Accessibility links

Кайнар хәбәр

Ğiraq suğışı: soñğı tärräqiät


AQŞ citäkçelegendäge koalitsion köçlär Ğiraq başqalasında höcümnärne däwam itä. AQŞ armiäse bülekläre kiçä şähär eçendä Ğiraqnıñ tarqaw köçläre belän bäreleşte, diñgez pexotası Bağdadqa könyaqtan kerüne däwam itep xärbi qorılma bulğan Räşit hawa alanın kontrol’gä aldı dip xäbär itelä. Pentagon wäkile general-mayor Stanley McCrystal jurnalistlar aldında bolay dip çığış yasadı:

AUDİO: Koalitsiä köçläre xäzer Bağdad eçendä häm tirälärendä nıqlap urnaştı häm şähärne izolätsiägä alunı däwam itä. Bez Bağdadqa höcümne berniçä yünäleştän alıp barabız, häm berär cirdä qarşılıq kürsäk anı yuq itäbez.

Atna başında Säddam Xösäin häm anıñ ulları qaçqan bulırğa mömkin urın bombalanğan ide. Bügen Britaniäneñ Guardian häm Times gazetları Britan küzläw xezmätläre Säddam bombalaw aldınnan ul binadan kitep ölgergän dip isäpli dip yazıp çıqtı.

AQŞ saqlanu ministrlığı kiçä Ğiraq suğışın yaqtırtuçı 3 jurnalistnıñ hälak buluına qızğanıç belderde. Kiçä Bağdadta Reuter xäbär agentlığı, İspaniä televideniese häm Qatarnıñ äl-Cäzirä televideniese xäbärçeläre amerikan köçläre utınnan hälak buldı. 20 kön däwam itkän suğışta media öçen eşlägändä hälak buluçılar sanı şunıñ belän 10-ğa tuldı. Kiçä jurnalistlar aldında çığış yasap Pentagon süzçese Viktoria Clarke bu uñaydan qızğanıç belderde:

AUDİO: Bez Bağdad ayıruça qurqınıç urın dip isäplibez. Bez keşelärne, xäbär oyışmaların andağı qurqınıçlar turında kisätä kiläbez. Soñğı berniçä köndä bez üz keşelären kileşenmiçä genä Bağdadqa cibärergä teläwçe xäbär oyışmaları belän söyläşülär ütkärdek. Bez anda iminlek yuq, sez anda bulırğa tieş tügel dip kisätä kildek.

Clarke bu jurnalistlar AQŞ xärbiläreneñ Ğiraq köçlärenä cawap utı açuı näticäsendä hälak buldı dide. Xalıqara Junalistlarnı Yaqlaw komitetı bu uñaydan tikşerü ütkärüne häm jurnalistlar hälak bulğan Fälestin qunaqxanäsennän çınnan da AQŞ köçlärenä ut açıluın dälilläwne taläp itä.

Kiçä Tönyaq İrlandiädä Britaniä permyer-ministrı Tony Blair belän Ğiraq turında söyläşkännän soñ AQŞ prezidentı George Bush Berläşkän Millätlär Oyışması suğıştan soñğı Ğiraqtağı tärräqiättä qatnaştırılaçaq dip belderde:

AUDİO: Bu azıq-tölek digänne añlata, meditsina digänne añlata, yardäm digänne añlata, keşelärneñ öleş kertä alu urını buluın añlata, Ğiraqtağı küçeş çorı xakimiätenä keşelär täqdim itüne añlata, bu Ğiraqtağı tärräqiätneñ ber öleşe bulunı añlata.

Germaniä kanslerı Gerhard Schroeder Bushnıñ belderüen xuplap tağın ber märtäbä suğıştan soñğı Ğiraqta BMOğa töp rol’ birergä çaqırdı.

Kiçä Ğiraqnıñ könyağında Um-Qasr şähärendä AQŞ citäkçelegendäge 20-läp keşelek sivil xakimiät urnaştırıldı. Bu törkemne pensiädäge AQŞ generalı Walters citäkli. Ul könyaq Ğiraqta regional’ koordinator bulaçaq.

BMO General’ sekretare yardämçese Shashi Tharoor xalıqara qanunnar nigezendä Quşma Ştatlarnıñ BMO İminlek Şurası fatixasınnan başqa Ğiraq xakimiäten urnaştıru xoquqı yuq dip belderde. BMO xuplawı bulmıy torıp başqa illär suğıştan soñğı Ğiraq citäkçelegen AQŞ xärbi okkupatsiäseneñ ber tarmağı dip kenä sanıyaçaq dide Tharoor.

Yewropa Berlegeneñ tışqı säyäsät öçen cawaplı ölkän wäkile Javier Solana, ägär dä BMOğa möhim rol’ birelsä, Berlek Ğiraqtağı säyäsi, iqtisadıy tözekländerü eşlärendä qatnaşaçaq häm humanitar yardämgä üz öleşen kertäçäk dide.

AQŞ prezidentınıñ däwlät iminlege kiñäşçese Condolezza Rice elek Ğiraqtan kitärgä mäcbür bulğannar suğıştan soñğı küçeş çorı xökümätendä möhim rol’ alırğa tieş dide. Ämma Reuter xäbär itüençä, AQŞ Üzäk Küzläw İdaräse ildän çittäge oppozitsion törkemnärneñ yaña xökümättä urın aluına küp kenä Ğiraqlılar qarşı çığaçaq dip isäpli.

Naif Aqmal, Praga.
XS
SM
MD
LG