Accessibility links

Кайнар хәбәр

Ğiraqtağı Könbatış köçlärenä höcümnär oyışqan qarşılıqmı, Waşingtonnı şul borçıy


Ğiraqtağı amerikan häm britan ğäskärläreneñ kön sayın diärlek hälak buluwı däwam itä. Andağı suğışnıñ tögällänüwen äle 9 atna elek ük iğlan itkän amerikan citäkçelege xäzer, köndälek höcümnär artında Saddam tarafdarlarınıñ oyışqan qarşılığı tormıymı digän sorawğa cawap ezli.

1-nçe maydan, yäğni prezident Bush Ğiraqta zur suğışlar bette dip iğlan itkännän birle anda 29 amerikan häm 6 britan ğäskärie üterelde, xörmätle tıñlawçılar. Häm bu isemlek kön sayın diärlek üsä tora. Şuña da qaramastan Waşington höcümnär artında Saddam tarafdarlarınıñ oyışqan qarşılığı tormıy digän fiker belderä, distä yıllar däwamında däwlät däräcäsendä Amerikağa qarşı näfrät tärbiälängän häm qorallar kiñ taralğan ildä mondıy doşmanlıq xislären kötep bula dip isäpli. Bu qaraşnı bigräk tä aldan uq Saddamğa qarşı suğış başlawnı yaqlap çıqqan dairälär, ayırım alğanda saqlanu ministrı Donald Rumsfeld alğa sörä. Küptän tügel genä Pentagonda xäbärçelär belän oçraşqanda ul bolay dip beldergän ide.

Audio, Donald Rumsfeld

"Baath partiäse rejimı häm ülem eskadronnarı qaldıqları xalıq arasına taralıp, xäzer ber terror çeltäre qordı, bez şul qaldıqlar belän, äl-Qai''dä häm Äfğanstandağı "Taliban" tösle, qırıs eş itäbez" di Quşma Ştatlarnıñ saqlanu ministrı Rumsfeld. Ul şulay uq, amerikannarğa yasalğan qayber höcümnär artında Ğiraqnıñ kürşe İran yaqlağan şığıy dairäläre dä tora ala dip isäpli. Läkin Waşingtonda torğan sayın köçleräk, qarşılıq kürsätü oyıştırılğan bula ala digän xis arta bara, häm bu uñaydan Kongresstağı qayber wäkillär xökümätne Ğiraqta qırısraq çaralar kürügä öndi häm saqlanu ministrlığı andağı xärbilär sanın arttırırğa tieş dip belderä. Räsmi Waşington aldağı yartı yıl eçendä, üz berektäşlärennän barlığı 30 meñläp östämä ğäskär tuplarğa cıyına, läkin anda höcümnär bügenge tösle däwam itep ülüçelär sanı kön sayın arta barsa, bu sanğa ireşü bik awır bulaçaq. Ämma qayber belgeçlär fikerençä, amerikan häm britan ğäskärläreneñ bügen Ğiraqta kiçergäne ul xäzerge zaman suğışlarına xas närsä, zur ber ğäskärgä qarşı, ikençe yaq küpkä köçsezräk bulğanda, näq menä Ğiraqtağı tösle höcümnär yasala. Quşma Ştatlarnıñ saqlanu ministrlığı häm däwlät departamentında qayçandır küzläw eşlären tikşerü belän şöğellängän Anthony Cordesman, "bu bez 21-nçe ğasırda nigezdä eş itärgä turı kiläçäk çınbarlıq" dip belderä.

Audio, Anthony Cordesman

Cordesman fikerenä qarağanda, suğışta ciñelgän ilneñ ğädättägeçä ikençesenä birelüwe inde ütkän zamannarda qaldı, xäzer ottırğan yaq ğäskäriläre xärbi kiemen sala da, ğadi xalıq wäkilläre belän suğışın däwam itä. Şuña kürä dä amerikannar öçen xäzer iñ möhime, qayda buluwı hiç belenmägän Saddamnı yä yuq itü, yä anı qulğa alu, yä ülemen raslağan dälillär tabu. Ansız Ğiraqtağı "şıpırt" suğışnı tuqtatası bik awır bulaçaq di Anthony Cordesman. Saddam tarafdarları aña ömetlänep üz köräşen däwam itäçäk, ğadi xalıq isä elekke diktatornıñ qaytuwınnan qurqıp ildä yaña tormış qoruğa bik quşılmayaçaq. Waşingtonnıñ şuşı qurquları bu könnärdä tağın da arta töşte - mäğlüm äl-Cäziyrä telekanalı Saddam Xösäen dip farazlanğan keşeneñ tasmağa yazılğan möräcäğäten tapşırdı. Quşma Ştatlarnıñ Üzäk küzläw idaräse, tawış Saddamnıqı bula ala, läkin monı tulı ışanıç belän äytep bulmıy dip belderä. Şul çığışında ul Ğiraqtağı amerikan wä britan ğäskärlärenä yasalğan höcümnärne maqtap telgä ala. Şuña kürä dä Waşington belän Londonğa Saddamnan mömkin qädär tizräk arınu kiräk.

Kärim Kamal, Praga.
XS
SM
MD
LG