Accessibility links

Кайнар хәбәр

İranda säyäsi cancal köçäyä bara, saylawlardan çitlätelgän namzätlär qarşılıq çarasın tuqtatırğa cıyınmıy


İlneñ Saqçılar Şurası kiläse ayda ütäçäk saylawlar aldınnan 4 meñläp namzätne saylaw isemlegennän sızıp taşlağannan soñ, reforma taraflı deputatlar Parlamentta qarşılıq çarasın başladı. Prezident Xattaminıñ çaranı tuqtatu möräcäğäten alar kire qaqtı

İnde xäbär itkänebezçä, İrannıñ qadimi köçlär qulında bulğan häm bu ildäge küp närsäne xäl itä torğan Saqçılar Şurası kiläse ayda ütäçäk saylawlar aldınnan 8 meñnän artıq namzätneñ yartısın saylaw isemlegennän sızıp taşlağan ide. Qararnıñ tögäl añlatması yuq, Saqçılar Şurası, bu sızılğan keşelärne İslam dinen totmawçılar dip atıy. Şuşı 4 meñläp keşeneñ kübese – reforma taraflı namzätlär. Arasında berniçä distä xäzerge deputat ta bar. Menä inde 4 kön rättän alar Parlament binasınnan çıqmıyça protest çarası ütkärä. Saqçılar Şurası qararın üzgärtmäsä säyäsi açlıq çarasın däwam itü belän kisätä. Deputatlarnıñ qayberläre wazifadan kitü belän yanıy. Şularnıñ berse, reforma taraflı Äxmät Moradi bu adımın inde yasadı da. Sişämbedä prezident Mäxämmät Xattami Saqçılar Şurası qararına tänqit belderep, bar xökümätneñ urınınnan kitü ixtimalın beldergän ide. Bügen ul protest belderüçelär belän yabıq işeklär artında oçraşıp, alarnı qarşılıq aksiäsen tuqtatırğa, mäsäläne Saqçılar Şurası belän söyläşülär aşa çişergä çaqırdı. Deputatlar bu täqdimne kire qaqtı, Saqçılar Şurası qararın üzgärtmi torıp protest çarasın däwam itergä cıyına.

Qarşılıq çarası inde 4nçe kön barsa da, cämiğiättä älegä moña quşılu kürenmi, säyäsi aktivistlar da, studentlar da uramğa çıqmıy. Monıñ säbäbe närsädä? Tähran Universitetında säyäsät professorı Sadiq Zibaqalam fikerençä, cämğiät monı demokratiä öçen köräş dip tügel, ä İrannıñ säyäsi sistemasında ike köç arasında barğan köräş dip qabul itä. Yağni deputatlar keşe xoquqları tügel, ä berençe çiratta üzläreneñ säyäsi karyerası öçen köräşä:

Audio (Sadiq Zibaqalam)

"Türälärneñ üz ixtiarı belän urınnarınnan kitäçägenä xalıqnıñ kübese ışanmıy."

Saqçılar Şurası älegä üz qararında qatı tora, häm basımğa bireşmäyäçägen belderä. Äytkänemçä, qadimçelär isemlektän sızılğan keşelärne din totmawda ğäyepli. Parlament räise, reforma taraflı Mähdi Qarrubi süzlärençä, bu döres tügel, çönki sızıp tşlanğannar arasında xättä ber vilayätneñ mullası bar. Monnan tış saylaw isemlegennän tanılğan şäxeslär, suğış veterannarı, ğailälärendä şähitlär bulğan keşelär sızılğan. Bez alarnı İslamnı ixtiram itmäwdä ğäyepli almıybız, di Qarrubi. Qayber küzätüçelär fikerençä, Saqçılar Şurası berniçä atnadan üz qararın yomşartırğa, qayber namzätlärgä saylawda qatnaşırğa röxsät birergä mömkin. Sızılğan namzätlärneñ berse, reforma taraflı jurnalist Sadiq Cawadi Hessar süzlärençä, Saqçılar Şurası bu oçraqta ciñüçe bulıp çığaçaq.

Audio (Mähdi Qarrubi)

"Bereneçdän, bu namzätlärneñ saylaw aldı kompaniäsenä inde waqıtları qalmayaçaq. İkençedän, röxsätne saylawda ciñep çığa almaslıq keşelärgä biräçäklär. "

İrannan kilgän xäbärlärgä qarağanda Saqçılar Şurası üzeneñ soñğı qararın ğinwarnıñ axırında iğlan itäçäk. Parlament saylawları Fivralneñ 20senä bilgelängän.

Ali Gilmi, Praga
XS
SM
MD
LG