Accessibility links

Кайнар хәбәр

The Moscow Times: “Bu – säyäsi üterü” (Yuşenkovnıñ üterelüwe turında)


Uzğan atnada Mäskäwdä üterelgän “Liberal Rusiä” partiäse citäkçese Sergei Yuşenkov soñğı 9 yılda Rusiädä üterelgän 10-nçı Duma deputatı buldı. Qayber räsmilär bu üterüneñ artında säysät tügel, ä älege dä bayağı aqça yata digän belderülär yasadı. Sişämbedä ingliz telendä çığa torğan Moscow Times gäzite “Bu yulı bu - säyäsi üterü” digän mäqälä bastırdı...

Mäqäläneñ avtorı “Panorama” üzäge prezidentı Vladimir Pribılovski yazuınça, Rusiä Dumasınıñ İminlek komitetı räise urınbasarı Mixail Grişankov soñğı könnärdä yasağan küp sanlı çığışlarında Yuşenkovnıñ üterelüwe artında säyäsät toruwın kire qaqtı. Rusiädä berkem dä säyäsi qaraşları öçen ülmäde, härwaqıt çın säbäp – açqa, di ul. Pribılovski yazuınça, bu FSB podpolkovniğı Grişankovnıñ deputat Yuşenkovtan üç aluwı bulırğa mömkin. Bilgele bulğança Yuşenkov 1999 yılda Rusiädä toraq yortlar şartlawına FSBnıñ qatışı bulırğa mömkin dip sanawçılarnıñ berse ide. Uzğan yılnıñ avgustında Liberal Rusiäneñ tağın ber räistäşe, Duma deputatı Vladimir Golovlev üterelde. Ul çaqta da Ğrişankov bu üterü artında açqa tora dip äytkän ide.

Grişankov küpmeder däräcädä xaqlı dip däwam itä Pribılovski, Rusiä säyäsätçeläreneñ 80-90 protsentı çınlap ta aqça öçen üterelä. Ämmä Yuşenkovqa kilgändä, ul Golovlevtan ayırmalı bularaq, partiä finanslarınnan härwaqıt çittä torğan, biznes, xosusıylaştıru, aqça belän bäyle eşlärgä berqayçan da qatışmağan. Eşquarlar arasında anıñ ber köndäşe dä bulmağan, ä menä säyäsi doşmannarı citärlek bulğan: faşistlar, qaraq-generallar, oyışqan cinäyätçelek belän bäyle iminlek xezmätläre. Alğa taba Pribılovski misallar kiterä:

1995-neñ 22 fivralendä Rusiä televideniese Rusiäneñ Milli partiä wäkile Aleksei Vedenkin belän äñgämä ütkärgän. Bu yeget Yuşenkov häm dä tanılğan deputat, xoquq yawlawçı Sergey Kovalevnı üz qulı belän yuq itergä äzerlek beldergän. Yeget qısqa waqıtqa qulğa alınğan, ämmä soñnan Ciñügä 50 yıl tulu uñayınnan iğlan itelgän yarlıqaw nigezendä şunduq irekkä çığarılğan.

Şul uq yılnı, ul çaqtağı Saqlanu ministrı Pavel Graçev televidenieneñ turı efirında Yuşenkov belän Kovalevnı Rusiä armiäseneñ Çeçnyada qılğan ğämällären tänqitlägän öçen bersen çüp sawıtı, ikençesen – satlıqcan dip atadı. Yuşenkov, “Paşa Mersedes” quşamatlı keşe awızınnan mondıy süzlär maqtaw bulıp yañğırıy digän cawap qaytardı.

Yuşenkov säyäsi köndäşläreneñ açuwın çığarırğa sälätle ide, ämmä bu köndäşlär dä anı ixtiram itä ide, çönki Sergeinıñ säyäsät belän biznesnı butamağanın yaxşı belä ide. Pribılovski yazuınça, säyäsi üterülär - Çeçen suğışın, armiädäge korrupsiäne tänqitlägän, yort şartlawları artında iminlek xezmätläre toru ixtimalın äytkän keşegä qarşı ğına tügel, ä nindider maqsatlarğa ireşü öçen dä başqarıla. Maqsat – Liberal partiäne saylawlardan bärep çığaru tügelder. Yuşenkov Dumağa bareber üter ide, yä ber mandatlı okrugtan, yä Yabloko partiäse yärdäme belän, andıy yärdäm inde wäğdä itelgän ide.

Pribılovski fikerençä, çın säbäp - bu üterüne Boris Berezovskiğa elep quyu niäte bulırğa mömkin. Bilgele bulğança, Yuşenkov belän Berezovski arasındağı qarşılıqlar arqasında Liberal Rusiäneñ ikegä bülende. Uzğan ayda Yuşenkov Londonğa barıp qayttı. Alar Berzovski belän söyläşkännär, ämmä berläşügä ireşä almağan. Tikşerüçelär isä, Berzovskinıñ Kremldäge doşmannarına yararğa tırışıp, üterü artında aqça yata digän näticä çığırarğa tırışa dip tämamlıy üzeneñ mäqäläsen Vladimir Pribılovski.

Bügen Berezovski “Zavtra” gäzite möxärrire Aleksandr Proxanov belän bergä mäglümät çaraları öçen maxsus belderü yasadı. Bu belderüdä alar Yuşenkovnıñ üleme öçen Rusiä xakimiätläre cawaplı digän näticä yasıy, kiläse saylawlarda opozitsiä ciñep çığaçaq häm ilne Kremldän kilgän ülemnän qotqaraçaq digän wäğdälär belderä. Berezovski şulay uq Rusiä prokuraturasına Yuşenkovnıñ ülemenä açıqlıq kertergä mömkin dokumentlar cibärüwen xäbär itte. Anıñ süzlärençä, dokumentnıñ kopiäse Britaniäneñ eçke eşlär ministrlığına da cibärelgän.

Ali Gilmi, Praga
XS
SM
MD
LG