Accessibility links

Кайнар хәбәр

Rusiä häm Yevropa Berlege xezmättäşlege: Brüssel Mäskäwneñ aşığuwın telämi


Tatarstan prezidentı Miñtimer Şäymiev ozatuwında räsmi säfär belän İtaliädä bulğan Vladimir Putin pänceşämbedä Rusiäneñ Yevropa Berlege citäkçeläre belän yuğarı däräcäle oçraşuwında qatnaşaçaq. Yevropa belän yaqınayu Rusiä prezidentı alıp barğan tışqı säyäsättä iñ möhim yünäleşlärneñ berse bulıp tora. İkençe yaq ta moña näq şundıy uq ähämiat biräme?

Rusiä häm Yevropa Berlege citäkçeläreneñ yılğa ike märtäbä ütä torğan şuşı yuğarı däräcäle oçraşuwı pänceşämbedä barı tik ike säğät kenä barır dip farazlansa da, här yaq ta älegä şul kötelgän söyläşülärne ifrat ta zur ähämiatkä iä bulğan waqiğä dip bäyäli. Vladimir Putin citäklägän Rusiä wäkillege Yevropa komissiäse räise Romano Prodi, Berlekneñ tışqı säyäsät wä iminlek öçen cawaplı yuğarı wäkile Javier Solana häm xäzer oyışmada räislek itkän İtaliäneñ premyer-ministrı Silvio Berlusconi belän oçraşaçaq. Kön tärtibendä dürt urtaq kiñlek buldıru mäs''äläsen tikşerü tora, Rusiä häm Yevropa Berlege, üzara strategik xezmättäşlekne iqtisadi bäyläneşlärne nığıtu, eçke wä tışqı iminlekne arttıru häm fänni wä mäğärif ölkäsendä eşläw aşa üstermäkçe. Elekke oçraşularda urtaq kön tärtiben bilgeläw dä zur awırlıqlar belän bara ide, Rim söyläşülärenä kilgändä, monısı çağıştırmaça ciñel xäl itelde. Läkin bu hiç kenä dä, yaqlar oçraşuda da urtaq telne şulay ciñel tabar digänne añlatmıy. Söyläşülärne qorı süzdä genä qaldırmıy, nindider eçtälek belän tutıru kirtälärgä yulığa ala. Eş şunda ki, yaqlar älegä urtaq iqtisadi kiñlekneñ kiräklege xaqında ğına kileşä aldı. Ä aña ireşü öçen nindi ğämäli çaralar zarur, qanuni sistemanı niçek ber-bersenä yaqınaytu, standartlarnı niçek itep urtaq itü - bu sorawlarğa cawapnı äle tabası bar. Rusiä belän Yevropa Berlege arasında urtaq iqtisadi kiñlek buldıru ixtimalı YUKOS tiräsendäge soñğı xällär uñayınnan tağın da kimi töşte diärgä bula. Yevropa yağı monı härxäldä şulay kürä. YUKOS eşe Rusiäneñ urtaq iqtisadi kiñlek qoru eşenä ni däräcädä birelgänlegen kürsätkän ber sınaw bulıp tora dip belderde Yevropa komissiäseneñ tışqı eşlär ölkäsendäge matbuğat wäkile Diego de Obejda.

Audio, Diego de Obejda

"Urtaq iqtisadi kiñlek çınbarlıqta barı tik bez üz arabızda urtaq ber nigez tapqanda, yäisä bezneñ çınnan da urtaq qimmätlärebez bulğanda ğına qorıla ala" di Yevropa komissiäse wäkile häm bu uñaydan, turıdan-turı YUKOSnı telgä almasa da, aña işarä yasap, "monıñ niçek itep eşlänüwe Rusiädä, şul isäptän andağı bazarda da borçulı qaytawaz uyattı häm bu bezneñ Rusiä belän urtaq iqtisadi kiñlek urnaştıru tırışlıqlarına yanıy ala" dip belderä. Eçke iminlek ölkäsendä urtaq kiñlek buldıru teläge isä vizalar mäs''äläsenä tertelä ala. Mäğlüm ki, prezident Putin Rusiä watandaşlarınıñ Yevropa buylap irekle säyäxät itüwenä ireşergä teli. İtalyan premyer-ministrı Berlusconi belän söyläşülärendä ul monı yänä kütärde häm ike il dä, "viza kirtälären beterü häm keşelärneñ bar Yevropa qitğası buylap çın mäğnäsendä irekle aralaşuwına ireşü kiräklegen añlıy" dip belderde.

Audio, Vladimir Putin

Läkin Yevropa komissiäse vizalar mäs''äläsendä aşığırğa telämi, anıñ öçen bu yıraq kiläçäktä xäl iteläçäk ber problema bulıp tora. Mäskäw Yevropanıñ Rusiä watandaşlarına vizalar alunı tögäl qayçan beteräçägen xäzerdän ük bilgeläwne taläp itä, Yevropa komissiäse isä Rusiä üze başta monı ğämälgä quyunıñ töp şartların ütärgä tieş dip belderä. Şundıy şartlarnıñ berse, ike yaq arasında "kire qabul itü" kileşüwenä ireşü. Rusiä üze aşa Yevropağa ütep kerergä tırışqan yäşeren immingrantlarnı kire üzenä alu taläbe belän kileşergä tieş bulaçaq.

Kärim Kamal, Praga
XS
SM
MD
LG