Accessibility links

Кайнар хәбәр

Izrael-Fälästin konfliktında prezident Bushnı qıyın könnär kötä


Prezident G.Bush Yaqın Könçığış säyäsätenä qatnaşudan totılıp kilde. Ämma çärşämbedä İzrael belän yänäşä Fälästin däwläteneñ oyışuın mäqsat itep quyğan ‘solıx yulı’ dip isemländerelgän tınıçlıq planınıñ iğlan itelüe belän ul yaqın könçığış säyäsätenä turıdan –turı qatnaşırğa mäcbür bulaçaq. AQŞta 2004nçe yılda prezident saylaularınıñ ütäçägen küzdä totqanda , Bush İzraelgä kiräkle basımnı yasarmı dip sorap bula torğandır.

İzrael belän fälästinnär arasında 55yıldan birle däwam itkän konfliktnı xäl qılu tırışlığında prezident Bushnı qıyın könnär kötä. Ul qarşılıqlı taläplär quyğan ğäräb citäkçelären, şulayuq öydegä xriatian häm konservativ yähudlärne qänäğätländerergä tieş bulaçaq, Fälästinnärne yaqlauçılar İzraelgä basımnıñ arttırıluın teli, Ämma Bushnıñ konservativ yaqlauçıları 2004nçe yıl yaqınlaşqanda anıñ İzraelne açulandıruın telämi .Eçke häm xalıqara säyäsätneñ näzbereklelege solıx yulı planınıñ iğlan itelüendä çağıldı. Ul Waşington urınına Yerusalem häm Ramallada citäkçelärgä täğdim itelde. Şulay itep alar prioritet plan turında söyläşülär tügel ä taraflar şunduq eşkä kereşergä tieş dip añlatmaqçı buldılar. İspanya, Albaniä häm Süriädäge vizitların tämamlap şimbädä öyenä qaytıp kitäçäk däwlät sekretarı Powell Madridta kollegası Ana Palacio belän oçraşqannan soñ(audio) Bez ‘solıx yulı’nda progress kürergä tieşbez ,bez ike yaqnıñ berberse belän söyläşüen , terrornıñ , köç qullanunın tuqtaluın häm izrael yağında da aksilärneñ buluın kürergä telibez Powell maynıñ ikençe atnasında İzraelgä kiläçäk. Ul fälästinnärgä qorallı törkemnärne taratığız dip basım yasar dip kötelä.Ämma ul Könbatış Üzäne häm Gazada xärbi okupatsiä astında yäşäwçe fälästinnärneñ tormışın ciñeläytsen dip İzraelne dä künderergä tırışaçaq. Bush administratsiäse elek tä näk şul eşlärne eşlärgä tırıştı, ämma uñışqa ireşä almağan ide. Läkin räsmilär xäzer xällär başqaraq di. Berençedän AQŞ yaqın könçığıştağı politik xaritanı üzgärtergä qararlı. Quşma Ştatları vä Britanie İzraelneñ doşmanı Ğıraq rejimın cimerde. Bu älbättä Bushqa töbäktä nindider östenlek birä. İkençeden ‘Solx Yulı’ strategiese. Ul Waşington, Yevropa Berlege, Bmosı häm Russie tarafınnan äzerlände. Plan teoriedä berleşkän front kürsätä.Bu inde fälästinnär ber yaqnı ikençesenä qarşı quya almıyaçaq digän süz.Öçençe faktor isä Bushnıñ Ğäräb citäkçeläre belän mönäsäbätläre, alar ber yıldan artıq prezidentnı yaqın könçığış säyäsätenä qatnaşsın dip sorap kilde. Ğıraq suğışınıñ qotılğısız buluı añlaşılğaç sonğı 6 aydağı möräcäğätlär taläpçänräk bula başlağan ide. Xäzer inde Bushnıñ bu Ğäräb citäkçelärenä yaqınlaşırğa cıyınuı turında belderelä. Waşington Ğäräb citäkçeläreneñ intixar höcümnäre oyıştırğan qorallı törkemnärne yaqlaudan wazkiçsen dip yaña fälästin xökümätenä basım yasauın teli. Çönki intixar höcümnäre däwam itsä İsraelneñ taşlamalar yasauın , söyläşüen kötep bulmıy. Xäterlägänegezçä Waşington Damasknı başta bik qatı kisätep , Ğıraqtan soñ kemneñ çiratta toruın añlarğa birgn ide , ämma soñraq ul retorikanı yomşarta töşte. Administratsiädä qayberäülär şulsanda Powell da Süriä citäkçese Assad yaqın könçığış probelamasın çişüdä rol uynarğa teli dip ışanalar . Powellne Yordanie, Suğut Ğäräbstäne häm Misırda da ciñel könnnär kötmiäçäk. Ğäräb Ligası fälästinnärgä yözlärçä million dollar yardäm birä. Bu aqça älbättä fälästinnärgä İzraelgä höcümnär oyıştıru öçen tügel ä Fälästin däwläten buldıruğa taba tırışığız digän mäqsat belän birelsä, eşlär başqaraq bulır ide dip ömed itä administratsie. Bushnıñ taläbe belän fälästinnär yaña premier sayladı. Prezident terrornı xökem itkän Abbas belän eşli alaçağın belderde. AQŞ yaqın könçığış öçen prezident wäkile bilgeliyäçäk mikän? Andıy ilçe bilgelänsä Bushnıñ kileşü öçen tırışaçağın añlatır ide. Ämma ul Clintonnıñ wäkilen açıqtan açıq tänqitlägän ide , şunlıqtan ul söyläşülär uñışsız bulsa tänqitkä duçar bulmas öçen andıy ilçe bilgelämäs dip kötep bula . Konservativ yaqlauçılar Bushnıñ bu eşkä qatnaşuın telämägän kebek, alar Fälästin däwlätenä dä qarşı .May urtalarında Powellnıñ yaqın könçığış vizitların tämamlanaçaq , anıñ näticäläre nindi genä bulmasın , nindi genä politik häväflär kötmäsen prezident Bush yaqın könçığış mäsäläsen inde çitkä qağa almayaçaq , ul qatnaşırğa tieş

Färidä Xämit, Praga
XS
SM
MD
LG