20-nçe 21-nçe iyündä Bik qatı iminlek şartlarında ütäçäk şuşı oçraşuda Yewropa Berlegendäge 15 ilneñ häm kiläse yılda Berlekkä quşılaçaq 10 ilneñ citäkçeläre qatnaşa. Oçraşunıñ şimbä könge öleşenä Balkan illäre – Xorvatiä, Makedoniä, Albaniä, Serbiä häm Çernogoriä, Bosniä-Hersegovina citäkçeläre dä kiläçäk. Şul qädär küp yuğarı citäkçe cıyılğan urınğa global''läşügä häm kapitalizmağa protest belderüçe demonstratsiäçelär dä kiler dip kötelä. Şähär xakimiätläre alarğa Yewropa Berlege oçraşuı barğan cirdän cittäräk cıyılu mömkinlege birä.
Berlek citäkçeläre oşraşuında küptörle mäs''älälär qaralaçaq. Bu atnada Berlekneñ tışqı säyäsät häm saqlanu mäs''äläläre öçen cawaplı ölkän wäkile Javier Solana yaña äğzalar qabul itkändä Berlekneñ saqlanu säyäsäten dä kamilläşterü kiräk dide. Saloniki oçraşuına ul Berlekneñ xalıqara mäs''älälärdä zurraq rol'' aluın küzallağan 10 bitlek strategik plan proyektın täqdim itäçägen belderde:
AUDİO: Bu dokument 25 ilne häm 450 million keşene üz eçenä alğan, dönyadağı ğömümi citeşterü külämeneñ çiregenä iä bulğan Yewropa Berlegeneñ dönyadağı xällärgä küz yoma almawın tanudan başlana. Şuña kürä Berlek möhim global'' rol'' alırğa tieş.
Monı istä totıp citäkçelär Berlekneñ Yaqın Könçığışta tınıçlıq urnaştıruğa niçek yardäm itä aluı turında da söyläşäçäk. Berlek Yaqın könçığışta tınıçlıq urnaştıru öçen täqdim itelgän "solıx yulı" dip ataluçı yaña plannı yaqlıy. Bu uñaydan oçraşuda Hamas radikal törkemen qara isemlekkä kertü mäs''äläse qaralır dip kötelä. Fransiä izrail''lelär belän fälestinlelärne ayıru öçen Yewropa Berlege ğäskärlären qullanunı täqdim itkän ide. Salonikida bu turıda da süz bulaçaq. Bu atnada Fälestin tışqı eşlär ministrı Näbil Şaat Fransiäneñ täqdimen xuplap çıqtı:
AUDİO: Bezneñçä, aradaşçı ğäskärlär kertü töbäktä tınıçlıqnı yañartu öçen bik möhim mäs''älägä äylände. Bez monı bik nıq xuplıybız.
Qayber xäbärlärgä qarağanda, Skandinaviä häm Baltıyq illäre Ğäräp dönyasında demokratiäne häm iqtisadıy üseşne nığıtu strategiäse buldıru täqdime belän çığarğa cıyına.
Oçraşuda qaralaçaq tağın ber mäs''älä – röxsätsez möhäcirlek probleması. Anda Berlek çiklären nığraq saqlaw häm viza sistemasın tağın qırıslandıru turında qarar qabul iteler dip kötelä. Oçraşuda röxsätsez möhäcirlär cıqqan illärgä alarnı kire qabul itärgä yardäm itü öçen finans bulışlığı birü planı häm Britaniäneñ suğış barğan urınnarda qaçaqlar öçen maxsus imin urınnar buldıru täqdime dä qaralaçaq. Britaniä täqdime Yewropa Berlegenä qaçaqlar kilüne kimetergä tieş. Röxsätsez möhäcirlekne kimetü Berlek illärendäge ütä uñ köçlärgä bu mäs''äläne saylawlar waqıtında faydalanunı qıyınlaştıraçaq.
Berlek citäkçeläre İranğa qarata säyäsät turında da söyläşäçäk. Bu atnada Berlekneñ tışqı eşlär ministrları, ägär dä İran Berlek belän säwdä kileşüenä ireşergä teli ikän, atom qoralları yasamawın raslaw öçen üzeneñ atom programmaların qatıraq tikşerüne röxsät itsen dip beldergän ide. Solana İrannı Atom qoralların taratmaw turındağı xalıqara kileşüneñ xalıqara tikşerülär röxsät itüçe östämä protokolın imzalarğa çaqırdı.
Gretsiä Saloniki oçraşuına Balkan illäre belän mönäsäbätlärne tağın da nığıtu häm tiränäytü mäs''äläsen täqdim itä.
Bu oçraşuğa Yewropa Berlege konstitutsiäse proyektı da ölgertelde. Salonikida Berlek citäkçeläre bu proyektqa qayber täqdimnär kertsä dä, ul ällä ni üzgärtelmäs dip kötelä. Ämma köz köne Xökümätara Konferensiä başlanğaç konstitutsiä proyektı 6 ay buyı qatı tikşerü aşa ütäçäk. Başqa qayber illär belän berrättän Britaniä anıñ möhim öleşlären üzgärtergä teläwen belderde. Germaniä belän Fransiä isä xäzerge proyektnı tulısınça xuplıy. Kiçä Fransiä prezidentı Jacques Chirac wäkile Xökümätara Konferensiädä konsitutsiä eşeneñ ör yañadan başlanuına yul quymasqa çaqırdı.
Naif Aqmal, Praga.
Berlek citäkçeläre oşraşuında küptörle mäs''älälär qaralaçaq. Bu atnada Berlekneñ tışqı säyäsät häm saqlanu mäs''äläläre öçen cawaplı ölkän wäkile Javier Solana yaña äğzalar qabul itkändä Berlekneñ saqlanu säyäsäten dä kamilläşterü kiräk dide. Saloniki oçraşuına ul Berlekneñ xalıqara mäs''älälärdä zurraq rol'' aluın küzallağan 10 bitlek strategik plan proyektın täqdim itäçägen belderde:
AUDİO: Bu dokument 25 ilne häm 450 million keşene üz eçenä alğan, dönyadağı ğömümi citeşterü külämeneñ çiregenä iä bulğan Yewropa Berlegeneñ dönyadağı xällärgä küz yoma almawın tanudan başlana. Şuña kürä Berlek möhim global'' rol'' alırğa tieş.
Monı istä totıp citäkçelär Berlekneñ Yaqın Könçığışta tınıçlıq urnaştıruğa niçek yardäm itä aluı turında da söyläşäçäk. Berlek Yaqın könçığışta tınıçlıq urnaştıru öçen täqdim itelgän "solıx yulı" dip ataluçı yaña plannı yaqlıy. Bu uñaydan oçraşuda Hamas radikal törkemen qara isemlekkä kertü mäs''äläse qaralır dip kötelä. Fransiä izrail''lelär belän fälestinlelärne ayıru öçen Yewropa Berlege ğäskärlären qullanunı täqdim itkän ide. Salonikida bu turıda da süz bulaçaq. Bu atnada Fälestin tışqı eşlär ministrı Näbil Şaat Fransiäneñ täqdimen xuplap çıqtı:
AUDİO: Bezneñçä, aradaşçı ğäskärlär kertü töbäktä tınıçlıqnı yañartu öçen bik möhim mäs''älägä äylände. Bez monı bik nıq xuplıybız.
Qayber xäbärlärgä qarağanda, Skandinaviä häm Baltıyq illäre Ğäräp dönyasında demokratiäne häm iqtisadıy üseşne nığıtu strategiäse buldıru täqdime belän çığarğa cıyına.
Oçraşuda qaralaçaq tağın ber mäs''älä – röxsätsez möhäcirlek probleması. Anda Berlek çiklären nığraq saqlaw häm viza sistemasın tağın qırıslandıru turında qarar qabul iteler dip kötelä. Oçraşuda röxsätsez möhäcirlär cıqqan illärgä alarnı kire qabul itärgä yardäm itü öçen finans bulışlığı birü planı häm Britaniäneñ suğış barğan urınnarda qaçaqlar öçen maxsus imin urınnar buldıru täqdime dä qaralaçaq. Britaniä täqdime Yewropa Berlegenä qaçaqlar kilüne kimetergä tieş. Röxsätsez möhäcirlekne kimetü Berlek illärendäge ütä uñ köçlärgä bu mäs''äläne saylawlar waqıtında faydalanunı qıyınlaştıraçaq.
Berlek citäkçeläre İranğa qarata säyäsät turında da söyläşäçäk. Bu atnada Berlekneñ tışqı eşlär ministrları, ägär dä İran Berlek belän säwdä kileşüenä ireşergä teli ikän, atom qoralları yasamawın raslaw öçen üzeneñ atom programmaların qatıraq tikşerüne röxsät itsen dip beldergän ide. Solana İrannı Atom qoralların taratmaw turındağı xalıqara kileşüneñ xalıqara tikşerülär röxsät itüçe östämä protokolın imzalarğa çaqırdı.
Gretsiä Saloniki oçraşuına Balkan illäre belän mönäsäbätlärne tağın da nığıtu häm tiränäytü mäs''äläsen täqdim itä.
Bu oçraşuğa Yewropa Berlege konstitutsiäse proyektı da ölgertelde. Salonikida Berlek citäkçeläre bu proyektqa qayber täqdimnär kertsä dä, ul ällä ni üzgärtelmäs dip kötelä. Ämma köz köne Xökümätara Konferensiä başlanğaç konstitutsiä proyektı 6 ay buyı qatı tikşerü aşa ütäçäk. Başqa qayber illär belän berrättän Britaniä anıñ möhim öleşlären üzgärtergä teläwen belderde. Germaniä belän Fransiä isä xäzerge proyektnı tulısınça xuplıy. Kiçä Fransiä prezidentı Jacques Chirac wäkile Xökümätara Konferensiädä konsitutsiä eşeneñ ör yañadan başlanuına yul quymasqa çaqırdı.
Naif Aqmal, Praga.