Accessibility links

Кайнар хәбәр

Bush belän Blair Ğiraq suğışın yaqlap çığış yasadı


Pänçeşämbe könne AQŞ prezidentı George Bush häm Britaniä premyer ministrı Tony Blair AQŞ Kongresında häm Aq Yortta çığış yasadı. Alar, älegä qädär Ğiraqta küpläp üterü qoralları tabılmasa da, Säddam Xösäin xakimiäte andıy qorallar äzerlägän dip inanğan buluların äytep Ğiraq suğışınıñ aqlanğan buluına ışandırırğa tırıştı.

Soñğı arada xalıqara tänqitkä duçar bulğan Bush belän Blair ikese bergä Ğiraq suğışın häm ul suğışnı başlawnı säbäp bulğan küzläw mäğlümätlären yaqlap çığış yasadı. Ğiraqta koalitsiäneñ yuğaltuları arta bara, Bush belän Blair bar dip ışandırğan küpläp üterü qoralları haman da tabılmıy, citmäsä ul ışandırular qullanılğan küzläw mäğlümätläreneñ bik ük ışanıçlı bulmawı turında ğawğa çıqtı. Şuşı wäzğiättä Bush belän Blair Aq Yortta jurnalistlar aldına çığıp tarix Säddam Xösäinne bärep töşerüneñ häm xalıqara terrorçılıqqa qarşı köräşneñ döres ğämäl bulaçağın aqlıyaçaq dide.

Bush "min bu wazıyfada bulğan çaqta berqayçan da qurqınıç doşmannarnıñ yaxşı niättä bula aluı belän kileşep Amerika watandaşlarınıñ ğömeren qurqınıç astına quymayaçaqmın" dide.

Beznekelär çın döreslekne tabaçaq. Häm ul döreslek bu küzläw mäğlümätläreneñ yaxşı buluın kürsätäçäk, minem moña ber şigem dä yuq dide Bush.

Ğiraqta küpläp üterü qoralları bar dip isäpläwneñ yalğış bulğanlığı raslanu mömkinlege turındağı sorawğa ul monıñ yalğış buluı ralsanmayaçaq dip cawap birde.

Şulay da annan ber säğät elegräk Britaniä premyer ministrı Tony Blair Kongressta bolay dip çığış yasadı:

AUDİO: Küpläp üterü qoralları belän terroçılıq arasında bäyläneş buluı raslanırğa mömkinme? Ägär raslanmasa da tarix bezne kiçeräçäk çönki bez hiçyuğı andağı küpläp üterülär häm mixnätlär öçen cawaplı xakimiätne beterdek. Ämma bezne tänqitläwçelär yalğışa ikän, bez xaqlı bulğanbız ikän häm min bezneñ xaqlığıbızğa tulısınça ışanam, şul uq waqıtta bez berni dä eşlämägän bulsaq tarix bezne kiçermäs ide.

Blair çığışında küpläp üterü qorallarınıñ buluına ışanıç bik zur bulmasa da Bush bik zur ışanıç belän söyläde. "Ul qorallar tabılğaç bez sezgä mäğlümätlärne tapşırırbız, häm alar bu spekulyatsiälärgä çik quyaçaq" dide Bush.

Bush belän Blair suğış başlawnı aqlaw öçen cämäğätçelekkä täqdim itkän küzläw mäğlümätläre uñayınnan Amerika da da Britaniädä dä qatı tänqitkä duçar itelä. Bush Ğinwar ayında Kongresstağı yıllıq çığışında Ğiraq Afrikadağı ber ildän uran satıp alırğa tırışqan dip çığış yasağan ide. Soñraq ul mäğlümätlärneñ ışanıçlı bulmağanlığı turında äytelde.

Wall Street Journal yazuınça bu mäğlümät başta İtaliä Xakimiätlärenä barıp ireşkän. AQŞ räsmiläre äytüençä bıltır üktäbr ayında bu dokumentlarnı Rimdağı AQŞ ilçelegenä ber jurnalist kertep tapşırğan. Alar Waşingtonğa cibärelgän bulsa da Üzäk Küzläw İdaräse alarnıñ küçermä nösxäsen soramağan. Prezident Bush bu mäğlümätlärne, AQŞ küzläw xezmätlärenä tügel ä Britan küzläw xezmätlärenä nigezlänep iğlan itte. AQŞ küzläw xezmätläre isä bu mäğlümätlärne ışanıçlı dip sanamağan. Blair üz çığışında Britan küzläw xezmätlären yaqlap çığış yasadı. Kiçä ul bez Britaniä küzläw mäğlümätlären tögäl mäğlümätlär dip sanıybız dide.

Ämma qayber Demokrat kongressmennarnı bu çığışlar qänäğätländermäde. Blair çığışınnan soñ Wäkillär Palatası äğzası, demokrat Edward Markey "amerikan häm britan soldatları ut sızığında torğanda, yalğan mäğlümätlärgä nigezlängän bulırğa mömkin dönya citäkçeläreneñ qaraşlarına bernindi şiklänüsez ışanırğa çaqıru ul soldatlarnıñ tuğannarın hiç tä qänäğätländermi dide. Läkin haman da, bezneñ transatlantik berektäşlekneñ ike yağında da, suğış başlarğa färman birelgändä çınlıqta bezneñ ni qädär az belgän buluıbız turında tulı döreslekne äytergä telämilär kebek dide Markey.

Naif Aqmal, Praga.
XS
SM
MD
LG