Töp doktrinası bar ğäräp illären berläşterü bulğan Baath partiäse 1949 yılda Süriä başqalası Damask’ta oyışa. Bu doktrinağa kürä törle söyäsi häm geografik çiklär belän bülenügä qaramastan, ğäräp illäre ayrım däwlätlär tügel, ä berböten Ğäräp däwläteneñ töbäkläre bulıp tora. Partiäneñ Ğiraq bülekçäse, yäşeren xäräkät bularaq, 1950-dä oyışa. Opozitsiädäge başqa partiälär belän berläşep Baath firqäse idän astında Milli Front digän oyışma tözi. Şuşı xäräkät 1958-dä inqilabqa kiterä, Ğiraq xanı bärep töşerelä. Tağın ber yıldan, ul çaqta xakimiättä bulğan general Äbd Äl-Kärim Qasimnı bärep töşerü maqsatı belän Baath fetnä oyıştıra. Ul uñışsız tämamlana. Partiäneñ qayber äğzaları qulğa alına, qayberläre ildän kitä. 4 yıldan soñ, 1963-neñ fivralendä oyıştırılğan fetnä uñışlıraq bula, näticädä Baath xökümäte tözelä, läkin 9 ay ütügä Baathnıñ elekke tarafdarları Baathçılarnı xökümättän qısıp çığara. 5 yıldan soñ, 1968-neñ cäyendä Baath tağın ber fetnä oyıştıra, xakimiätkä kilä, häm şunnan birle, menä inde 35 yıl anıñ xakimiättän kitkäne yuq.
Saddam Xösäin şuşı partiäne aqrınlap idarä qoralına äyländerä häm üz qulında qotıçqıç xakimiät tuplıy. Prezident buludan tış, ul berük waqtta premier ministr, Baath partiäseneñ general sekretare, häm partiäneñ başqarma komitetı sanalğan Revolutsion Şuranıñ räise bulıp tora. Ğiraqnıñ sörgendäge opozitsiäse häm dä xalıqara keşe xoquqların yaqlaw oyışmaları Baath citäkçelären üzlärenä çiksez küp xakimiät aluda, korrupsiädä, etnik tazartularnı xuplawda, üterülärdä ğäyepli. Baath partiäse opozitsiäne sanğa suqmıy. Körd säyäsätçese Mäxmüt Ğosman süzlärençä, Baath partiäse bigräk tä Körd xäräkätenä qarata näfrätle. Ğiraq citäkçeläre belän Körd avtonomiäse mäsäläsendä söyläşülärdä qatnaşqan Mäxmüt Ğosman Azatlıq radiosına bolarnı söyläde:
Audio: Baath citäkşeläre opozitsiä belän eş itkändä barı tik köç qullanunı belä, di Mäxmüt. Alar öçen söyläşülär, mäsäläne tınıç yul belän xäl itü digän närsä yuq. Başqa törle fiker yörtkän opozitsiä bula almıy. Alar öçen opozitsiä – çit il şpionnarı.
Räsmi mäglümätlärgä qarağanda Baath partiäseneñ 2 millionnan artıq tarafdarı bar. Uqımışlı keşelär, belgeçlär, intelligensiä - şuşı partiägä bäyle. Ğiraqta suğış bula qalsa, ilneñ säyäsi tormışında töp urın alıp torğan bu köç belän närsä bulaçaq digän soraw, bügen küplärne borçıy. Qayber opozitsiä wäkilläre Ğiraqnı Baath partiäsennän tulısınça arındırırğa çaqıra. İkençe dönya suğışınnan soñ Germaniäne Nazilardan arındırğan kebek. Başqalar isä, Quşma Ştatlarğa Saddamnı çitlätkännän soñ, Baath partiäse belän eşlärgä täqdim itä. Londondağı Yaqın Könçığış belgeçe Jeremy Biney fikerençä, Baath partiäse suğıştan soñ da säyäsi säxnädä qalaçaq:
Audio: Bu partiä däwlätneñ här tarmağına ütep kergän, monı tiz genä üzgärtep bulmıy, di Jeremy. Citäkçelären tiz arada alıştırırğa kiräk, läkin ğadi Baatçılar, üz urınnarında qalıp eşen däwam itergä tieş. Alarnıñ kübese partiägä Saddamnı yaratqan öçen tügel, ä cämğiättä nindider urın alı öçen kergän.
Safa Äl–Falaki – Baath partiäse äğzası, elekke diplomat, 3 distä yıl buyına Malayziä, Portugaliä, Nigeriä, Rumıniä, Hollandiädä Ğiraqnıñ ilçese bulıp eşlägän. Suğış bulğan xäldä, ul suğıştan soñğı Ğiraqnı Baath partiäsez küz aldına kiterä almıy:
Audio: Minemçä, Baatçılardan arınu döres bulmayaçaq, di Safa. Alar 2 million çaması, şularnıñ bik azı ğına Saddam yaqlı. Qalğanı äğza bulsa da, partiäne bar dip belmi. Kübese - uqımışlı keşelär, belgeçlär, bu ildä alarğa başqa almaş yuq.
Şuşı wazğiätne Safa elekke komuistik illärdäge wazğiät belän çağıştıra:
Audio: Bu elekke sotsialistik illärdä şikelle, Könçığış Yevropada, Rusiädä kebek bulaçaq, di Safa. Zamanında komunist bulğan keşelär bügen dä xakimiättä, läkin xäzer alar komunist tügel, ä başqa partiä äğzaları.
Safa Äl–Falaki fikerençä, Baath partiäse kiläçäktä üzgärep, liberal demokratik xäräkätkä äylänergä mömkin. Tik monıñ öçen küp köç häm waqıt kiräk bulaçaq. Aña qädär Tigr häm Ğifratta äle küp sular ağaçaq.
Ali Gilmi, Praga
Saddam Xösäin şuşı partiäne aqrınlap idarä qoralına äyländerä häm üz qulında qotıçqıç xakimiät tuplıy. Prezident buludan tış, ul berük waqtta premier ministr, Baath partiäseneñ general sekretare, häm partiäneñ başqarma komitetı sanalğan Revolutsion Şuranıñ räise bulıp tora. Ğiraqnıñ sörgendäge opozitsiäse häm dä xalıqara keşe xoquqların yaqlaw oyışmaları Baath citäkçelären üzlärenä çiksez küp xakimiät aluda, korrupsiädä, etnik tazartularnı xuplawda, üterülärdä ğäyepli. Baath partiäse opozitsiäne sanğa suqmıy. Körd säyäsätçese Mäxmüt Ğosman süzlärençä, Baath partiäse bigräk tä Körd xäräkätenä qarata näfrätle. Ğiraq citäkçeläre belän Körd avtonomiäse mäsäläsendä söyläşülärdä qatnaşqan Mäxmüt Ğosman Azatlıq radiosına bolarnı söyläde:
Audio: Baath citäkşeläre opozitsiä belän eş itkändä barı tik köç qullanunı belä, di Mäxmüt. Alar öçen söyläşülär, mäsäläne tınıç yul belän xäl itü digän närsä yuq. Başqa törle fiker yörtkän opozitsiä bula almıy. Alar öçen opozitsiä – çit il şpionnarı.
Räsmi mäglümätlärgä qarağanda Baath partiäseneñ 2 millionnan artıq tarafdarı bar. Uqımışlı keşelär, belgeçlär, intelligensiä - şuşı partiägä bäyle. Ğiraqta suğış bula qalsa, ilneñ säyäsi tormışında töp urın alıp torğan bu köç belän närsä bulaçaq digän soraw, bügen küplärne borçıy. Qayber opozitsiä wäkilläre Ğiraqnı Baath partiäsennän tulısınça arındırırğa çaqıra. İkençe dönya suğışınnan soñ Germaniäne Nazilardan arındırğan kebek. Başqalar isä, Quşma Ştatlarğa Saddamnı çitlätkännän soñ, Baath partiäse belän eşlärgä täqdim itä. Londondağı Yaqın Könçığış belgeçe Jeremy Biney fikerençä, Baath partiäse suğıştan soñ da säyäsi säxnädä qalaçaq:
Audio: Bu partiä däwlätneñ här tarmağına ütep kergän, monı tiz genä üzgärtep bulmıy, di Jeremy. Citäkçelären tiz arada alıştırırğa kiräk, läkin ğadi Baatçılar, üz urınnarında qalıp eşen däwam itergä tieş. Alarnıñ kübese partiägä Saddamnı yaratqan öçen tügel, ä cämğiättä nindider urın alı öçen kergän.
Safa Äl–Falaki – Baath partiäse äğzası, elekke diplomat, 3 distä yıl buyına Malayziä, Portugaliä, Nigeriä, Rumıniä, Hollandiädä Ğiraqnıñ ilçese bulıp eşlägän. Suğış bulğan xäldä, ul suğıştan soñğı Ğiraqnı Baath partiäsez küz aldına kiterä almıy:
Audio: Minemçä, Baatçılardan arınu döres bulmayaçaq, di Safa. Alar 2 million çaması, şularnıñ bik azı ğına Saddam yaqlı. Qalğanı äğza bulsa da, partiäne bar dip belmi. Kübese - uqımışlı keşelär, belgeçlär, bu ildä alarğa başqa almaş yuq.
Şuşı wazğiätne Safa elekke komuistik illärdäge wazğiät belän çağıştıra:
Audio: Bu elekke sotsialistik illärdä şikelle, Könçığış Yevropada, Rusiädä kebek bulaçaq, di Safa. Zamanında komunist bulğan keşelär bügen dä xakimiättä, läkin xäzer alar komunist tügel, ä başqa partiä äğzaları.
Safa Äl–Falaki fikerençä, Baath partiäse kiläçäktä üzgärep, liberal demokratik xäräkätkä äylänergä mömkin. Tik monıñ öçen küp köç häm waqıt kiräk bulaçaq. Aña qädär Tigr häm Ğifratta äle küp sular ağaçaq.
Ali Gilmi, Praga