Accessibility links

AQŞ Ğiraq xärbilärenä qarşı psixologik suğışın köçäytte.


Waşington Ğiraqtağı xärbi çaraların başlağançı inde küptän bu suğışnıñ tınıç öleşen başlap cibärde. Ğiraq xärbi citäkçelären häm ğiraqlılarnı Amerika, Britaniä armiäsenä qarşı suğışudan baş tartuğa ügetläw eşläre inde berniçä ay buyı däwam itä. Soñğı könnärdä Waşinton üzeneñ Ğiraqtağı psixologik suğışın ayıruça köçäytep cibärde. Xärbi çaralarnıñ tiz tämamlanuı häm yuğaltularnıñ azraq buluı psixologik suğışnıñ ni däräcädä uñışlı ütüenä bäyle bulaçaq.

Bu suğış bombalar belän tügel süz belän alıp barıla. AQŞ xärbi citäkçelege Ğiraq ofitserların qarşılıq kürsätüneñ faydasız buluına ışandırırğa tırışıp, suğışsız ğına birelgän oçraqta sezneñ häm ğailägezneñ kiläçäge yaxşıraq bula ala dip täqrarlıy. Waşingtonnıñ Strategik häm Xalıqara Tikşerenülär Üzäge analitigı, elekke xärbi küzläw xezmätkäre Kenneth Allard ike yaqnıñ xärbi yuğaltuların, tınıç xalıq arasında qorbannar sanın kimetü öçen Amerika mondıy psixologik çaralarğa zur ähämiät birä dide.

AUDİO: Xäzer Ğiraq xärbiläreneñ berdämlege häm alarnıñ Säddam Xösäingä tuğrılıqlığı bik zur şik astında. Bez andağı şuşı fiker ayırmalıqların beläbez häm alarnı tağın da arttıru öçen buldıra alğannıñ barısın da eşlibez. Psixologik suğış bezgä fiker ayırmalıqların faydalanu öçen ğäcäyep zur mömkinleklär birä.

Düşämbe kiçendä Säddamğa ultimatum beldergändä AQŞ prezidentı George Bush ta Ğiraq xärbi citäkçelärenä turıdan turı möräcäğät itep älege psixologik suğışqa üzennän yaña öleş kertte.

AUDİO: Min Ğiraq armiäseneñ häm küzläw xezmätläreneñ härbez äğzasın suğış başlanğan oçraqta suğışmasqa çaqıram. Ülä baruçı xakimiät sezneñ ğömeregezgä tormıy. Ğiraqnıñ barlıq xärbiläre häm sivil xezmätkärläre bu kisätüne iğtibar belän tıñlasın. Härbez suğışta sezneñ yazmışığız üz ğämälläregezgä bäyle bulaçaq.

AQŞ räsmiläre äytüençä, Bushnıñ turıdan turı möräcäğätlärennän tış ta Ğiraq ofitserlarına elektron poçta, telefon, häm Ğiraqtan qaçıp kitkän keşelär aşa alarnı suğıştan baş tartırğa ügetläwlär däwam itä. AQŞ kiñküläm mäğlümät çaraları xäbär itüençä, Ğiraq xäbri citäkçelärenä häm alarnıñ ğäskärlärenä, ägär dä alar üzläreneñ küpçelek qoralların tapşırıp suğışmasqa wäğdä itsä, äsirlekkä alınmıyça üz baraklarına qaytu mömkinlege birü täqdim itelä. Kapitulätsiä kileşüe dip atalğan bu täqdimnär qabul itelsä, suğışta qorbannar sanı azraq bulaçaq, Säddam xakimiäte tizräk cimereläçäk, suğış irtäräk tämamlanaçaq.

Terrorçılıq häm ışanıçsız xakimiätlär belgeçe Raymontd Tanter bu uñaydan küpmeder däräcädä Äfğänstan misalı ürnäk itep alına di. Äfğänstanda Waşington Talibanğa häm Äl-Qaidägä qarşı suğışta törle xärbi törkemnärneñ citäkçelären üz yağına awdaru öçen aqça häm başqa qızıqsındıru çaraları täqdim itkän ide.

AUDİO: Ägär dä Ğiraq generalları häm daimi armiä citäkçelgendäge başqa keşelär xezmättäşlekkä barsa, Säddamnan çitläşü häm qarşı yaq koalitsiägä quşılu öçen alarğa aqça häm härtörle başqa qızıqsındıru çaraları täqdim itelergä mömkin.

Şul uq waqıtta Bağdadtağı xärbi citäkçelekkä, ägär dä alar ximik yäki biologik qoral qullansa, monıñ näticäläre sezneñ öçen bik yaman bulaçaq digän yanawlar da citkerelä. Allard Ğiraq xärbi citäkçelärenä monıñ nindi uyın ikänen häm bezneñ alar turında barısın da belep toruıbıznı añlatu öçen şunnan da yaxşıraq yul bula almıy di.

Prezident Bush düşämbe kiçendäge möräcäğätendä küpläp üterü qoralları qullanmasqa, neft’ qoyıların şartlatmasqa öndäde.

AUDİO: Küpläp üterü qoralları qullanu turındağı ber färmanğa da buysınmağız. Suğış cinayätlären tikşerü bulaçaq. Suğış cinayätçeläre cäzağa tartılaçaq. Häm min färmannarnı ğına ütädem digän aqlanu qabul itelmäyäçäk.



AQŞ xärbiläre, şulay uq, Ğiraqqa törle süzlär yazılğan, fotolar töşerelgän qäğäzlär taratu aşa da tä’sir itärgä tırışa. Ğiraqnıñ könyağına şundıy listovkalar inde berniçä ay buyı yawa. Soñğı könnärdä alar tağın da artıp kitte. Bu käğäzlär ğiraqlılarnı öylärennän çıqmasqa, amerikalılarğa qarşı suğışmasqa öndi. Şul qäğäzlärneñ bersendä yarlı xatın belän bala yanında qimmätle kiem kigän Säddam Xösäin töşerelgän häm “Sez yäşäw öçen köräşkändä Säddam mullıqta yözä” dip yazılğan.

Naif Aqmal, Praga.
XS
SM
MD
LG