Accessibility links

Кайнар хәбәр

Yevropa Berlegeneñ Afina summitı


Bugen Gretsie başqalası Afinada Yevropa Berlege citäkçeläre ike könlek summitqa cıyıldı. Namzät 10il berlekkä kerü kileşüenä tarixi Akropolistä qul quydı. Alar 2004nçe yılnıñ may ayınnan başlap Berlek äğzası bula . Afina cıyınına ber yk waqıtta Ğıraq suğışı säbäple Berlek äğzaları arasında xasıyl bulğan tirän upqınnı taraytqan tatulaşu oçraşuı dip tä qarala. Ämma tarixi cıyın häm yaxşı niätlär genä yaralarnı däwalau öçen citärlek mikän

Yevropa bugen üzenä zur ışanıç birgän ber mizgel yäşäde. Bugen Afinada Akropolis külägäsendä qul quyılğan kileşü belän Yevropa Berlege 25 äğza häm 450million keşegä citte. Berlek iqtisadınıñ küläme AQŞ nıqına yaqın bulsa da, xalıq sanı Amerikadan ike märtäbä artığraq. Eleke sovet blogınıñ 8 ile plus Malta häm Kipr Ğıraq suğışı säbäple üzenä ışanıçın yuğaltqan berlekkä quşıldı. Yevropa Berlege üzeneñ tışqı häm saqlanu säyäsäten buldıra alaçaq, Ğıraq krizisı säbäple xasıyl bulğan ayırmalıqlar daimi bulıp qalaçaq mikän? AQŞ saqlanu ministırı Donald Rumsfeldneñ iske häm yaña yevropa digän süzläre çınlap ta Berlektä ike ayrım ağımnı mı çağıldıra.? Älbättä cıyınğa qatnaşuçılarnıñ başında bu uylar yörede.. Bugen Afinada summit säbäple kürelgän qatı iminlek çaraları häm suğışqa qarşı barğan köç qullanılğan demonstratsilärne dä äytep kitergä kiräkter. Suğışqa qarşı buluçı grekler bigräk tä suğışnı yaqlap çıqqan Britaniä İspaniä citäkçelärenä qarşı şiğarlar qıçqırdı. Demokratiäneñ bişege sanalğan Gretsiädä Slovenie, Slovakiä,Cexiä, Polşa, Litva, Latvia ,Estoniä, Malta häm Kipr citäkçeläreneñ kileşügä qul quyuı simvolik ähämiätkä iä. Bolzanada urnaşqan Yevropa Akademiese ölkän analitığı Gabriel von Toggenbirg süzlärençä ( audio) Kerü kileşüenä qul quyu simvolik bäyägä iä. Minemçä bu Yevropa cämäğätçelegenä kiñäyü proyektınıñ alğa taba baruın kürsätkäne öçen ähämiätle.Minemçe qayber keşelär öçen bu äle dä bik yıraqtağı eş. Läkin äytergä kiräk bu cıyın Yevropa Berlegeneñ oyışıunnan soñ ütkän yaqınça yartı ğasır waqıt eçendä xasıyl bulğan in tirän upqınnan soñ nixäyät berdämlek demonstratsiäse öçen yaxşı forsat.İtalia, Britanie, İspanya başqaları belän bergä AQŞnıñ Ğıraq suğışın yaqlap çıqtı, Fransiä, Germaniö Belgie ,luxemburg qarşı ide. Namzät illärneñ küpçelege Quşma Ştatları pozitsiäsen yaqladı. Brüsseldä analitik Stefan Maartel Berlektäge yaranı sawıqtıru qıyın bulaçaq di. Maartel(audio) Tıqşı säyäsätkä kilgändä, urtaq pozitsiä tabu qıyın bulaçaq älege mizgeldä yaralar bik tä tirän Ämma yaralar waqıt belän tözälä , urtaq mänfäğätlär bulğan öçen genä tügel ä Yevropa Berlegeneñ barlıq illäre suğıştan sonğı Ğıraqta BMO köçle rol uynarğa tieş digän qaraşta. Maartel (audio) Yevropa Berlege äğzaları Ğıraq turındağı fiker ayırmalıqların çitkä quya, Fransieä Germanie kebek suğışqa qarşı buluçılar da xäzer Ğıraqta koalitsiä köçläre tügel ä BMOnıñ urnaşuı belän qızıqsına . Yevropa Akademiäsennän Toggenburg , min urtaq tışqı häm iminlek säyäsätendä fiker ayırmalıqları tik çiklängän mäsälä Ğıraqqa ğına qarıy dip uylım.Älbättä säyäsätäne formalaştırğanda anıñ täsirläre turında spekulativ fikerlär äytep bula. Ämma bez ägär dä Global säxnädä rol uynarğa teläsäk , urtaq tışqı säyäsätebez bulu kiräklegen añladıq dip söyli . Afinağa kilgän BMOsı general sekretarı K.Annan summit waqıtnda Berlek citäkçeläre belän ikele söyläşülär ütkärde. Ul suğıştan sonğı Ğıraqta BMOnıñ rolen köçländerü mäsäläsendä berlek citäkçeläreneñ yaqlauın alırğa tırışıp, bugenge qıyınlıqlarnı xalıqara xezmätäşlek belän genä çişep bula dide . Kileşügä qul quymastan elek barlıq citäkçelär qısqa çığışlar yasadı, Çex premiere Vladimir Şpidla ( audio) Yevropa Berlegenä kerü Cex respublikası öçen tarixnıñ üz teläk ömetlärebezgä kürä täräqi itä almağan öleşenä noqta quyu bulıp tora. Bugen tarixıbızda kiläçägebezne üz qulıbızğa alabız dip ışanğan yaña säxifä açıla. Yevropa Berlegenä kerü belän Cexiä ixtiari räweştä berlekneñ ber tigez xoquqlı äğzası bula , ul berlekkä üz öleşen kertep kiläçäkkä aktiv täsir itergä teli. Bugenge tantanada här kem kiläçäk turında uñay fiker ömedlär belderde. Ämma dä läkin alda möhim reformalar tora häm bugen 16keçkänä ildän torğan törkem summittan elek Luxemburg premiere citäkçelegendä cıyılıp zurıraq ( Britanie, Fransie, Germaniä kebek) illärneñ täsiren kimetü turında söyläşkän. Alar 6 ay däwam itkän prezidentlıq sistemasın beterügä qarşı.Zur illär isä Ministırlar şurası belän citäklägän köçle prezident berlek idaräse öçen ezlekle häm täsirle bulaçaq digän qaraşta . Bolar çäçäklär genä ä cimeşlär alda.

Färidä Xömit, Praga
XS
SM
MD
LG