Accessibility links

Кайнар хәбәр

BMO räsmiläre Ğıraqta tizlektä saylawlar ütkärü eşenä şik belderä


General sekretar K Annan AQŞnıñ xakimiätne ğıraqlılarğa tapşırğança ğomumi saylawlar ütkärü mömkinlegeneñ bulu bulmawın öyränü öçen fevral başlarında anda ber törkem cibärergä riza buldı. Älbättä dönya oyışması demokratik protsesqa bulışlıq kürsätü çaqıruların kire qağa almas ide. Ämma waqıtlı xökümät , saylaw eşläre belän yaxşı tanış diplomatlar , törkem kitkänçe ük berniçä ay eçendä saylawlar oyıştıruğa şik belderä başladılar.

BMO general sekretarı K.Annannıñ fevral başlarında cibäräçäk belgeçlärdän torğan çağıştırmaça keçkenä törkem qısqa waqıt eçendä Ğıraqnıñ töp etnik, dini törkem wäkilläre bigräk tä şığı, sönni körd citäkçeläre belän küreşäp NYqa qaytaçaq. Törkem üz kiñäşen iğlan itkänçe NYta mäslixätläşülär ütkäräçäk dip kötelä.Täsirle şiğı ruxanisı Ayatolla Ali al Sistani AQŞlarınıñ töbäklärdän bilgelängän wäkillärdän torğan waqıtlı mäcles ideasına qarşı çığıp, turıdan turı saylawlar ütkärelsen digän ide. Läkin Sistani ägär dä BMO törkeme saylawlar ütkärü öçen waqıt az dip beldersä, üz taläben kire alaçağına işarä itkän ide. AQŞ räsmiläre şulayuq Annnan yardämçese Laxdar Braximi legitim saylawlar öçen waqıt bik az , andıy saylawlar faydağa qarağanda kübräk zarar kiterä ala dip äytte İminlek Şurasınıñ qayber äzğaları Annan qararın yaqlasa da, ikençeläre tizlektä saylawlar ütkärü fikernä şik belderde. Şuranıñ älege prezidentı Çile ilçese Heraldo Munoz jurnalistlarğa bolay dide:(audio) ışanıçlı, ütä kürenmäle saylawlarğa şartlar buldıru öçen waqıt kiräk. Bu minem täcribä..Bu eşne 5-6 ay eçendä başqarıp bulamı bu turıda BMO missiäse qarar birergä tieş.Minem Çilede ütkärgän täcribä kübräk waqıt kiräklegen kürsätä . Kanadanıñ BMOdağı eleke diplomatı xäzer Tınıçılq öçen Akademiä belän citäklägän David Malone da xaberçebezgä (audio) irekle ğadel saylawlardan elek , kampaniä bulırğa tieş. Bu politik partiälärgä yardäm itä. Bolarnıñ berse dä Ğıraqta yuq.Minemçä, BMO saylawlarğa röxsät birgän pozitsiädä qalmas öçen bik saqlıq kürsätergä tieş, bu travesty bulır ide. Başta äytelgäneçä Annan demokratik protsesta yardäm itegez digän üteneçne kire qağa almas ide. Ämma yaqlaw da oyışmanı qıynı xäldä qaldıra ala. BMOnıñ Ğıraqta missiäse yuq , açıq anıq mandatı,citäkçel politik role dä yuq , Xakimiät älegä okupatsion köçlär qulında. BMO 2001nçe yılda könçığış Timorda referendum häm saylawlar ütkärep yaña däwlät oyıştırdı dip äytep bula Ämma kontrol BMO qulında ide,oyışmanıñ administratorı territoriäne bäysezlekkä alıp barğanda BMO tınıçılq köçläre tarafınnan yaqlandı. Mondıy misallärne kübräk tä kiterep bula . Ämma misal öçen Liberiä Äfganstan kebek konfliktlar xäl qılınmağan illärdä BMO qıyınlıqlarğa duçar bula.Äfganstanda bıyıl urtalarında saylawlar ütkärelergä tieş 10million saylawçınıñ älegäçä300meñe genä terkälgän. BMO resmiläre älege iminlek şartlarında iyündä Äfganstanda saylawlar ütkärü qıyın bulaçaq dip söyli .AQŞnıñ BMOdağı wäkile John Negroponte Annan qararın xuplasa da, ul oyışmanıñ kiläçäktäge role , yäki saylawlarğa alternativa turında fiker beyan itüdän totılıp qalğan. Mätbuğat xäbärlärenä qarağanda, administratsiä öleşçä saylawlar ütkärü, yäki xakimiätne kiñäytelgän Ğıraq idarä şurasına tapşırırğa cıyına .

färidä xämit,praga
XS
SM
MD
LG