Accessibility links

Кайнар хәбәр

Çeçnä saylawları: totrıqlılıqqa yulmı, ällä kämit kenäme?


Yäkşämbe könne Çeçnädä uzğan prezident saylawları bernindi dä yañalıq kitermäde - tawış birü başlanğançı uq bu urınğa Çeçnäneñ Mäskäw tarafınnan quyılğan xäzerge citäkçese Äxmät Qadırov saylanaçağı berkemdä dä diärlek şik uyatmadı. Ciñüçe bularaq näq menä anı kürergä telägän räsmi Mäskäw şunda uq saylawlarnıñ ğadel ütüwe turında belderde. Törle xalıqara humanitar oyışmalarnıñ wäkilläre isä Çeçnädäge tawış birüne kämit dip kenä bäyäli.

İnde bolay da Çeçnäneñ çın mäğnäsendä yaña xucasına äylänep kilgän Äxmät Qadırovnıñ älegä qädär ber citeşsezlege bar ide, xörmätle tıñlawçılar. Anı bu urınğa federal'' üzäk, döresräge, Rusiä prezidentı Putin üze quydı, yäğni Qadırov xalıq tarafınnan saylanğan citäkçe tügel ide. Xäzer inde ul moñardan qotıldı - yäkşämbe uzğan prezident saylawlarınıñ ciñüçese dip näq menä Äxmät Qadırov iğlan itelde. Tawışlarnı sanaw äle haman däwam itsä dä, Çeçnäneñ saylaw komissiäse Qadırov yaqınça 80 protsent yaqlaw qazandı, ul zur ayırma belän başqa nämzätlärdän alda bara häm alarnıñ Äxmät Qadırovnı uzıp kitüwe inde berniçek tä mömkin tügel dip belderde. Şul uq komissiä Çeçnädäge tawış birügä qatnaşu xoquqı bulğannarnıñ 81 protsentı kilde digän mäğlümat ta birde. Ul arada Äxmät Qadırov üzeneñ ciñüwen qabul itep, alda torğan eşneñ aña zur cawaplılıq yökläwen äytte häm üzenä ışanıç beldergän keşelärgä räxmätlären citkerep, alar belän bergä eşlärgä cıyınuwın belderde.

Audio, Äxmät Qadırov

Yaqınça näq şundıy uq qänäğätlek xislären Mäskäwdäge türälär dä kiçerde, alar fikerençä, Çeçnädäge prezident saylawlarınıñ näticäläre zur ömetlär uyatırlıq. Rusiä prezidentı Vladimir Putin.

Audio, Vladimir Putin

Rusiä prezidentı süzlärenä qarağanda, "Çeçnädä bulıp yatqan xällärne ällä ni añlatıp toru kiräkmi". Federal'' üzäk öçen bu zur ciñü. Qadırovnıñ saylanuwı ğına tügel, ğomumän, xalıqnıñ, räsmi mäğlümatqa qarağanda, tawış birügä şulay küpläp kilüwe prezident Putindä, respublikada yaqın kiläçäktä uñay üzgäreşlär başlaw ömeten uyata. Kreml'' şuşı saylawlarnı Çeçnägä solıx wä iminlek kiterü yulında yasalğan möhim adımnarnıñ berse itep kürä. Älegä qädär anda konstitutsiä referendumı ütkärelgän ide, anısı da Mäskäwneñ qatı basımı häm kontrole astında uzdı, xäzer inde prezident ta saylanğannan soñ federal'' üzäk, üz bäysezlege xaqına ike suğış kiçergän respublika öçen ikeyaqlı kileşü äzerläw eşenä kereşäçäk. Referendumda qabul itelgän konstitutsiä Çeçnäne Rusiäneñ ayırılğısız ber öleşe dip iğlan itä, näq şunı uq xäzer prezident itep saylanğan Äxmät Qadırov ta belderä, dimäk üzara wäkalätlärne bülü turındağı ikeyaqlı kileşü dä näq menä şul fikerdän çığıp tözeläçäk. Şunnan soñ inde Mäskäw Çeçnädä cirle häm parlament saylawları ütkärüne küz aldında tota. Şul çaralar yardämendä Rusiä citäkçelege Çeçnädä suğışnı da beterergä, häm berük waqıtta üzeneñ töp maqsatına, respublikanı Rusiä qısalarında qaldıruğa da ireşergä teli. Monısı Mäskäw öçen suğışnı tuqtatuğa qarağanda da möhimräk. Şuña da federal'' üzäk Çeçnädäge tawış birüneñ ğadel buluwı, irekle şartlarda ütüwe xaqında belderä, xalıqara oyışmalar isä anı nigezdä, Kreml''neñ üz mänfäğätlären qaplaw öçen yasalğan ber kämit dip kenä atıy.
XS
SM
MD
LG