Accessibility links

Кайнар хәбәр

Mäskäwneñ Qıtayğa qoral satuwı: faydalı wä borçulı yaqları


Mäskäwdä düşämbedän birle räsmi säfär belän Qıtaynıñ saqlanu ministrı Tsao Gañçuan yöri, xörmätle tıñlawçılar. Rusiädä ul atna buyı bulaçaq häm anıñ törle citäkçelär belän söyläşülärendä Rusiä häm Qıtay arasındağı xärbi xezmättäşlekne nığıtu, ayırım alğanda, Pekinneñ Rusiädän qorallar satıp alu mäs''äläse qarala. Bügen bez dä ike ilneñ şuşı ölkädäge xezmättäşlegenä küz salırğa buldıq.

Cide kön däwam itäçäk säfäre barışında Qıtay saqlanu ministrınıñ räsmi söyläşülär ütkärüwe genä tügel, Mäskäw häm Piterburda qoral citeşterü şirkätlärendä dä buluwı qaralğan. Qıtay inde yıllar däwamında Rusiädän törle qoral satıp aluçılar arasında berençelekne tota, qayber xäbärlärgä qarağanda, Rusiä xärbi säwdäseneñ yartısı şuşı ilgä turı kilä. Soñğı 3 yıl eçendä genä dä, misal öçen, Pekin urıslardan 73 Su höcüm oçqıçı satıp aldı. Qoral säwdäse ölkäsendäge belgeç Ruslan Puxov fikerenä qarağanda, Rusiä üze dä xärbi säwdäse belän Qıtayğa nıq bäylängän.

Audio, Ruslan Puxov

"Bu bik nıq awırğan keşegä kislorod bitlege kiderügä tiñ", di Ruslan Puxov häm bolay dip däwam itä: "Qıtaynıñ qoral satıp aluwınnan başqa Rusiä xärbi industriäseneñ bälki öçtän-ber öleşe öçençe meñyıllıqqa ğomumän kerä dä almas ide, şirkätlär yabılır ğına ide. Alar älegä Qıtay arqasında ğına yäşäp qala aldı. Şulay itep Rusiä öçen Qıtay belän mönäsäbätlär ifrat ta möhim" di Ruslan Puxov. Strategiä häm texnologiälärne tikşerü üzägen citäklägän Puxov berük waqıtta, xäzer Mäskäwneñ Qıtaydağı qoral ixtiacına şul däräcädä bäyle buluwı kiläçäktä qurqınıç ta tudıra ala, andağı bazar tulğannan soñ bu Rusiäneñ xärbi industriäse xälenä bik yaman tä''sir yasayaçaq dip kisätä. İnde xäzerdän ük Qıtay bazarında Rusiä, İzrail häm Fransiä kebek illär belän yarışırğa mäcbür. Moñardan tış Pekin üz xärbi industriäsen dä täräqqi itärgä, kiräk qoralnı üze eşläp çığarırğa tırışa. Läkin älegä, elekke doşmannar - Rusiä häm Qıtay - üzara mönäsäbätlären tağın da yaxşırtırğa teläwen belderä. Uzğan yazda ike ilneñ prezidentı xezmättäşlekne qoral satudan alıp ğälämne tikşerü häm yağulıq çığanaqları ölkäsenä qädär alıp barunı küz aldında totqan kileşü imzaladı. Bıyıl ikeyaqlı säwdä 12 milliard dollarğa citte. Mönäsäbätlärneñ yaña däräcägä çığuwı bigräk tä Rusiäneñ Qıtay belän çigendäge Yıraq Könçığış töbäklärendä yaxşı kürenä. Häm üz problemaların da tudıra. Çikneñ Rusiä yağında 7 million keşe yäşäsä, Qıtay yağında bu san 120 million tiräsendä. Mäskäwdäge säyäsätçelär torğan sayın yışraq ilne qıtaylar basıp alu qurqınıçı xaqında kisätä. Şul säbäple, Rusiä qorallı köçläreneñ Baş idaräsendä äle haman da Qıtayğa şiklänep qaraw yäşi häm bu qoral satuda da çağıla. Ruslan Puxov süzlärenä qarağanda, Mäskäw Pekingä iskeräk qoral täqdim itä, ä menä Hindstan Rusiädän zamança, iñ soñğı ürnäklärne satıp ala. Qıtay yağı Rusiäneñ andıy möğämäläsen üzgärtüne, üzenä tübän tügel, ä yuğarı sifatlı qorallar satunı taläp itä di Puxov:

Audio, Ruslan Puxov

Qıtay saqlanu ministrınıñ Rusiädäge söyläşüläre barışında üzäktä şuşı mäs''älä tora ala.

Kärim Kamal, Praga
XS
SM
MD
LG