Ğıraq suğışı säbäple şaqtıy ğına salqınayğan Ankara-waşington mönäsäbätläre sonğı waqıtlarda yañadan cılınıp kitte. 165 eşmäkär, 50dän artıq jurnalist, ministırlar ozatuında zur wäkilçelek belän kiçä NY-qa kilgän premier Erdoğan başta Amerikan-Yähüd kongresında çığış yasadı.Noyäber ayında İstanbulda ğıybadätxanägä yasalğan teror höcümen telgä alğan premier terrorğa baş imiäçäkbez, terrornı beterü öçen bergäläp eşliäçekbez dip äytkän Erdoğan Törkiä yähüd oyışmaları iminlekläre öçen qayğırmasın, alar bezgä yähüd dönyasınıñ ämanäte dip belderde.Yähüdlärneñ '' Qıyulıq büläge'' belän büläklängän premier möhim çığışın täsirle tışqı säyäsi mönäsäbätlär şurasında yasadı.Ul anda xökümät Ğıraqta etnik yäki mezhäplärgä nigezlängän federal däwlät sistemasına ışanmıy dide(audio) Belgänegezçä tönyaq Ğıraqta federatsiä taläp itelä.Bez etnik yäki mezhäbi büleneşkä nigezlängän federatsiäne xuplamıybız, uñay qaramıybız. Demokratiädä bu sälämät mönäsäbät tügel, häm sälämät politik strukturanıñ barlıqqa kilüenä xezmät itmi.Bu Ğıraqnı kiläçäktä tağı da qıyınraq xäldä qaldıraçaq. Ğıraqta kötelgännän tiskäreräk täräqiätkä alıp baraçaq.
Çärşämbedä G.Bush belän küreşäçäk Erdoğan bu mäsälädä söyläşäçäk dip kötelä. Premier qaraşınça xalqınıñ 98% möselman bulsa da bu Törkiäneñ könbatış belän elemtälärenä kirtä tügel Erdoğan süzlärençä(audio) Törek xalqınıñ möselman buluı , anıñ könbatış ayrım alğanda yevropa oyışmaları, institutları belän eşläw äzğa buluına kirtä bulmadı.Bu qısada Törkiä trans-atlantik mönäsäbätlären nıq yaqlawçlarınnan berse buldı.Törkiäneñ Yevropa Berlegenä quşuluı urtaq universal häm demokratik bäyälär nigezendä yevropa xalıqları belän möselman cämğiäten ahäñläşteräçäk.
Törkiä tışqı säyäsätendä iqtibar cälep itkän aspekt Ankaranıñ kürşeläre belän aktiv mönäsäbättä toruı dip äytkän premier däwam itep(audio) bez yaqın könçığışta ,solıx urnaşuına zur ähämiät biräbez, çönki kürşelärebezdäge totrıqsızlıq bezneñ öçen dä borçılu bula.Bez tınıçılq urnaşuı öçen quldan kilgän här närsäne eşliäçäkbez.Bez İzrael bulsın fälästinnär bulsın Süriä bulsın här berse belän yaxşı mönäsäbättä torabız.Bez bu 3 il belän yaxşı mönäsäbätlär här törle aradaşçılıq eşendä yardämçe bulır dip ömed itäbez.
Ankara sonğı waqıtlarda Tehran häm Damask belän mönäsäbätlären rätkä saldı.Moña älbätä körd separatizmı säbäp bulıp tora. Törkiä parlamentı tışqı mönäsäbätlär komitetı citäkçese Dülger eytmeşle yaqın tirädä yanğın çıqsa, kürşelär belän bu turıda mäslixätläşäsen.AQŞ monda ozaq tormayaaçq ä bez mänge toraçaqbız. Eşneñ qızığı şunda Erdoğan ütkän atnada Suğut Ğäräbstänendä möselman illäre citäkçeläre cıyılışında möselman urtaq bazarın buldıru fikrenä nıq qarşı çığıp, närsä genä bulmasın, bez mönäsbätlärebezne etnik ,dini tamırlarğa yäki ceğrafiägä nigezlärgä telämibez , andıy oyışmalar tözä başlasaq bu qotıplaşuğa säbäp bula dip äytkän ide islamçı premier. NYta Tışqı mönäsäbätlär şurasındağı çığışında Erdoğan älbättä Kipr mäsäläsenä dä tuqtaldı. Bilgele bulğança may ayına qädär Kipr xäl itelmäsä, Ankaranıñ yevropa berlegennän küp närsä kötäse yuq. Ämma premier öçen AQŞta Kiprdan başqa , Ğıraq qısalarında PKK terroçıları häm älbättä iqtisadi temalar tora.
färidä xämit,praga
färidä xämit,praga