Accessibility links

3 keşe totqarlanğannan soñ AQŞ xärbiläre Guantanamo qultığı bazasındağı iminlek torışın tikşerä


Quşma Ştatlarnıñ Kubadağı Guantanamo xärbi bazasında äl-Qaidä häm Taliban totqınnarı belän eşlägän 3 keşedä yäşeren mäğlümätlär tabılğannan soñ Pentagin Guantanamodağı iminlek şartların tikşerä başladı. Qayber xärbi citäkçelär bu 3 keşeneñ totıluı ğına Guantanamo qultığında terrorçılarnıñ zur çeltäre bar dip näticä yasarğa nigez bula almıy di.

Soñğı aylarda Guantanamodağı AQŞ xärbi bazası belän bäyle yäşeren mäğlümätlärne röxsätsez üzläre belän yörtkän öçen 3 keşe totıldı. Mäğlüm bulğança, Kubunıñ Guantanamo qultığındağı bu bazada Äl-Qaidä häm Taliban suğışçıları buluda şiklänelüçe 660-lap keşe yabıp totıla. Totqarlanuçılarnıñ berse menä şul totqınnar belän AQŞ saqlanu ministrlığı öçen eşlägän möselman din ähele, ikese tärcemäçe.

Uzğan atnada AQŞ saqlanu ministrlığı wäkile, general Ralph Eberhart bu 3 oçraq äle Guantanamo qultığına ütep kergän doşman agentlarınıñ zur çeltäre buluına dälil tügel dip isäplim dide.

Saqlanu ministrı Donald Rumsfeld isä Pentagonda jurnalistlar aldına çığıp bu xällärgä ällä ni ğäcäplänmäwen belerde:

AUDİO: Suğış barğanda häm doşmannar bulğanda, alar faydalanu häm zıyan kiterü yulların tabarğa tırışalar. Bu ğömer-ğömergä şulay bulğan. Şuña kürä waqıt-waqıt mondıy oçraqlarnıñ buluı ällä ni ğäcäpländermäskä tieş.

Şul uq oçraşuda AQŞnıñ Berläşterelgän Xärbi Ştab başlığı general Richard Myers bu keşelärneñ totıluı yaxşı xäbär genä bula ala dide:

AUDİO: Bezdä barısı da üz urınında dip äyter idem. Kontrküzläw mömkinleklärebez tieşle däräcädä. Bezdä tikşerü häm başqa şundıy eşlär alıp barıla. Häm, minemçä, qayber keşelärneñ totılıp şundıy zur cinayätlärdä ğäyeplänüe yaxşı xäbärlär buluın kürsätä.

Totqarlanuçılarnıñ berse AQŞ armiäse kapitanı, abruylı Xärbi Akademiä tämamlağan James Yee. Ul 10 sentäberdä Quşma Ştatlarnıñ Kubağa iñ yaqın torğan ştatı Floridada totqarlanğan. Yeeda Guantanamo törmäse sızımnarı, totqınnar häm alarnıñ tikşerüçeläre turında dokumentlar tabılğan.

AQŞ hawa köçläre oçuçısı, çığışı belän Süriäle Amerikan watandaşı Äxmät Häläbi 23 iyüldä, Kubadağı bazada tärcemäçe eşçänlegen tämamlağannan soñ şulay uq Floridada totılğan.

Pentagon äytüençä, totılğanda Häläbidä totqınnarnıñ 180-nän artıq xatı, xärbi qorılmanıñ xaritası häm başqa yäşeren xärbi mäğlümätlär, qayber totqınnarnıñ isemnäre häm alarnıñ qayda totıluı turında mäğlümät bulğan. Ul şulay uq, Waşingtondağı Süriä ilçelege räsmiläre belän tieşsez elemtädä toruda da şiklänelä.

Öçençe keşe – Misırdan kilep AQŞ watandaşlığı alğan, Äxmät Mehalba uzğan atnada, 30 sintäberdä oçqıç belän Qahirädän Bostonğa kilep töşkäç totılğan. Ul Guantanamoda tılmaç bulıp eşlägän.

Räsmilär äytüençä, Mehalbada Kubadağı xärbi baza turında yäşeren mäğlümätlär yazılğan computer diskları tabılğan. Federal'' Tikşerülär Agentlığı FBİ agentları Mehalba bezgä ul disklarda muzıka häm kino ğına dip äytkän ide di.

New Yorktağı häm Waşingtondağı Tışqı Mönäsäbätlär Şurasınıñ Yaqın Könçığış mäs''äläläre belgeçe Judith Kipper Azatlıq radiosına bu keşelärneñ xäzer genä totqarlanuı säyer dip belderde. Kipper Guantanamoğa Äfğänstan suğışı äsirlären kiterä başlawğa inde 2 yıl çaması waqıt uzdı, ä bu keşelär soñğı aylarda ğına totqarlanğan di. Kipper şulay uq totqarlanuçılarnıñ möselman buluına da iğtibar yünältep Pentagonnıñ möselmannarğa qarata ayırım iğtibar kürsätü mömkinlege mäs''äläsen kütärä:

AUDİO: Alar möselman bulğan öçen saylap alınğanmı, yäki möselman bulğan öçen alarnı zurraq iğtibar belän küzätkännärme?

Kipper bu öç oçraq nigezendä genä artıq zur näticälär yasamasqa çaqırdı.

Uzğan atnada saqlanu ministrı Rumsfeld bu öç oçraq nigezendä xärbilär arasımdağı ğäräplärgä häm möselmannarğa ayırım mönäsäbät bulmayaçaq, mondıy eşlär belän başqalar da şöğellänergä mömkin dip belderde.
XS
SM
MD
LG