Accessibility links

Кайнар хәбәр

Время и деньги : “Toraq-komunal xucalýq reformasýn ütkärüçelär ixlas tügel.” <br> Tatarstan yäþläre: “Þulay, buþlay ðýna týrýþýp eþläsägez, bez tuq bulýrbýz.”


Xalýq arasýndaðý söyläþüdä häm matbuðat bitlärendä xäzer toraq-komunal xucalýq reformasýna zur urýn birelä. Время и деньги gäziteneñ pänceþämbe sanýnda, mäsälän, «çinovniklarnýñ reforma ðädel bulaçaq dielgän süzläre ixlastan äytelgänme» digän problema quyýla.

Qazanda reforma baþqa töbäklärdän ayýrmalý räweþtä uzaçaq ikän. Þul mäs’älä öçen cawaplý þähär idäräse baþlýðý äytkänçä, az keremle ðailälärgä tieþle subsidiä keþelärneñ þäxsi xisaplarýna küçereläçäk. Bu fatirlarný xosusýylaþtýruða, iptäþleklär tözügä häm kürsätelmägän xezmätkä tülämäw kebek qýyu adýmnar atlawða etärgeç birergä tieþ. Çýnlýqta isä, xalýq bäyälär artuýnnan baþqa ber närsä üzgärer dip uylamýy. Moný respublikanýñ sotsial häm iqtisadýy tikþerenülär üzäge dä raslýy. Bu üzäk sanap çýðarðança, 54 kv. metrlý fatirda yäþäwçe 3 keþelek ðailäneñ 1 kv. metrnýñ xaðý – 4 sum 14 tien, lift bulsa – 5 sum 58 tien torýrða tieþ bula. Näticädä 2003 yýlda qazanlýlar komunal xucalýq öçen 60% ka kübräk tüli baþlýy. Xäzer çinovniklar þäxsi yortlarnýñ idärä itü kompaniälären däwlät qaramaðýna küçärgä öndi. Toraq-komunal kooperativlar häm toraq iäläreneñ iptäþlege dä räsmi räweþtä toraq subsidiälären ala almýy. Ýnde 1998 yýlda uq oyýþqan þundýy 9 iptäþlek haman da milek belän idärä itü xoquqýn ala almýy. Toraq subsidiälären rayon toraq idärälege genä ala ala. Þulay bulðaç, çinovniklar uñay yaqqa üzgäreþlär wäðdä itkändä ixlas tügel, digän näticä yasýy Время и деньги gäzite.

Tatarstan yäþläre gäzitendä dä toraq-komunal reforma mäs’äläse telgä alýna. «Awýldan þähärgä küçkäç» dip isemlängän yazmada gäzitneñ uquçýsý Nazýf Xämitov fatir öçen xaqlar häm kürsätelmägän xezmät öçen aqça tülämi qalu týrýþlýðý xaqýnda bäyän itä. «Cäy ayýnda birelmägän cýlýlýq öçen fälän-fälän sumný ðomum xisaptan sýzðan idem, ikençe ayda þuþý uq aqçaný burýç itep yazýp quyðannar» di ul. Nazýf äfände, awýldan þähärgä küçep kilgän keþe ikän. Aña monda barýsý da yaña. Þulay ber zaman, xoquqlarný yawlawýn kürgäç, aña yortnýñ «starþie» bulýrða täqdim itkännär. Aftor törle Qazan oyýþmalarý aþa dokumentlar cýyýp yörgänen surätli. «Monda tärtip» di ul, þifaxanädä «polis», «privivka» kiräk ikän, tabipqa kerer öçen talon alu zarur, awýl keþese moný törle yaqtan öyränep qaraðan da, aqça törtep barýsýn tiz arada buldýra alðan. Aftor yazðança, þähärdäge «tärtip» keþeneñ waqýtýn buþqa uzdýruða qaytýp qala. Ber imza öçen genä keþe ozýn çiratta kötep tora, hönär berlegeneñ eþe – aqça cýyudan ðýna ðibärät, avtorða oçraðan här keþe üz eþenä salqýn qarýy – häm baþqa þundýy küreneþlärne açýp birä ul. Uram seberüçe bulýp eþlägän bu keþe ayýna 1300 sum ala häm þuña þöker itep tora, çönki mondýy aqça awýl xalqýnýñ töþenä dä kermi. Mondaðý «tärtip» «Kolxozdaðý tärtipsezleklär»ðä qaraðanda yaxþýraq tüðel mikän, dip uylana Nazýym äfände. Awýldaþlarýna yullanðan xatýn ul bolay tämamlýy:«Aþaw yaqlarý monda äybät. Sez kilosýn 1 sum 70 tiengä citeþtergän ipineñ bäyäse monda 6 sum 80 tien tora. Kibet tulý. Beläm - bu sezneñ xezmät cimeþegez. Þulay, buþlay ðýna týrýþýp eþläsägez, bez tuq bulýrbýz. Räxmät mine tuydýruýðýz öçen.»

Bikä Timerova, Qazan
XS
SM
MD
LG