Mäskäw belän aralaşuwında Yevropa Berlegen ğädättä nindider ber berdäm köç, urtaq qaraşta torğan, urtaq säyäsät alıp barğan taraf itep sürätlilär häm yış qına ğomimiläşterep Yevropa dip kenä cibärälär. Gärçä Berlek eçendä törle illär bulğan kebek, Rusiä belän mönäsäbätlärne niçegräk qoru mäs''äläsendä dä anda törle qaraşlar yäşäp kilä. Bigräk tä Yewropa Berlege illäreneñ yuğarı citäkçeläre arasında. Äle genä prezident Putin İtaliä başqalasında üzeneñ yaqın dustı sanalğan Silvio Berlusconidä qunaqta buldı, italyan premyerınıñ Mäskäw belän yaqınlaşunı mömkin qädär tizlätergä teläwe mäğlüm, ämma Berlektäge başqa illärneñ citäkçeläre moña beraz başqaçaraq qarıy. Häm atnakiç Vladimir Putin Rimneñ 16-nçı ğasırda salına başlağan Villa Madama sarayında näq menä şular belän oçraştı da. Bügenge köndä Yevropa Berlegendä räislek itkän İtaliäneñ premyerı Berlusconidän tış söyläşülärdä Yevropa komissiäse räise Romano Prodi häm Berlekneñ tışqı säyäsät wä iminlek öçen cawaplı yuğarı wäkile Javier Solana da qatnaştı. Aldan kötelgänçä, iğtibar üzägendä Rusiäneñ Yevropa Berlege belän dürt ölkädä urtaq eş alıp baru ixtimalı qaraldı. Berençedän, ike yaq ta urtaq iqtisadi kiñlek buldıru kiräklege belän kileşä. Putinneñ tışqı säyäsi kiñäşçese Sergey Prixod''ko süzlärenä qarağanda, monıñ konsepsiäse inde äzer. Yaqlar xäzer anı ğämälgä quyu öçen törle ölkälärdä "yul xaritaların" buldırırğa tieş. Mäskäwneñ Yevropa Berlege belän barğan iqtisadi söyläşülärendä qatlawlı problema bulıp energiä çimalların - neft wä gaz satu ölkäsendäge bäyälärne köyläw häm Rusiäneñ Dönya Säwdä Oyışmasına kerü mäs''äläse tora. Brüssel, Rusiäneñ il eçendä gaznı arzan bäyälärgä satuwın yäşeren subsidiäläw dip bäyäli häm alar dönyaküläm bäyälär belän tigezläşergä tieş digän taläp quya. Şunnan soñ ğına Yevropa Berlege Mäskäwneñ dä Dönya Säwdä Oyışmasına quşıluwına üz fatixasın birä ala. Rimdäge söyläşülärdä monıñ inde kiläse yıl azağına uq bula aluwı xaqında kileşende. Bu xaqta Villa Madamadağı oçraşudan soñ bäyän itelgän urtaq belderüdä äytelä. Moñardan tış Rusiä Yevropa Berlege belän eçke iminlek ölkäsendä dä xezmättäşlegen arttıra, oçraşu tämamlanuğa, anda qatnaşuçılar xäbärçelär aldına çığar aldınnan Rusiä häm Yevropol wäkilläre bergä eş itü xaqında kileşü imzaladı. Aldan kötelgänçä, kön tärtibendä Rusiä watandaşları öçen Yevropağa vizasız yörü mäs''äläse dä bar ide, läkin Berlusconineñ, Prodineñ häm Solananıñ xäbärçelärgä äytkän süzlärennän añlaşılğança, biredä alğa kiteş yuq, yaqlar barı tik viza taläplären ciñeläytü, häm monı da äle xalıqnıñ qayber qatlamnarı - studentlar, eşmäkärlär, räsmi wäkillär öçen genä eşläw mömkinlege turında belderä. Küzätüçelär oçraşuda Çeçnä häm YUKOS mäs''äläseneñ ni däräcädä kütärelüwen häm Rusiäneñ moña nindi cawap biräçägen kötkän ide. Biredä Putingä anıñ dustı Berlusconi zur yardäm kürsätte, matbuğat oçraşuwında ul xätta çırayı üzgärä başlağan Rusiä prezidentın tınıçlandırıp, Putingä Çeçnä turında birelgän şaqtıy qırıs sorawğa üze cawap birergä alındı. Mäskäw fikerençä, soñğı aralarda Çeçnädä küp närsä üzgärde häm Yevropa monı kürergä tieş. Ä inde YUKOS tiräsendäge xällärgä kilgändä, Yevropa Komissiäse räise Roman Prodi süzlärenä qarağanda, Vladimir Putin alarğa oçraşu barışında, Rusiädä qanun kemnedä bulsa ezärlekläw maqsatında qullanılmayaçaq dip beldergän.
Kärim Kamal, Praga
Kärim Kamal, Praga