Atna azağında buluı mömkin Ğıraq suğışna qarşı dönyanıñ törle urınnarında protest demonstratsiäläre ütte

Atna azağında Dönyanıñ törle urınnarında yözmeñnärçe keşe AQŞnıñ başlatuı mömkin suğışqa qarşı demonstratsielär ütkärde. Waşingtonnan Mäskäügä Ankaradan Tokyoğa qädär protest belderüçelär Bush administratsiesen Bagdadqa höcüm itmäskä çaqırdı. Ğıyraq suğışına qarşılıq kürsätü mäqsatında oyıştırılğan xalıqara aksie köne uñayınnan ütkärelgän uram cıyınnarınıñ in zurısı Waşingtonda ütte. Anda 200meñ keşe , San Fransiskodağı demonstratsiegä 50meñ keşe dip belderelä. Waşington cıyını başlar aldınnan sivil xoquq yaqlauçı Mara Verheyden_Hillard jurnalistlarğa suğışqa qarşı xäräkät , Vietnam suğışı waqıtında AQŞtağı tınıçlıq dulqınınnan nıq ayrıla,AQŞ Ğıraqqa höcüm itsä xalıq uramnarğa ağılaçaq dip äytte Hillard süzlärençä, Bez Quşma Ştatlarında xalıq demokratiäseneñ asılın küräçäkbez. Xalıq xökümätneñ üz teläklärenä cavap birmäwen xis itsä , ul çaqta ul kütärelep uramğa çağaçaq , çönki xalıq üze öçen eşlärgä tieş. ‘Neft öçen qan tükmäskä’ digän şiğarlar qıçqırğan protest belderüçelär AQŞ başqalasınıñ töp säyäsi häm xärbi simvolläre yanınnan ütep, Martin Luther Kingnıñ 1963-nçe yılda mäşhür çığışın yasağan urınğa kilgän. Anda demokratlarnıñ eleke prezident namzäte Jesse Jackson häm 2004nçe yılda şulayuq prezident kandidatı bulıp torğan Al Sharpton çığışlar yasağan. Alar Bushnıñ militarizm säyäsäten xökem itkän. Körsigä kilüçelärneñ küpçelege kebek Waşingtonnıñ dini citäkçese Grayland Hagler dä Bush administratsiese Ğıraqnıñ neft reservaların kontrol itü öçen Saadam Xösäinne bärep töşerü yulın ezli dip belderde. Hagler ni öçen neft şirkätläreneñ , neft industrieseneñ tabış kürüe öçen ullarıbız, qızlarıbız suğışırğa, ülergä tieş dip sorağan. Protest belderüçelär amerikannarnıñ Ğıraq suğışına şik belän qarağan ämma Bush citäkçelegen yaqlağan waqıtta cämäğätçelek fikeren Bush administratsiesenä qarşı äyländerep bulır dip ämed itä. Bush administratsiese Ğıraq mäsäläsendä neftneñ rol uynauın qatğıy räweştä kire qağa.Ul Bagdat küpläp üterü qoralları täräqi itä, 91nçe yıldan birle iminlek şurasınıñ rezolutsielären bozıp kilä , töbäktä häm dönyada tınıçlıqqa qurqınıç tudıra dip belderä. Prezident Farsı Qultığına küpläp ğäskär kitersä dä, suğış bulmas digän ömed belderä häm saylaunı Saddam eşlärgä tieş di.Däwlät sekretarı C.Powell häm saqlanu ministırı D.Rumsfeld atna azağında televidiniedä yasağan çığışlarında Saddam xakimiättän çigenep başqa ber ilgä eksilgä kitsä konflikt bulmas dip belderde. Waşington cıyınına qatnaşqan AQŞnıñ suğışqa qarşı buluçı in tanılğan protest belderüçeläre Ğıyraq suğışı milli iminlekkä fayda tügel ä bik zur zian kiteräçäk dip äyttelär. Vietnam suğışı veteranı , paraliç suqqan Ron Koviç üzeneñ ‘4-nçe iyüldä tuğan’ isemle kitabında ni öçen suğışqa qarşı buluın añlatqan . Ul şimbä könendä bolay dip äytte: Bezneñ iminlegebezne närsä kisätä belergä telisezme?Menä bu suğış.Bu suğış bezneñ yaratqan xalqıbızğa, watandaşlarıbızğa, analar, atalarıbızğa zarar kiteräçäk. Bu suğış, bu prezidnetnıñ suğışı bezne elekegä qarağanda da zurıraq terror qurqınıçı aldında qaldıraçaq .Bu suğış bezgä terrornıñ ut tufanıñ kiteräçäk . Dönyanıñ başqa urınnarında şulayuq Törkieneñ törle şähärlärendäge demonstratsielär AQŞ generalı Richard Meyersnıñ kilüenä turı kilde. Töreklärneñ 80% tı suğışqa qarşı.Waşington buluı mömkin suğış öçen Törkiedä 80meñ ğäskär urnaştırırğa teli. Ankara röxsät birergä aşıqmıy.Belgie, İtalia, Britanie häm Niederlandta da atna azağında Ğıraq suğışına qarşı aksielär oyıştırıldı.

Färidä Xämit, Praga