, aña xökümätne citäkläw tıyılsa da, soñğı aralarda zur xalıqara eşçänlek alıp bara. Şuşı könnärdä ul Azärbaycan, Törkmänstan häm Qazağstanğa, soñraq Qıtayğa barırğa cıyına, ä yaña yılnı Erdoğan, Änkaranıñ Kiprğa qarata säyäsäten üzgärtü kiräklege turında kötelmägän belderü yasawdan başladı.

Ğädellek häm täräqqiat partiäseneñ radikal dini qaraşlar alğa sörüwe säbäple, soñğı saylawlarda ul zur uñışqa ireşsä dä, anı citäklägän Räcäp Erdoğanğa xökümät başına utıru mömkin bulmadı, Törkiäneñ Konstitutsiä mäxkämäse qararı belän bu aña tıyılğan. Läkin şuña da qaramastan ul soñğı aralarda, bar xalıqara mäydanda zur eşçänlek alıp bara. Törkiä citäkçelegendä räsmi urın alıp tormasa da, Erdoğan inde Yewropa Berlege, Rusiä başlıqları belän oçraştı, xäzer menä qayber Üzäk Aziä illärenä, häm Qıtayğa barırğa cıyına. Anda da anı şul illärneñ yuğarı citäkçeläre qabul itäçäk. Berük waqıtta, Erdoğanğa nihayät premyer-ministr bulu öçen qanuni yullar ezlänä. Şul maqsatta ul, üzeneñ zamança ber säyäsätçe buluwın kürsätergä tırışa, bigräk tä Törkiäneñ Yewropa Berlege häm Quşma Ştatlar belän berektäşlege mäs’äläsendä. Atnakiç Räcäp Erdoğan bötenläy kötelmägän belderü belän çıqtı. Ul, Törkiä üzeneñ, Kipr mäs’äläsendäge, distä yıllar däwamında alıp barğan qırıs säyäsäten üzgärtergä tieş dip belderde. Älegä qädär, näq menä şuşı utrawdağı xällärgä kilgändä, Änkaranıñ qaraşları tiz genä üzgärmäs kebek ide, bigräk tä xakimiattä millätçelär häm islamçılar utırğanda. Törkiäneñ Kipr säyäsäte üzenä kürä ber izge sıyır däräcäsendä buldı, yäğni başqa ölkälärdä törek cämğiatendä fiker törlelege bulsa da, Kipr kiläçägenä andağı säyäsi köçlär bertörle qaradı. Erdoğannıñ soñğı belderüwe isä Törkiäneñ Kipr säyäsätendä radikal borılış kötelüwenä işarä itä, citmäsä Erdoğan üzeneñ şul çığışında, Kipr törekläre citäkçese mäğlüm Räüf Denktaşqa da höcüm itep, anı, cämäğätçelekneñ utrawnı berläşterü telägen kürmämeşkä salışuda ğäyepläde. Min soñğı 30-40 yıl däwamında Kipr mäs’äläsendä alıp barılğan säyäsätne däwam itüne yaqlamıym dip belderde Erdoğan. Sez cämäğätçelek fikeren inkär itä almıysız, qarar şul cämäğätçelek qatnaşında qabul itelergä häm ul şunnan soñ ğämälgä quyılırğa tieş dip däwam itte üz fikeren Ğädellek wä Täräqqiat partiäse citäkçese. Uzğan atnada Kiprnıñ törek öleşendä, distälägän meñ keşe qatnaşında zur cıyın uzğan ide, andağılar, utrawnı berläşterü häm Kiprda, grek wä törek öleşlärennän torğan däwlätne yañartunı yaqlap çıqtı. Cıyında qatnaşuçılar fikerençä, berläşügä näq menä, üzeneñ qatı säyäsäte belän, törek kipriotları citäkçese Denktaş qarşı tora. Berläşkän Millätlär Oyışması, Kiprnı berläşterü maqsatında inde solıx planı da äzerläde, fivralneñ 28-enä qädär Denktaş anıñ belän kilşeüwen yä üz yağınnan, qabul itelerlek ber çişeleş täqdim itüwen belderergä tieş. Ägär dä yaqlar şuña qädär kileşmäsä, Yewropa Berlege, üzenä quşılunı, fäqät grek kipriotlarına ğına täqdim itäçäk. Bu isä üz çiratında, Änkaranıñ da Yewropa Berlegenä quşılu plannarına zur zian kiterä ala. Şuña kürä Erdoğan üzeneñ soñğı belderüwe belän nigezdä, Törkiäneñ Yewropa qarşındağı süräten yaxşırtu eşen däwam itä.

Kärim Kamal, Praga
XS
SM
MD
LG