Accessibility links

Кайнар хәбәр

Ğiraqta kiñ külämle xärbi operatsiä tämam, ilneñ waqıtlı xökümäten tözü mäsäläsendä söyläşülär başlandı


Düşämbedä, Saddamnıñ soñğı nığıtması sanalğan Tikrit şähäre alınğannan soñ Pentagon räsmiläre Ğiraqta kiñ külämle xärbi operatsiäneñ tämamlanuwı turında iğlan itte. Urını belän waq-töyäk bäreleşlär äle däwam iter dip sanalsa da, koalitsiä köçläre töbäktän aqrınlap kitä başlıy. Töp mäsälä xäzer Ğiraqta tärtip urnaştıru häm ilneñ waqıtlı xökümäten bilgeläw. Şuşı maqsatta sişämbedä Ur şähärendä Ğiraqnıñ opozitsiä wäkilläre qatnaşında söyläşülär başlandı.

Saddamnıñ soñğı nığıtması sanalğan Tikrit şähäre alınğannan soñ, düşämbedä Pentagonda ütkän matbuğat oçraşuında general Stanley McChrystal, Ğiraqnıñ töp köçläre qarşılıq kürsätüdän tuqtadı, şuña kürä xärbi operatsiäneñ töp öleşe tämam dip äytergä bula dide. Ğiraqqa qarşı suğışta qatnaşqan 5 oçqıç köymäseneñ 2se, Kitty Hawk belän USS Constellation töbäktän kitte. B-2 bombalaw oçqıçları häm F-117 xöcüm oçqıçları şulay uq üz nığıtmalarına qayta. Şul uq waqıtta Ğiraqtağı 125 meñ çaması xärbine qaytaru turında älegä berni äytelmi. Pentagon räsmiläre äytüençä, suğışnıñ töp fazası betsä dä, urını-urını belän waq-töyäk bäreleşlär äle bulıp toraçaq. Andıy bäreleşlär bügen Tikrit şähärendä küzätelde. Ğiraqtağı koalitsiä köçläre şuşı qarşılıq uçaqların sünderü, küpläp üterü qoralın ezläw, ilneñ cimerelgän infrastrukturasın torğızu, tärtip urnaştıru belän şöğellänäçäk. Ğiraqta suğış betügä tärtip saqlaw mäsäläse baş bäläsenä äylände. Saddam xakimiäteneñ işelep töşkänen añlağan xalıq çılbırdan ıçqınğanday ilne talaw eşenä kereşte. Xökümät binaları, kibetlär genä tügel, muzey-kitapxanälär talana başladı. Dönyada iñ mäşxür muzeylarınıñ berse sanalğan Bagdadtağı Milli muzeydan qimmäte bäyäläp betermäslek yädqärlär urlandı. Xäyer, Bagdad uramnarına aqrınlap tärtip qayta başladı dip xäbär itelä. Ğiraqnıñ politsiäse amerikan xärbiläre belän bergäläp patrul itergä kileşte. Monnan tış koalitsiä köçläre Ğiraqnıñ törle urınnarında cirle xökümät urnaştıruda da qatnaşa ikän. Bu turıda bügen Qatardağı idarä üzägennän general Vincent Brooks xäbär itte:

Audio

Tik menä milli-dini-qawemi qarşılılar belän tulğan ildä bu eş bik awır bara. Frans Press agentlığı xäbär itüençä, sişämbedä tönyaqtağı Mosul şähärendä meñgä yaqın keşe Saddamnı xuplap demonstratsiägä çıqqan häm Amerikanı yaqlap çığış yasağan yaña gubernator binasına bärep kerergä cıyınğan. Tärtip saqlawçı Amerikan xärbiläre ut açırğa mäcbür bulğan. Näticädä 10ğa yaqın keşe xäläk bulğan dip xäbär itelä. Ğiraqnıñ waqıtlı xökümäten tözü eşe ğömümän ciñel bulmasqa oşağan. Sişämbedä Äl-Nasiriä yanındağı borıñğı Ur şähärendä bu mäsälädä berençe söyläşülär başlandı. Quşma Ştatlar tarafınnan oyıştırılğan çarağa Ğiraqnıñ ildäge häm çittäge töp opozitsiä köçläre çaqırılğan ide. Ämmä alarnıñ qayberläre qatnaşudan baş tarttı, qayberläre citäkçe urınına wäkilen genä cibärde. Nasiriädä meñlägän keşe qatnaşında cıyınğa qarşı demonstratsiä ütte. Alar “Azatlıq yaxşı, läkin bezgä Amerika kiräkmi” digän şiğärlär qıçqırdı. Ğiraqnıñ waqıtlı citäkçese urınına namzät, Milli kongress citäkçese Äxmät Çalabi, Nasiriädä bulsa da, cıyınğa barmadı, anda üzeneñ wäkilen genä cibärde. Şiği möselmannarnıñ töp oyışması, İslam inqilabınıñ yuğarı şurası dip atalğan törkem cıyında qatnaşudan baş tarttı. Törkem citäkçese Äbdelaziz Hakim, bez Amerika şämsiäse astında utırırğa cıynmıybız, dip belderde.

Xäyer, kolaitsiä citäkçeläre älegä töşenkelekkä birelmi. Britaniä tışqı eşlär ministrı Jack Straw – opozitsiä törkemnäreneñ üz xislären belderüwenä qänägät buluın äytte. Monıñ öçen Saddam çorında alar küptän yuq itelgän bulır ide inde dide ul.

Ali Gilmi, Praga
XS
SM
MD
LG