Accessibility links

Amerikan citäkçelege Ğiraqta BMO ximayäsendäge ğäskärlär urnaştıru ixtimalın tikşerergä äzer buluwın belderä


Ğiraqtağı wäzğiat tiräsendä yaña täräqqiat, xörmätle tıñlawçılar. Älegä qädär anda barı tik üzeneñ häm qayber berektäşläreneñ genä ğäskärlären totarğa cıyınğan Waşington bu eşkä xäzer Berläşkän Millätlärne dä cälep itärgä riza bula aluwına işarä itä. Bu xaqta Quşma Ştatlar däwlät sekretareneñ urınbasarı Richard Armitage üze belderde.

Şulay itep Waşington berençe märtäbä, Ğiraqtağı iminlek öçen cawaplılıqnı Berläşkän Millätlär belän dä büleşergä cıyınırğa riza buluwı xaqında belderde. Ämma ber şart belän - Berläşkän Millätlär fatixası nigezendä oyışqan tınıçlıq saqlaw köçläre amerikan citäkçelegendä bulırğa tieş. Älegä qädär Aq yort, Ğiraqta fäqät üzeneñ häm berektäşläreneñ genä ğäskärlären totaçağın äytep kilgän ide. Läkin andağı soñğı xällär - törle terror ğämälläreneñ, amerikan xärbilärenä höcümnärneñ artuwı Quşma Ştatlar citäkçelegen bu ölkädä başqa mömkinleklärne dä tikşerep qarawğa etärä sıman. Ğiraqta Berläşkän Millätlär äläme astında maxsus xalıqara köçlär urnaştıru ixtimalı xaqında berençe märtäbä şul oyışmanıñ general'' sekretare Kofi Annan uzğan atnada beldergän ide. Andıy fiker Ğiraq wäzğiaten küzätep barğan belgeçlär tarafınnan elegräk äytelep kilsä dä, yuğarı citäkçelek däräcäsendä ul älegä citdi räweştä qaralmadı. Däwlät sekretare urınbasarı Richard Armitagenıñ, Ğiraqta Berläşkän Millätlär ğäskärlären urnaştıru mömkinlege xäzer çınnan da tikşerelä dip belderüwe bu yaqtan qarağanda zur ber yañalıq bulıp tora. Läkin şul da mäğlüm, bu äle hiç kenä xäl itelgän närsä tügel, citmäsä Quşma Ştatlar citäkçelegendä älege mäs''älädä urtaq fiker yuq. Berläşkän Millätlär Oyışmasındağı ber diplomat süzlärenä qarağanda, älege täqdimne citdi räweştä tikşerä başlar aldınnan Waşington üze başta eçke qarşılıqların xäl itärgä tieş. Pentagon häm amerikan xärbiläre Berläşkän Millätlär citäkçelegendäge köçlärgä zur şik-şöbhä belän qarıy, räsmi Waşington üze dä andıy köçlärgä üz ğäskärilären cibärergä telämi. Şuña kürä dä amerikannar Ğiraqta BMO köçläre urnaştırılğan xäldä, andağı xärbi citäkçelekneñ üzlärendä qaluwın şart itep quya. Läkin ikençe yaqtan, Quşma Ştatlar Ğiraqta tiz genä totrıqlılıq urnaştıra almawı säbäple xäzer niçekter yuğalıp qaldı, östäwenä, andağı amerikan köçlärenä yardämgä başqa däwlätlärne dä cälep itü eşe bik aqrın bara. Andıylar sanı az bulmasa da, isemlektä nigezdä, Britaniä, Pol''şa häm İspaniädän qala, ber yöz, ike yöz xärbi cibärä alırlıq illär genä. Citmäsä aları da üz xärbilären anda totu çığımnarın Waşington kesäsennän tülätergä teli. Ğiraqqa kübräk ğäskär cibärä alırlıq däwlätlär, misal öçen Germaniä, Fransiä, Hindstan, Pakstan, Törkiä, monı barı tik Berläşkän Millätlärdän tieşle fatixa häm mandat alğannan soñ ğına eşliäçägen belderä. Fatixa alu digäne bu oçraqta, Berläşkän Millätlärneñ Ğiraqtağı wäkalätlären arttırunı añlata. Bu isä andağı tınıçlıq saqlaw köçlärenä citäkçelek itüne genä tügel, ä Ğiraqtağı waqıtlı idaräne kontrol'' itüne dä añlata ala. Läkin Waşington moña riza bulırmı, monısın älegä äytäse qıyın. Anıñ başlığı Paul Bremer älegä turıdan-turı Quşma Ştatlarnıñ saqlanu ministrına buysına. Ğiraqta Berläşkän Millätlär rolen arttıru turında söyläşülär xäzer aldağı atnalarda däwam itep, bu xaqta urtaq ber fikergä kilensä, İminlek Şurasınıñ qararı sintäbr ayında, tışqı eşlär ministrları New Yorkta BMOnıñ Ğomumi Mäclese utırışına cıyılğan çaqta qabul itelä ala.

Kärim Kamal, Praga
XS
SM
MD
LG