Accessibility links

Кайнар хәбәр

Yewropa Berlege Ğiraq mäs''äläsendä urtaq qaraş buldırırğa tırışa, tik bu ozaqqa çıdarmı?


Yewropa Berlege illäre citäkçeläreneñ düşämbedä aşığıç töstä cıyılğan oçraşuwı Ğiraq mäs’äläsendäge qaraşlarnıñ berlektäge bar äğza illärdä dä urtaq buluwı xaqında kileşte, häm Ğiraqtağı qoral inspeksiälären däwam itüne, suğışnıñ soñğı çara bularaq qına qaraluwın häm şuşı kiyerenkelekne barı tik Berläşkän Millätlär aşa ğına xäl itüne yaqlap çıqtı.

Äğzaları arasında beryaqtan amerikannarnı yaqlağan Britaniä, ä ikençe yaqtan Waşington säyäsätenä açıqtan-açıq qarşı çıqqan Fransiä häm Germaniä kebek illär bulğan Yewropa Berlegendä Ğiraq mäs’äläsendä urtaq qaraşqa kilü mömkin tügel eş bularaq kürensä dä, berlekneñ düşämbe könne Brüsseldä uzğan oçraşuwı älegä, hiçyuğı küpmeder ber waqıtqa qarşılıqlarnı çitkä quyıp berdämlekne saylıysı itte. Anda qabul itelgän urtaq belderüdä, Yewropa Berlegeneñ Ğiraq mäs’äläsendä Amerika Quşma Ştatları qaraşınnan yıraq toruwı bilgeläp ütelä, häm bu şaqtıy qatı süzlär belän belderelä. Berlekneñ iminlek wä tışqı säyäsät eşläre öçen cawaplı yuğarı wäkile Javier Solana Brüsseldäge oçraşudan soñ, Ğiraqnıñ qoralsızlanu mäcbüriate, monıñ berençe çiratta Berläşkän Millätlär yardämendä eşlänüwe häm andağı qoral inspeksiälären kiläçäktä dä yaqlaw mäs’äläsendä Yewropa Berlege illäre berdäm tora dip belderde. Solana süzlärençä, xäzer inde alar başqalarnı da üz qaraşlarına künderü eşen alıp baraçaq. Başqalar digändä biredä ul berençe çiratta Quşma Ştatlarnı küz aldında tota, häm Ğiraq tiräsendäge krizisnı näq menä anı künderü aşa xäl itü mömkin bulaçaq dip isäpli. Urtaq belderüwendä Yewropa Berlege illäre, suğışnı qotılğısız itep sanamawın häm xärbi köçneñ iñ soñğı çara itep kenä qullanıla aluwın alğa sörä. Monı Yewropadağı, Fransiä häm Germaniä citäklägän köçlärneñ zur ciñüwe dip bäyäläp bula, asılda bar berlek xäzer Paris häm Berlin qaraşların yaqlıy bulıp çığa. Şuña kürä fransuz prezidentı Jacques Chirac Brüssel oçraşuwınnan şaqtıy qänäğät ide.

Audio

Min qaraşlarnıñ yaqınayuwın bilgele ber qänäğätlänü xise belän qarap bardım, härkem belä ki, äle berniçä genä kön elek, Ğiraqnı qoralsızlandıru maqsatında suğış başlawnı yaqlawçılar häm inspeksiälär yulına ışanuçılar arasında kiyerenkelek çıqqan ide di Fransiä prezidentı Chirac. Qayber säyäsätçelär fikerençä, Yewropanıñ Ğiraq suğışı mäs’äläsendä salmağraq yulnı saylawına, atna azağında bar qitğa buylap ütkän uram cıyınnarı zur tä’sir yasadı. Yewropa Komissiäse räise Romano Prodi bu uñaydan, suğışqa qarşı oyıştırılğan uram cıyınnarı yewropalılarnıñ Ğiraq mäs’äläsendä üz Yewropa fikere buluwın teläwen kürsätte dip belderde. Läkin bu şul uq waqıtta här äğza ilneñ hiç kenä dä berük qaraşta toruwın taläp itmi dip isäpli, xäzer Yewropa Berlegendä räislek itkän Gretsiä premyer-ministrı Kostas Simitis. Bu bigräk tä Berläşkän Millätlärneñ İminlek Şurasında utırğan Yewropa illärenä qarıy, ä alar anda bügenge köndä dürtäw. Fransiä häm Britaniä daimi, Germaniä häm İspaniä isä waqıtlı äğza bularaq qatnaşa. Grek premyerı süzlärenä qarağanda, Yewropa Berlege Ğiraq mäs’äläsendä urtaq fikergä kilsä dä, İminlek Şurasındağı ayırım illär soñğı qararnı qabul itkändä niçek teli şulay fiker yörtä ala. Şuşı belderü, Brüssel oçraşuwında qabul itelgän urtaq qaraşnıñ inde yaqın kiläçäktä ük yañadan qaqşıy aluwına işarä itä.

Kärim Kamal, Praga
XS
SM
MD
LG