Accessibility links

Кайнар хәбәр

Byudjet byudjet belän, läkin saylawlar istän çıqmıy


Saylaw aldı saylaw aldı inde. Närsägä genä qağılma saylawlar mäs’äläsen urap uza almıysıñ. Tatarstan Däwlät Şurasınıñ 20 noyäber könne açılğan 20nçe plenar sessiäsendä 18nçe saylaw säyäsi temalarnı bötenläy ük töşerep qaldıra almadılar. Gärçä töp tema- 2004nçe yıl byudjetı küp köç häm waqıt taläp itkän, qatlawlı mäs'älä bulsa da. Deputat Aleksandr Ştanin kön tärtibenä “Massaküläm mäğlümat çaralarınıñ eşe turında” mäs'älä täqdim itte. Anıñ fikerençä böten Rusiädäge kebek ük Tatarstanda da mäğlümat çaraları elekke zamannardağıça ber genä firqä -“Единая Россия” öçen genä agitatsiä häm propaganda alıp baralar. Däwlät mäğlümat çaraları byudjettan finanslanalar şuña kürä bu mäs’äläne sessiä kön tärtibenä kertergä kiräk. Mäs’äläneñ ikençe yağı da bar...Rusiä Dumasına saylawlarda qatnaşuçı däwlät wazifaların başqaruçı yä isä saylaw aldı yalına kitkän räsmi zatlar şulay uq kön sayın televizor ekrannarın da häm gazeta bitlärendä. Monıñ belän başqa nämzätlär kürälätä ottırışlı xäldä qaldırılalar. Deputat Ştanin quyğan mäs’äläneñ berençe yağın tawışqa quyıp xäl ittelär. Tawış birüdä qatnaşqan 102 deputatnıñ 18e Aleksandr Ştanin täqdimen xupladılar qalğannarı qarşı çıqtı.

Mäs’äläneñ ikençe yağı xaqın da sessiädä polemika çıqtı. Sessiädä qatnaşuçı prezident Mintimer Şäymiev bolay dide. Yäğni saylaw aldı yalında waqıtta bügenge sessiä eşendä qatnaşuı bik añlayışlı - ul byudjet yullaması avtorı. Ä inde deputat Ştanin prezidentnıñ Ägercedä timer yul vokzalı, Qazanda akvapark açuda qatnaşuın küzallasa, ul çaralarğa başqa nämzätlärgä dä yul açıq ide. Akvaparkta mäsälän kilgän keşelärgä tüläwsez yuınıp, qoyınıp kitärgä dä mömkin bulğan. Polemikanı Däwlät Şurası räise Färit Möxämmätşin yomğaqladı. Anıñ fikerençä federal' qanun deputatlarğa häm nämzätlärgä dä töp eşlärennän ayırılmıyça saylaw aldı kampaniäsendä qatnaşırğa irek birä. Däwlät oyışmaları da, Däwlät Şurası da Aleksandr Ştanin süzenä qarap eşen tuqtatıp tormayaçaq. Äye eş küp. Başqa saylawlarğa qağılışlı aşığıç mäs'älälär dä bar. Sessiäneñ kön tärtibendäge “Tatarstan Respublikası prezidentın saylawlar turında” qanun proyektı häm “Tatarstan Respublikası Däwlät Şurası deputatların saylawlarnı uzdıru öçen ber mandatlı saylaw okrugları sxemasın raslaw turında” Däwlät Şurası qararı proyektı da qatlawlılar alarda da bäxäsle urınnar citärlek. Äytik “Tatarstan prezidentın saylawlar turında”ğı qanun proyektına Däwlät Şurasınıñ Xoquq idaräse bäyälämäsendä dä “respublika Prezidentı prezident bulıp Tatarstan Respubliksı däwlät tellären belüçe Tatarstan Respublikasındağı grajdan saylana ala” digän nigezlämä federal' qanun taläplärenä turı kilmi dielgän. Yäğni Tatarstanda tatar telen yäki urıs telen belmägän keşe prezident bula ala digän ideyäneñ tarafdarları köçle. Urısça belmägän tatar dönyada siräk oçrağanğa kürä monda nindi mänfäğätlär alğa çığarıluı añlaşıla bit inde. Parlament saylawlarına okruglarnı yañaça bülü dä küplärgä oşamıy. Mäğlüm ki Tatarstanda 67 territorial' häm 63 administrativ-territorial' okrug ide . Ber administrativ-territorial' okrug ber rayon ide. Añlaşıla ki mondıy büleneş rayon başlıqlarına saylawlar ütkärüne şaqtıy ciñeläytä ide. Yaña qanun buyınça ber mandatlı okruglardan saylanuçı deputatlar sanı 50 genä qaldırıldı. Saylaw okrugları da yaña qararda 50 genä. Xäzer Ätnä rayonı, Biektaw rayonı häm Qazannıñ Sovet rayonınıñ ber öleşe 17 İske-Qazan okruğına keräçäklär. Sezgä oşbu xäbärlärne äzerlägän säğätlärdä mondıy qatlawlı mäsällärne tikşerü bara ide äle. Näticälärne aldağı xäbärlärebezdä işetersez. Ä töp mäs'älä byudjet mäs’äläse yazmışı töştän soñ mäğlüm buldı.“2004nçe yılğa Tatarstan Respublikası byudjetı turında” qanun proyektı ikençe uqılışta qabul itelde.

Yunıs Ätnäle.
XS
SM
MD
LG