Accessibility links

Кайнар хәбәр

Tony Blair Amerikanıñ Ğiraq säyäsäten yaqlawçılar sanın arttırırğa tırışa


Quşma Ştatlar prezidentı belän oçraşu öçen britan premyer-ministrı Tony Blair comğa könne Waşingtonğa kilde. Söyläşülär üzägendä Ğiraqqa qarşı suğış başlaw ixtimalın tikşerü häm kiräk ikän anıñ waqıtın bilgeläw mäs’äläse tora dip xäbär itelä. Britaniä älegä qädär, prezident Bushnıñ Ğiraqnı qoralsızlandıru omtılışında anıñ iñ yaqın berektäşe bulıp tora. Berük waqıtta Britaniäneñ üzendä dä suğışqa qarşı käyeflär torğan sayın köçäyä.

Bu britan xökümäteneñ Ğiraq suğışın yaqlawına qarşı çıqqan, mömkin qan qoyunı, Blairnıñ George Bush belän bulğan tığız bäyläneşlären tuqtatırğa omtılğan häm şul maqsatta maxsus berläşmä qorğan ber törkem britan watandaşı cıyınında, parlament deputatı Jeremy Corbyn çığışı ide, xörmätle tıñlawçılar. Säfär belän Waşingtonğa kilgän Tony Blairnıñ xäle çınnan da ğadi tügel. Ğiraqnı qoralsızlandıru häm monıñ öçen kiräk ikän xätta suğış ta başlarğa äzer toru mäs’äläsendä Britaniä premyerı prezident Bushtan da qalışmıy diärgä bula, läkin ilneñ üzendä anıñ şuşı säyäsäten yaqlaw bik tübän, häm aña anda Bushnıñ ma’mayı digän quşamatnı kübräk işetergä turı kilä. Şul isäptän, üze citäklägän Xezmät partiäse äğzalarınnan da. Comğa könne isä Tony Blairnı küpkä cılıraq moxit kötä – Quşma Ştatlarda ul amerikan prezidentı George Bush belän oçraşa, häm qayber mäğlümat çaraları alarnıñ şuşı söyläşüwenä, anda Ğiraqqa qarşı suğışnı başlaw ixtimalı häm monıñ qayçan eşlänä aluwı qaralu säbäple inde suğış şurası digän isem dä birde. Londonnıñ şuşı mäs’älädä Waşington qaraşlarına yaqın toruwı xaqında Tony Blairnıñ, Bush Kongress qarşında yıllıq yullaması belän çığış yasağannan soñ ikençe könne britan parlamentında bolay dip belderüwe dä yaxşı kürsätä.

Audio

Maqsatıbız xalıqara cämäğätçelekne, Berläşkän Millätlär Oyışmasınıñ 1441-nçe qararı häm anı ğämälgä quyu tiräsendä berläşterü bulğanda, Quşma Ştatlar häm bezneñ aradağı qarşılıqlarnı küpertüdä min çınnan da mäğnä kürmim dip isäpli britan premyer-ministrı Tony Blair. Moñardan tış, pänceşämbe könne Yewropadağı berniçä däwlät wä xökümät başlığınıñ qitğadağı qalğan illärne dä Quşma Ştatlar säyäsäten yaqlawğa öndägän xatın bastıru artında da näq menä Blair tordı. Waşingtonğa kitär aldınnan ul çınnan da Ğiraqqa qarşı qırısraq toru ölkäsendä Quşma Ştatlar häm Britaniä tiräsenä mömkin qädär kübräk illärne tuplarğa tırıştı. Soñğı könnärdä genä ul İtaliä häm İspaniä premyer-ministrları belän oçraştı, telefonnan ğına bulsa da, Fransiä, Rusiä, Törkiä häm xäzer Yewropa Berlegendä räislek itkän Gretsiä citäkçeläre belän söyläşte. Amerikannar Blairnıñ şuşı tırışlıqların bik yuğarı bäyäli di, britan premyerı turında kitap yazğan John Rentoul.

Audio

Rentoul fikerençä, amerikan prezidentı öçen, anı başqa illärneñ dä yaqlawın kürsätü bik möhim. Quşma Ştatlardağı cämäğätçelek ber dä suğışqa aşqınıp tormıy, ul kübräk, Amerikanıñ kiñ xalıqara berektäşlek belän bergä eş itüwen kürergä telär ide. Bu yaqtan qarağanda Blairnıñ başqalarnı da cälep itärgä tırışıp yörüwe Waşington öçen ifrat ta möhim di John Rentoul. Bar mäs’älä şunda – amerikannarğa oşarğa teläp britan premyerı üz xakimiaten qaqşatuğa barırmı? Ul citäklägän Xezmät partiäsendä Ğiraq suğışına qarşı çığuçılar citärlek, xätta xökümät tä bu mäs’älädä berdäm tügel. Xalıqara täräqqiat ministrı Clare Short misal öçen şuşı atnada, suğış zur yuğaltularğa kiterä ala dip anıñ kiräklegenä şik belderde. Fivralneñ 15-endä Glasgowda Xezmät partiäseneñ kiñäşmäse ütäçäk, suğışqa qarşı çığuçı labouristlar anda Tony Blairnıñ çığışına turı kiterep üzläreneñ qarşılıq marşın oyıştırırğa cıyına.

Kärim Kamal, Praga.
XS
SM
MD
LG