Accessibility links

Кайнар хәбәр

Vladimir Putinneñ Ukraina säfäre, möhim däwlätara mäs''älälär ike prezidentnıñ şäxsi oçraşuında ğına xäl itelä


Comğa könne Rusiä prezidentı Vladimir Putin räsmi säfär belän Ukraina başqalası Kievkä kilä. Anda ul Ukraina citäkçese Leonid Kuçma belän oçraşaçaq häm alar soñraq, törle mädäni waqiğälär häm kürgäzmälär belän bilgelängän Ukrainadağı Rusiä könnären yabu tantanasında qatnaşaçaq. Xäzer bez şuşı ike il arasındağı mönäsäbätlärgä tuqtalırbız.

Rusiä prezidentınıñ şuşı säfärenä, räsmi iğlan itelgänçä, mädäni bäyläneşlär säbäp bulsa da, ike prezident oçraşu barışında Ukraina belän Rusiä arasındağı başqa möhim problemalarnı da qarar dip kötelä. Soñğı yıllarda prezident Kuçma, üzen Könbatış tarafınnan niçekter citkä tibärelgän kebek sizä, anda anı rişwätçelekkä bäyle buluda ğäyeplilär. Şunıñ sürätendä Ukraina prezidentı belän daimi oçraşıp torğan berdänber diärlek azmı-küpme abruyğa iä çit il citäkçese bulıp xäzer Vladimir Putin qala. Comğa könne ul ike könlek säfär belän Kievkä kilä, anda Putin, bıltır Ukrainada ütkärelgän häm zur mädäni çaralar, tamaşalar, törle kürgäzmälär oyıştıru belän bilgelängän Rusiä mädäniatı könnären yabu tantanasında qatnaşaçaq. Ber yıl elek şundıy uq çara, Ukraina mädäniatı könnäre Rusiädä dä üzğan ide. İke däwlät arasındağı mönäsäbätlär 1991-nçe yılda Ukraina Sovetlar Berlegennän bäysezlek alğannan birle şaqtıy kierenke bulıp qala birä. Rusiädä küplär, şul isäptän anıñ yuğarı citäkçelegendäge dairälärdä dä, Ukrainanıñ Mäskäw qulınnan kitüe belän haman da kileşep betä almadı. Prezident Putin üzeneñ şuşı säfäre belän, Rusiädä martqa bilgelängän saylawlar aldınnan, Mäskäw häm Kiev arasında elegräk ireşelgän qayber möhim kileşülärne yänä ber barlap, alarnı tağın da nığıtu maqsatın quya. Kievtäge Rozumkov säyäsi tikşerenülär üzägendä eşlägän Valeri Çalıy, ike il arasındağı küp kenä kileşülär axırına qädär citkerelmägän ide, Putin xäzer moña ireşep üzen yañadan saylatu eşendä faydalanırğa teli dip isäpli.

Audio, Valeri Çalıy

"Minemçä bu säfär Ukraina-Rusiä mönäsäbätlärendä yıl buyı barğan täräqqiatkä näticä yasaw bulıp tora" di Kievtäge säyäsi belgeç. Uzğan yıl Kievneñ könçığıştağı olı kürşese belän mönäsäbätläre, Azaq diñgezeneñ Kerç buğazındağı Tuzla utrawı tiräsendä bulğan häm çaq qına Ukrainanıñ xärbi köç qullanuına kitermägän ber waqiğä belän bilgelände. Prezidentlar bu mäs''äläne dä qarar dip kötelä. Ul xaqta inde urtaq kileşügä ireşelgän ide, häm Ukrainanıñ xalıqara iminlek institutı mödire Anatoli Hutsal fikerençä, älege bäxäsneñ näticäläre ike il öçen dä uñay bula ala.

Audio, Anatoli Hutsal

"Azaq diñgeze häm Kerç buğazı turındağı kileşü tänqitkä duçar itelügä qaramastan, minemçä ul kiläçäk täräqqiat öçen köçle etärgeç birä. Şul kileşü nigezendä bez xäzer töbäktä citdi töstä xezmättäşlek itüne başlap yatabız. Bu Yevropa Berlegeneñ üzendäge töbäk proyektları belän eşlägän eşne xäzterlätä, bez monı Rusiä belän Azaq diñgeze töbägendä eşlibez, bez başqa taraf belän niçek xezmättäşlek itü xaqında uylıybız" di Anatoli Hutsal. Ukrainada, mondıy xezmättäşlektän faydanı Rusiä genä kürä dip uylawçılar da bar. Alar fikerençä, prezident Kuçma Mäskäw belän eş itkändä tieşle qatılıq kürsätmi. Elek Aqyar/Sevastopolne häm Qara diñgez flotın Rusiägä ciñel genä birgän kebek, xäzer dä Rusiä taläplären qarşılıqsız qabul itä. Elek telgä alınğan Valeri Çalıy ike prezidentnıñ çirattağı oçraşuı uñayınnan başqa ber närsägä iğtibar itä. Ukraina häm Rusiä arasındağı möhim däwlätara mäs''älälär Putin häm Kuçmanıñ şäxsi fiker alışuında ğına xäl itelä, moña belgeçlär häm tübänräk xakimiat wäkilläre cälep itelmi häm näticädä cämğiatneñ kiñ qatlamnarı däwlätara mäs''älälärne çişüdän çitläşterelgän xäldä qala birä.

Kärim Kamal, Praga
XS
SM
MD
LG