Rusiäneñ genä tügel, bar Könçığış Yevropanıñ iñ bay keşese sanalğan Mixail Xodorkovskine qulğa alu, ul citäklägän YUKOS şirkäte aksiäläreneñ şaqtıy öleşen tuñdıru häm nihayät elekke oligarxlar Gusinski häm Berezovski kebek ük Xodorkovskineñ üzen dä biznestan quu berkemdä dä şik qaldırmadı sıman - bu eşlär barısı da Rusiädä iñ yuğarı fatixa, prezident Putin xuplawı belän alıp barıla. Sişämbedä Vladimir Putinneñ italyan xäbärçeläre belän ütkärgän äñgämäse monı yaxşı kürsätä. Aldan prezidentnıñ YUKOS tiräsendäge xällärgä ğomumi bäyä birüwe genä qaralğan bulsa kiräk, ul üzen bik tınıç tottı häm xätta aldan äzerlängän dälilen dä bik osta qullandı. Däwlät belän biznes arasında qıtırşılıqnıñ ber Rusiädä genä tügel, Könbatış illärendä dä buluwın kürsätep ul Quşma Ştatlardağı "Enron" şirkäte misalın kiterde. Yänäse anda da xakimiat şikle eş alıp barğan eşmäkärlärgä qarşı cinayät eşläre açtı, anda da idarä binalarında tentülär ütkärelde, anda da qulğa alular buldı. Alay ğına da tügel, ğäeplängännärneñ berse üz-üzenä qul da saldı dip belderde Rusiä prezidentı italyan xäbärçelärenä Quşma Ştatlardağı xällär turında. Alar monı, Rusiädä älegä barısı da äybät, Xodorkovski isän digän mäğnädä añlarğa tieş ide bulsa kiräk. Läkin italyannar andıy çağıtıru belän genä çiklänmäde, soraw birülären, töpçenülären däwam itte, häm elekke täcribä dä kürsätkänçä, bu Putinneñ qızıbraq söyli başlawına kiterde. Ğädättägeçä, keşeneñ törle äğzaları turında da süz buldı. Eşmäkärlärneñ däwlät belän satulaşuwına yul quyılmayaçağına işarä itep prezident Putin, "barısı da şunı añlarğa tieş, qanunnı berär cireñnän totıp alğanda ğına tügel, härzaman ütärgä kiräk" dip belderde. Kremlneñ berär cirennän totuwın telämägän biznes xäzer Mäskäwdäge yuğarı citäkçelek süzlären bigräk tä zur iğtibar belän tıñlıy. Prezident idaräseneñ yaña citäkçese Dmitri Medvedev xoquq saqlaw oyışmalarınıñ qayber şirkätlärne ezärlekläw ölkäsendä çamadan tış tırışıp eşläwen tänqitlägännän soñ YUKOS aksiäläre yañadan üz qimmäten qaytara başladı. Moña Mixail Xodorkovskineñ eşennän kitüwe turında belderü yasawı da uñay tä''sir itte. Bazarnı tınıçlandıru tırışlığın Vladimir Putin dä yasap qaradı. Şul uq italyan xäbärçeläre belän äñgämäsendä ul bolay dip belderde.
Audio, Vladimir Putin
"Min xosusilaştıru näticälären, alar ideal bulmağan oçraqta da, yañadan küzdän kiçerügä qatği qarşı, çönki minemçä bu iqtisad öçen, soñraq sotsial sfera öçen dä ğäyät tiskäre näticälärgä kiterä ala, şuña kürä xosusilaştıru näticälären üzgärtü bulmayaçaq" di Rusiä prezidentı. Çit il investorların bu tınıçlandıra alırmı, äytäse qıyın, çönki alar öçen, Rusiä prokuraturasınıñ näq menä YUKOSnı ezärlekli başlawı zur tetränü buldı. Bar ere şirkätlär arasınnan barı tik YUKOS qına Könbatıştağı biznes standartlarına azmı-küpme yaqınlaşqan berdänbere ide. Mäskäwdä urnaşqan Aton Capital İnvestment Group belgeçe Peter Westin süzläre menä şul teränüne çağıldıra.
Audio, Peter Westin
"Minemçä problem biredä şunda ki, Kreml investorlar üz balası itep kürgän şirkätne ezärlekli başladı. YUKOS şirkät belän idarä itüwen yaxşırtuda alda baruçı ide" di Peter Westin. Sişämbedä YUKOSnıñ yaña citäkçese itep Semen Kukesnıñ bilgelänüwe iğlan itelde. 90-nçı yıllarda YUKOSta eşläp kitkän, annarı Quşma Ştatlarda täcribä tuplağan häm "Tyumenskaya Neftyanaya Kompaniä"gä qaytqan Kukes investorlar ışanıçınıñ çın bäyäsen, anı yuğaltunıñ qibatqa töşüwen belä kebek, ul şunda uq mondıy belderü yasadı:
Audio, Semen Kukes
"Şirkätneñ eşen alıp baru yulın üzgärtü planlaştırılmıy, minemçä, ul älegä qädär äybät kenä eşläp kilde häm şuña da biredä bulğannı saqlarğa kiräk" di YUKOSnıñ yaña citäkçese Semen Kukes.
Kärim Kamal, Praga
Audio, Vladimir Putin
"Min xosusilaştıru näticälären, alar ideal bulmağan oçraqta da, yañadan küzdän kiçerügä qatği qarşı, çönki minemçä bu iqtisad öçen, soñraq sotsial sfera öçen dä ğäyät tiskäre näticälärgä kiterä ala, şuña kürä xosusilaştıru näticälären üzgärtü bulmayaçaq" di Rusiä prezidentı. Çit il investorların bu tınıçlandıra alırmı, äytäse qıyın, çönki alar öçen, Rusiä prokuraturasınıñ näq menä YUKOSnı ezärlekli başlawı zur tetränü buldı. Bar ere şirkätlär arasınnan barı tik YUKOS qına Könbatıştağı biznes standartlarına azmı-küpme yaqınlaşqan berdänbere ide. Mäskäwdä urnaşqan Aton Capital İnvestment Group belgeçe Peter Westin süzläre menä şul teränüne çağıldıra.
Audio, Peter Westin
"Minemçä problem biredä şunda ki, Kreml investorlar üz balası itep kürgän şirkätne ezärlekli başladı. YUKOS şirkät belän idarä itüwen yaxşırtuda alda baruçı ide" di Peter Westin. Sişämbedä YUKOSnıñ yaña citäkçese itep Semen Kukesnıñ bilgelänüwe iğlan itelde. 90-nçı yıllarda YUKOSta eşläp kitkän, annarı Quşma Ştatlarda täcribä tuplağan häm "Tyumenskaya Neftyanaya Kompaniä"gä qaytqan Kukes investorlar ışanıçınıñ çın bäyäsen, anı yuğaltunıñ qibatqa töşüwen belä kebek, ul şunda uq mondıy belderü yasadı:
Audio, Semen Kukes
"Şirkätneñ eşen alıp baru yulın üzgärtü planlaştırılmıy, minemçä, ul älegä qädär äybät kenä eşläp kilde häm şuña da biredä bulğannı saqlarğa kiräk" di YUKOSnıñ yaña citäkçese Semen Kukes.
Kärim Kamal, Praga