Accessibility links

Кайнар хәбәр

2003 yılnıñ yäşlek mizgelläre


Uzıp kitkän 2003 yıl tatar yäşläreneñ isendä qalır dip uylıym. Cäy köne Bötendönya tatar yäşläre könnäre undürtençe tapqır ütte. Bu yulı qorı cirdä, İdel lagerında tügel, ä İdel yılğası östendä, Boris Polevoy teploxodında uzğan ul. Anda 20-30lap töbäktän häm çit ildän kilgän tatar yeget-qızları bulğan. Şäp ütkän dilär. Ämma ul 3 kön genä barğan. Häm Tatarstannıñ üzendä toruçı yegetlär, qızlar, älbättä, köymädäge ocmaxta qatnaşa almağan. Ä bit respublikada tatar yäşläre bik küp. Alarnı kongress tiräsendä ber assotsiatsiägä dä tuplıy başlağannar. Anısı da yarıy torğan eş. Ämma min bügen sezgä Çalı şähäreneñ Nur üzäge oyıştırğan “Mizgel” lagerı turında söylärgä telim. Menä, içmasam, şäp närsä ul – Mizgel!

Ul 3-4 yıl elek oyışqan. Şähärdäge yäşlär rusça tärbiälänä bit inde. Ämma, Çallıda başqaçaraq. Milli tärbiägä monda nıqlap totınğannar. Tatar balaları üz telen, cırın, äxlağın, dinen, ğomumän böten can ruxın onıtıp barğan zamanda, mondıy tatar lagerın oyıştırğannan. Töp oyıştıruçı - Lariçeva Zamira Galeyevna. Anıñ teläge - tatar balaların cıynaw, millätne saqlaw. Häm ul awırlıqlarğa bireşmiçä, tatar bulırğa telägän, läkin törle säbäptän bulıp citmägän balalarnı berläştergän. Bu izge eştä aña yäş kenä tatar qızları, yegetläre yärdäm itkän: Venera, Läysän, Miläwşä, Alsu, İlüsä, Almaz, Marat isemle alar. Ä xäzer bıyılğı lager' turında.

Min anda oçraqlı räweştä barıp eläktem. Bez, Qazanğa Başqortstannan uqırğa kilgän 2-3 qız, “Mizgel” turında işettek. Tanışlarıbız aşa yullama taptıq ta, avgustnıñ 15lärendä Çallığa aşıqtıq. Kürkäm tabiğät qoçağında, saf hawa, Çulman, urmannar, tawlar, sixri qoşlar häm göllär arasında urnaşqan «Mizgel»neñ ike qatlı yämle binası. Ul yortta biş «ğailä» yäşi. Här «ğailäneñ» küz–qolağı, tärtip saqlawçısı bar — ul vojatıy qızlar (Zamira Ğaleyevnanıñ yärdämçeläre). Min señlem Regina belän berençe «ğailädä» yäşädem, bezneñ vojataya qızıbız Venera ide, ul bik yağımlı häm söykemle qız bulıp çıqtı. Bez barıbız törle yaqlardan bulğaç (Qazan, İjau, Yäşel Üzän, Alabuğa, Samar, Boğorıslan şähärlärennän, şulay uq Başqortstannan häm, älbätta, Yar Çallıdan — «ğailäbezne» vinegretqa oxşattıq, ä vojatıyebıyznıñ iseme Venera bulğaç, «ğailäne» «Vinegret» tügel, ä «Venegret» dip atadıq!

Lager'dağı könnär dä, tönnär dä bik küñelle ütä ide. İrtänge yoqıdan tatar köyläre uynatıp bezne di–djeebıyz Almaz uyata ide. Uyanğaç, saf hawada Niäz abıyıbız belän zaryadqa yasıybız. Annarı aşxanägä aşığabız, bik tämle aşatalar bit anda. Ä lager'dağı tormışıbıznı tağın da yämländerep törle–törle çaralar oyıştırıla ide. Mäsälän, tatar äkiäte, yaña tatar modası, intellektual' uyınnar, ğaşıyklar arasında yarışlar, non–stop, tatar kinofestivale, mamontlar awlaw, törle sport yarışları häm tağın küp–küp waqiğalar bik qızıqlı häm üzençälekle ütte. Berençe ğailä bulğaç, bezneñ şiğarebez «Bez härwaqıtta berençe» ide. Şuña kürä böten çığışlarıbızda da barı tik aldınğılarda bulırğa tırıştıq. Bik qızıqlı itep «Tatar qızı”, “Tatar yegete» konkursları oyıştırıldı. Ä «Tatar yegete» isemen «Venegret»nıñ bik uñğan Aydar isemle yegete yawlap aldı. Biş ğailä yegetläre arasında ul bigräk tä citdilegeb qıyulığı belän ayırılıp tordı. Çın tatar yegete näq şundıy bulırğa tieş tä inde! Afärin, Aydar! Köndezge qızıqlı tormış kiçke tatar diskotekasında däwam itte.

Lager'da yäşlär küñel açıp qına yatmadı, bilgele. Ğilem säğätlärendä tuğan tel, şiğriät belän yaqınraq tanıştıq. Ä din säğätendä İslam dine belän tanıştıq. Xalqıbıznıñ ğöref-ğadätlären dä onıtılmadı bu lager'da. Kiçke milli uyınnar, milli aşlar, «Mizgel»däge Sabantuy bäyräme häm, älbättä, maxsus ürnäk öçen ütkärelgän milli tuy. Lager'da duslaşıp kitkän Ayrat belän Landışnı kiäw belän käläş itep, tatar tuyı yolasınıñ barlıq räweşen kiterdek. Barıbızğa da bik oşadı. Kem belä, bälki Ayrat belän Landış berär waqıt çın tuy da yasar. Başqalarğa da şundıy uq tuy ütkärergä nasıyp bulsa, berebez dä ükenmäs dip uylıym.

İnde qış citte. Çulman buyında ütkän «Mizgel»ne sağınıp iskä alırğa ğına qaldı. «Mizgel»ne oyıştıruçılarnı, lager'dä tanışqan yaña duslarımnı Yaña yıl bäyräme belän çın küñeldän qotlıym. Andıy mizgellär yışraq qabatlansın ide! Tatar yäşläre oçraşu – üze ber bäyräm bit. Azatlıq radiosınnan Şärıq klubı utırışları, tatar kvnçıyları turında işettem. Kiläse yılda alar belän tanışırğa nasıyp bulsın digän teläk belän

Qazannan Al'bina Zäynulla.
XS
SM
MD
LG