Uzğan atna axırında Mäskäwneñ tatar-başqort “Zıyalılar” Klubı üzeneñ un yıllığın bilgeläp ütte. Berençe Bötendönya tatar kongressınnan soñ, Mäskäw delegatsiäse Qazannan qaytqaç ta taralırğa aşıqmadı häm yışraq oçraşırğa mömkinlek birä torğan oyışma buldırırğa kiräk digän qararğa kilde. Ul waqıtta äle ictimaği oyışmalar xaqında qanun bulmağanğa kürä, klubnı oyıştıru eşläre de ber yılğa suzıldı. Läkin niçek kene bulmasın 1993nçe yılda räsmi terkälü alğan “Zıyalılar” klubı un yıl buyına tarqalmıy, eçtälekle eşler alıp bara Mäskäwdä. Ber yaqtan ul Mäskäwneñ tatar-başqort zıyalılarnı tuplasa, ikençe yaqtan alarnı Mäskäwneñ ğomumän ictimaği eşläre belän tanıştırırğa häm ul eşlärgä kerep kitärgä dä yul açtı. Bügenge köndä Klubta barlığı 150 äğzä. Alar arasında Tatarstannıñ Rusiä Federatsiäsendäge wäkälätle wäkile Nazif Mirixanov, ğalimnär Edxäm Tenişev, Şamil Möxämmätyarov, Eğdäs Borxanov, xärbi zıyalılardan armiä generalı Mäxmüt Gäräyev, general polkovnik Räsim Aqçurin, general leytenant Rafayıl Zakirov, möfti Rawil Gaynetdin, eşquarlardan Renat Sitdikov, Räşit Nevretdinov, şulay uq bıyılğı iñ tanılğan 100 eşquar isemlegenä kergän morza toqımı Marat Däwlätkildiev, tağı ber morza - Renat Kudaşev şulay uq kardioxirurg Renat Aqçurin da bar. Klub ütkärgän kiçäläre häm programmalar da küp qırlı. Biredä tatar şäcärälärenä bağışlap ütkärelgän “Sineñ isemeñ”dip atalğan oçraşuğa Qazan ğalimnäre Marsel'' Äxmätcanov häm Ğomär Sattarov kilgän bulsa, Tatarstan, Başqortostan yazuçıları belän oçraşu ike millätnen tanılğan yazuçıların, şağirlären kürergä mömkinlek birde. Şulay uq Ğaliäsqär Qamal isemendäge Tatarstan teatrı kollektivı belän oçraşu, kompozitor Röstäm Yäxinnıñ 80 yıllığına bağışlanğan kiçä häm Almaz Monasıypov, Mäsğüdä Şämsetdinova belän oçraşular onıtılmas tä’sir qaldırdı. Ğomümän äytkändä un yılda Klubta illedän artıq oçraşu uzdı. Äle bit Klub ägzäläre, häm klubnıñ citäkçeläre tatarlarğa bağışlanğan ğomum şähär çaralarında da bik aktiv qatnaşa.
Klub üzeneñ binası yuq dip tormıy, qayda bulsa ütkärer öçen mömkinleklär taba ala. Soñğı öç yılda klubnıñ oçraşuları Ğadättän tış xällär ministrlığınıñ ber binasında uza. Anda 250 keşelek tamaşa zalı da, cäy östäle oyıştırırlıq aşxanäse dä bar. Çönki anda da tatar keşeläre eşli. Klub äğzäse general Rafayıl Zakirov şularnıñ berse. Klub ber oçraşuın xätta, Däwlät duması deputatları yärdäme belän, Däwlät duması binasında da ütkärde. Çönki Däwlät dumasınıñ soñğı ike çaqırılış deputatları da bu zıyalılar Klubına teläp yördelär.
Un yıl däwamında qunaqlar qaydan ğına bulmadı Zıyalılar Klubında! Amerikadan İldar Ağiş, xätta tatar telen öyränergä tırışıp yörgän amerikalı studentlar da kilde klubqa. Finländiä tatarları da, Törkiä , Avstraliädä yäşäwçe millättäşlär dä buldı Klubnıñ kiçälärendä. Ber oçraşuda Klub ägzäläre Avstraliä cırçısı Zölfiä Qamalova belän dä oçraştı. Rusiäneñ törle töbäklärennän Orenbur, Tömän, Peterbur, İjawdan kilgän qunaqlar da yış bula klub kiçälärendä. Ufa belän Qazan turında äytep tä torası yuk.
Ä inde un yıllıq yubiley turında ayırım söylärgä bula. Bäyräm bit ul qunaqları belän dä kürkäm. Şuña kürä Klubnın un yıllıq kiçäsendä bik märtäbäle qunaqlar bar ide. Bu yubileyda klub äğzäläre Bötendönya tatar kongressı Başqarma komitetı räise Renat Zakirov, Tatarstannıñ Ural töbägendäge wäkile, Yekaterinburdan Rawil Bikbov belän oçraştı. Alar Klubnı un yıllığı belän qotlap büläklär dä tapşırdı. Ul könne Zıyalılar Klubı büläklärne Tatarstannıñ wäkälätle wäkillegennän dä, Mäskäw häm Mäskäw ölkäse milli-mädäni moxtariätennän dä, Rusiäneñ Yevropa öleşe dini idäräsennän dä, “Papirus” şirkätennän häm başqalardan da qabul itte.
Yubiley kiçäsenä berençe tapqır bulsa da, Mäskäw kompozitorı Säyär Xabibullin da kilgän ide.
Artistlarnıñ çığışları da bäyräm qunaqlarına bik oxşadı. Bäyrämneñ konsert programmasında Ufadan cırçıları İdris Gaziev, Näzifä Qadirova, bayançı Ğali Altıynbaev, skripkaçı Aleksey Voronin, Qırımnan Ukrainanıñ häm Tatarstannıñ atqazanğan sänğat eşleklese cırçı, kompozitor Server Qaqura da qatnaştı. Server äfände ikençe könne Mäskäwdä Qırım tatarları oyışmasında da oçraşu ütkärde. Qazannan milli mädäni üzäk muzıykantları “Vernisa” dip atalğan ansambl’ dä qatnaştı. Gnesinnar isemendäge muzıyka Akademiäse studentı, xalıqara konkurslar laureatı, Alabuğada tuıp üskän İldar Salaxovnıñ bayanda uynawı barısın da şaqqattırdı. Ä inde Mäskäw cırçıları Roza Xabibullina häm Nailä Fatexova Klubnıñ här kiçäsendä dä qatnaşalar. Häm tamaşaçılarğa yaña cırların tägdim itälär. Alarnıñ yaña programması iñ başta Zıyalılar klubında yañğırıy. Bu yulı Zıyalılar klubın un yıllığı belän qotlap, Nailä Fatexova klubnıñ gimnın yazıp kiterde. Häm ul yubiley kiçäsendä yañğıradı da. Ul cırda mondıy süzlär bar:Beznen oçraşular, Bik yış bulmağanğa, Oçraşunı gel kötä küñel. Sağınularğa tüzmik Ber küreşü üze, Ber küreşü üze ber ğomer.
Mäskäwlärdän Qazan, Ufalarğa qädär Bezneñ klub buldı ber küper, Yuqqa äytmilär bit, Ber küreşü üze, Ber küreşü üze ber ğomer.
Näzifä Kärimova, Mäskäw
