Accessibility links

Кайнар хәбәр

Bäysezlek söyüçän estonnar Yevropa Berlegenä quşılunı xup kürde


Yäkşämbedä referendum Baltıyq diñgezeneñ ikeneç yağı - Estoniädä dä uzdı, xörmätle tıñlawçılar. Xalqı million yarımğa da tulmağan şuşı ildä Yevropa Berlegenä quşılu mäs''äläse xäl itelde. 12 yıl elek kenä sovet xakimiatennän qotılğan häm üz bäysezlege sağında nıq torğan Estoniä, bar qurqularğa qaramastan yaña berlekkä quşılunı sayladı.

Sovetlar tarafınnan basıp alınğan çorda da estonnar ildäge başqa xalıqlardan üzläreneñ bäysezlek ruxı belän nıq ayırılıp tora ide, xörmätle tıñlawçılar. Berniçä yıl elek räsmi Tallinn Estoniäneñ, Baltıyq buyındağı Litva häm Latviä belän bergä Yevropa Berlegenä quşılırğa teläwen beldergäç tä, xalıqnıñ moña mönäsäbäte berdä ğadidän bulmadı. Üzlären Yevropanıñ ber öleşe itep toyğan, läkin sovet çorı xatirälären onıtmağan estonnarda, yaña berlekkä kerü yänä bäysezlektän qolaq qağuğa kitermäsme digän qurqular kiñ taralğan ide. Alar referendum könenä qädär däwam itte, şuña kürä dä tawış birüdä qatnaşqan xalıqnıñ küpçelege Yevropanı saylawı açıqlanğaç, bu Tallinnda da, Brüsseldä dä zur şatlıq uyattı. Bigräk tä monı baştan uq yaqlap kilgän Estoniä xakimiatendä. Düşämbegä qarşı töndä Estoniä premyer-ministrı Juhan Parts, "Estoniägä yaz kilde, bez yänä Yevropağa qayttıq" dip belderde. Anıñ süzlärenä qarağanda, referendum häm anda Yevropa Berlegenä quşılunı yaqlaw däräcäse tağın şunı da kürsätte, Estoniädäge demokratiä bu sınawnı yaxşı ütte.

Audio, Juhan Parts

Ä tawış birüneñ näticäläre tübändägeçä. Saylawda qatnaşu xoquqı bulğan 850 meñ keşedän referendumğa 63 protsentı kilgän, şulardan yaqınça 67 protsentı ilneñ Yevropa Berlegenä quşıluwın yaqlap çıqqan. "Yuq" diyüçelär sanı 33 protsent tiräsendä. Şulay itep bar xalqı million 400 meñ caması ğına bulğan şuşı Baltıyq buyı ile kiläse yılnıñ mayınnan inde Yevropa Berlege äğzası bulaçaq. Anıñ belän bergä tağın 9 il quşıla, şularnıñ 7-sendä referendumnar inde uzdı, alarnıñ näticäläre dä uñay ide, şuşı atna azağında Yevropa Berlegenä kerü mäs''äläsen Latviä xäl itäçäk. Ä inde 10-nçı nämzät il, Kipr referendum ütkärep tormayaçaq. Estoniädäge wäzğiatne bigräk tä anıñ kürşese Latviä yaqınnan küzätep tora, çönki anda da Yevropa Berlegenä quşıludan şürläwçelär citärlek. Estonnarnıñ uñay cawabı latışlar arasında da Yewropa yaqlılar sanın arttırır dip kötelä. Baltıyq buyındağı öçençe däwlät, Litvada referendum may ayında ütep, Berlekkä quşılunı anda qatnaşqannarnıñ 91 protsentı yaqlağan ide. Litvada da, Estoniädä dä, xäzerge waqıtta Latviädä dä Yevropa belän berläşüne yaqlaw, monıñ iqtisadi yaqtan faydalı buluwın isbatlaw, häm iminlek öçen dä zarurlığın añlatu belän bergä bardı. Ser tügel, ikençe dönya suğışınnan soñ sovetlar tarafınnan basıp alınıp, bäysezlegen 12 yıl elek kenä qaytara alğan Baltıyq däwlätläre öçen kürşedäge Rusiäneñ tä''sirennän qotılu möhim ber maqsat bulıp tora. Üzlären Yevropa Berlege belän bäyläp estonnar, latişlar häm litwalılar dürt distä yıl däwam itkän basıp alu çorın yaba. Estoniä referendumı turında ilneñ prezidentı Arnold Ruutel bolay di.

Audio, Arnold Ruutel

"Referendumnıñ näticäse uñay, bezneñ öçen bik uñay, xäzer inde Estoniä öçen bar närsä dä şäp bulaçaq" di prezident Ruutel. Äytkändäy, eston däwläten bäysezlekkä, başqalar belän bergä, älbättä, näq menä Arnold Ruutel kitergän ide.
XS
SM
MD
LG