Accessibility links

Кайнар хәбәр

Powellnıñ çığışı aldınnan BMOnıñ İminlek Şurasında Ğiraq mäs''äläsenä niçek qarıylar?


Mäğlüm ki, Quşma Ştatlar prezidentı George Bush üzeneñ yıllıq yullamasında Berläşkän Millätlärneñ İminlek Şurasına 5-nçe fivraldä yaña utırış ütkärep, anda däwlät sekretare Colin Powellnıñ yaña dälillär belän çığış yasawın täqdim itkän ide. Beräk waqıtta Waşington, Ğiraq mäs’äläsendä diplomatik mömkinleklär öçen urın torğan sayın äzräk qala bara dip belderä. Berläşkän Millätlärdä isä kiresençä nizaqnı tınıç yullar belän genä çişep bula digän qaraş nığıy.

İminlek Şurasında Ğiraq yazmışın xäl itä alırlıq töp illär arasında Bagdadqa qarşı xärbi çaralar kürü mäs’äläsendä haman da tirän qarşılıqlar qala birä. Britan häm amerikan räsmiläre Ğiraqnı qoralsızlandıru problemasın xäl itü öçen andağı inspektorlardan yaña mäğlümat kötep yatu üzen aqlamıy digän qaraşta torsa, Şuradağı qalğan 3 daimi äğza – Fransiä, Rusiä häm Qıtay, başqa daimi bulmağan äğzalarnıñ küpçelege tösle, Ğiraqta küpläp yuq itü qoralların ezlägän xalıqara inspektorlarğa kübräk waqıt birü kiräk dip belderä. Şunı iskä alıp bulsa kiräk Waşington, diplomatik tırışlıqlar qırı könnän-kön taraya häm xärbi çaralar waqıtı citä digän belderülär yasasa da, Ğiraq mäs’äläsen yañadan ber märtäbä tikşerü öçen İminlek Şurasına yaña utırış ütkärü täqdime belän çıqtı. Prezident Bush süzlärenä qarağanda, däwlät sekretare Colin Powell anda qatnaşıp, Bagdadnıñ çınnan da küpläp yuq itü qorallarına iä buluwın kürsätkän dälillärne bäyän itä ala. Berläşkän Millätlärdäge räsmilär älege täqdimne xuplıy, läkin alar berük waqıtta, Quşma Ştatlarnıñ Ğiraqqa qarşı suğış başlawın ışanıçlı dälillärsez yaqlap bulmayaçaq dip tä kisätä. Rusiäneñ Berläşkän Millätlär Oyışmasındağı daimi wäkile Sergey Lavrov, Rusiä Ğiraq mäs’äläsendä üzeneñ qaraşların üzgärtmäde, monıñ öçen aña, Ğiraq citäkçelegeneñ çınnan da tıyılğan qorallar eşläp çığaruwın raslağan kire qağa almaslıq dälillär kiräk dip belderde.

Audio

Bez älegä tikşerülärne tuqtatırlıq ber genä dä säbäp tä kürmibez, alar faydalı, alar näticäle, häm alar hiçşiksez däwam itterelergä tieş di Rusiäneñ daimi wäkile Sergey Lavrov. Waşingtonnıñ xärbi plannarına qarşı torğan Fransiä wäkile dä, Ğiraqnı qoralsızlandıru öçen köç qullanu ixtimalı turında söylärgä äle irtä dip isäpli. Läkin anıñ süzlärennän añlaşılğança, Paris asılda andıy ixtimalnı tulısınça kire qaqmıy.

Audio

Bez inde berniçä märtäbä äytkän idek, bez köç qullanu ixtimalın kire qaqmıybız. Läkin bez köç qullanu soñğı çara bularaq qına qaralırğa tieş dip isäplibez. Xäzergä isä inspektorlarğa üz eşlären başqaru öçen kübräk waqıt birü kiräk dip uylıybız di Fransiäneñ Berläşkän Millätlärdäge daimi wäkile Jean-Marc de La Sabliere. Fransiä şuşı ayda İminlek Şurasında räislek itä, fivral’dä isä bu wazifa Germaniä wäkilenä küçäçäk. Berlin dä älegä BMO inspektorlarına Ğiraqta eşläw öçen kübräk waqıt birü kiräklegenä basım yasıy. Läkin Şuradağı qarşılıqlarğa qaramastan Quşma Ştatlar häm Britaniä Ğiraqqa xärbi basımnı arttıru plannarın alğa sörüne däwam itä, Berläşkän Millätlärdäge amerikan wäkile John Negroponte.

Audio

Diplomatik täräzä inde yabılıp kilä. Bez qarar qabul itü waqıtı citä dip isäplibez. Bezneñ uyda nindider ber tögäl waqıt älegä yuq, läkin wäzğiat şaqtıy aşıqtırğıç dip belderä Quşma Ştatlarnıñ BMOdağı daimi wäkile. Amerikan häm britan yağınıñ Berläşkän Millätlärdäge strategiäse prezident Bushnıñ comğa könne Britaniä premyer-ministrı Tony Blair belän oçraşuwında bilgeläner dip kötelä.

Kärim Kamal, Praga.
XS
SM
MD
LG