Accessibility links

Кайнар хәбәр

Matbuğatta xaqlıq barmı?


Sişämbe könne, 13nçe ğinwarda çıqqan Tatarstan gäcitlärendä hönäri bäyräm ruxı çamadan tış börkelep tora dip äytep bulmıy. Äye, 13nçe ğinwar – bik zur bäyräm duslar. Rusiä matbuğatı köne. Elekke zamannarda matbuğat köne 5nçe mayda, Karl Marks häm Pravda gäcite tuğan köndä bäyräm itelä ide. Xäzer inde rusiä matbuğatı Petr I zamanında, 18nçe ğasırda oyıştırılğan berençe urıs gäcite çığu xörmätenä hönäri bäyräm ütkärelä. Gäcitlärdä xökümät isemennän iğlan itelgän täbrik süzlärennän başqa material kürenmi. 13nçe ğinwarda, kiçkä taba Tatmedia agentlığı şuşı bäyrämgä bağışlanğan cıyılış ütkärä. Şunda yañğırayaçaq süzlärne bez sezgä kiläçäktä citkererbez.

Ügez bulmağayı, çert bulsın, balalarğa söt bulsın, digändäy, çın matbuğat, döres mäğlümat kenä bulsın. Gäcitlär, jurnallar, teleradiokanallar xörriätkä, irkenlekkä yärdäm itsen. Watanım Tatarstan 13nçe ğinwar sanında räsmi mäğlümatlar kün kenä. Matbuğat köne buyınça räsmi belderü süzennän başqa, düşämbe könne ütkän tağın ber bäyräm – Prokuratura xezmätkärläreneñ hönäri bäyräme nisbätennän Röstäm Miñnexanov telegramması. Häm dä, Berdäm Rusiä firqäseneñ Tatarstan bülegeneñ konferensiäse, anda Däwlät Sovetı deputatlığına kandidatlarnı raslaw turında mäğlümatlar bar. Ämma, firqä isemlege häm ber mandatlı okruglardan kemne yaqlaw turında konkret mäğlümatlar kürenmi. Tatneft' berläşmäseneñ elekke citäkçese rinat Ğäliev turında yazma Şäxeslärebez rubrikasında basılğan. Apas rayonınnan Camaliev äfändeneñ yazması Tatfondbanknıñ häm Altın başaq çek investitsiä fondınıñ investor bularaq Apastağı 8 xucalıqnı üz qaramağına aluı turında yaza. Pedagogiä universitetınıñ psixologiä fakul'tetı dekanı Roza Wälieva belän äñgämäse basılğan. Lyutsiä Farşatovanıñ Tatarlar tatarça matbuğatnı uqımıy digän mäqäläsendäge diskussiäne Qazannan tatar tele uqıtuçısı Täskiä Safiullina däwam itä.

İñ zur häm yañğıraşlı mäqäläne Asia Yunısova yazğan. Anıñ «Baylar cırı-2003» digän yazması yaña ğına tämamlanğan Tatar cırı telefestivalenä bağışlana. Asia Yunısova, xätta üze laureat bulğan yıllarda da, bu festival'gä tel tiderüdän qurqıp tormadı. Bu yulı da ul qayber citeşsezleklärgä qağıla. Ämma anıñ mäqäläse älege cır bäyrämeneñ ähämiäten yuğarı bäyäläwne raslıy. Ğomümän, bu mäqäläne uqu qızıq bulaçaq. Beräwlär ber artistlarnı yarata, ikençelär – şul uq säxnä ostaların önäp betermi. Menä digän bäxäs öçen säbäp birgän bu festival'! Yuri genä şayarıp tupas, nadan bulıp qılanğan Salawatqa da eläktergän Asia Yunısova. Ul anıñ Mädäniät akademiäse dotsentı buluın iskä töşerä. Mäqälä avtorı bik keçkenä ber xata da cibärgän. Başqa mäğlümat çaralarına ışanıp, ul Piramidağa 2400 keşe sıya dip yazğan. Bu xätle keşe Piramidağa ber köndä tügel, ike köndä kilüen ul çamalamağan. İsebezdä qaldırıyq, Piramidağa ber kiçtä 1200 keşe genä sıya. Ä öställär sıy-xörmätlär quyğan waqıtta, Piramida säxnäle banket zalına äylänä. Anısına 500 keşe sıya. Soñğı yäkşämbe könne dä turı efirda qarağan konsert näq menä şuşı formatta ütte. Televizor aşa näq şuşı üzençälekle yabılış konsertın qarağan cämäğätçelek, Tatar cırı-2003 turında ozaq qına bäxäsläşer kebek.

Tatarstan yäşläre bu yulı ağımdağı mäğlümatlar häm gäcitkä yazılu waqıtında iğlan itelgän faraz konkursında qatnaşuçılarnıñ fikerlären basıp çığarğan. Fikerlär küp, alar törle. Uquçılarnıñ 90 protsentı bulaçaq tirajnı 70 meñ dip faraz itkän. Ä çınlıqta xäzerge äbünäçelär sanı 66 meñgä yaqın. Forsattan faydalanıp, Tatarstan yäşläreneñ uzğan şimbädäge sanın iskä almıy bulmıy. Çönki bu san bezneñ küzätügä eläkmäde. 8 bitle, tösle bu sanda televidenie programmasınnan başqa da zur materiallar öçen urın tabılğan. Anda estrada häm cır turındağı tamaşa bite bar. Häm ike polosa diärlek yazma Başqortstanğa bağışlanğan. Mintimer Şäymievneñ Ufadağı inauguratsiädä yasağan çığışınıñ tulı tekstı dönya kürgän. Başqortstandağı uquçılar öçen bu çığış tansıq bulır, çönki alar Başqortstan matbuğatınnan yäki televidenie, radiodan Şäymievneñ Räximov dustın täbrik itkän waqıtta äytkän süzlären belmi qaldılar. Bögelmädä yäşäwçe jurnalistlar Älfinur Şäwälieva häm Älfiä Mostafina dekaberdä ütkän saylaw waqıtında Ralif Safinğa yärdäm itärgä Başqortstanğa barıp qaytqaç, şundıy mäqälä yazğannar – Kämit tämam, ä tamaşa däwam itä.

Şul uq mäqälädä Şäwälieva häm Mostafina Başqortstan militsiä xezmätkärläreneñ saylawda niçek qatnaşuın da iskä alalar.

Çallıda yäşäwçe Räis Zaripov ta saylaw qararğa barğan. Räis Zaripov Ralif Safinğa ayaq çalu turında yaza.

Şunısın östäp äytik, ayaq çalularğa qaramastan da, berençe turda İleş saylawçılarnıñ 70 protsentı Ralif Safin öçen, 26 protsentı Mortaza Räximov öçen tawış birgän ide.

Axırda, Tatar ile gäciten dä iskä alıyk. Anıñ berençe sanında Penza ölkäse Kuznetski muzıka kölliäte studentkası Gölsinä Räfiqova Anqarada törki xatın-qızlarınıñ qorıltayında qatnaşqan delegatsiä, Peterburgta küptän tügel wafat bulğan admiral Mars İskändärov häm başqalar turında yazmalar bar. Şulay uq Änwär Xuciäxmätovnıñ millätara häm şäxesara üseş turında, Bibinur Sabirovanıñ seber xalıqlarınıñ mirası turında, Läylä Zäkievanıñ Qazan sirkı direktorı Damir Şärifullin, Räfiq Şäräfievneñ Sember şağiräse İdelbikä turında yazmalar dönya kürgän. Tatar ile gäciteneñ Miras jurnalınıñ 12nçe sanına küzätüne bastıru turındağı xäbär belän bezneñ dä sişämbe matbuğat küzätüebez tämamlana.

Anı Rimzil Wäli alıp bardı.
XS
SM
MD
LG