Äyye, xörmätle tıñlauçılar Britaniä premiere Blair ike qıyın sınaudan uñışlı ütte. Berençe sınau studentlarnıñ universitet öçen tülärgä tiele aqçanı arttıruğa qarağan qanun turında buldı. Blair xökümäte tülänergä tieşle miqdarnı 2.025 dolardan 5 500 dolarğa kütärergä teli. Läkin, ul aqça studentlar universitetnı tämamlap eşkä kergännän soñ ğına tülärgä tieşlär Mäğarif ministere Charles Clarke aqçanıñ miqdarı kütärelmägän xäldä universitetlar moxtac bulğan aqçadan mäxrum qalçaqlar digän argument alğa sörde. Moña Leyboristlar Partiäsenneñ küpkenä deputatları qarşı çıqtılar. Alar bu partiäneñ 1997-nçe yılğı saulaualdı kampaniäsendä universitetlarğa tülänä torğan aqşanıñ miqdarı artırılmayaçaq digän väğdäne bozu bulıp tora dip qarşı çıqtılar. Blairnıñ partiäse parlamentnıñ tübän palatasında 659 urınnıñ 408-enä iğ. Läkin qanun proyektı tauışqa auyılğanda küpkenä leyborist deputatlar aña qarşı tauış birdelär. Şulay da qanun proyektı biş tauış küpçelek belän 311-gä qarşı 316 tauış belän ütte. Bu inde Blairnıñ räxäteräk sulış aluına kiterde. Läkin, aña bügen tağı da ber kirtäne ütärgä kiräk buldı. Qoral belgeçe David Kellyneñ üz-üzen üterüen tikşerü öçen bilgelängän mäxsus xakim Lord Brian Hutton bügen üzeneñ tikşerüläreneñ näticäsen iğlan ite. Ul Kelly başqa berävneñ dä qatnaçlığınna tış üz-üzen ütergän. Başqa berävneñ dä monda ğäyebe yuq digän näticägä kilgän.Anıñ fikerençä, ber kem dä BBCdağı rapornıñ çığanağı Kelly dip faş itelgännän soñ, ul üz-üzen üterer dip aldan äytä almas ide. Mäğlum bulğança, Britan xökümäte Ğıraqtan kilgän qurqınıçnı küpertep kürsätä digän BBCdağı rapornıñ çığanağınıñ Kelly buluı faş itelgäç ul üz-üzen üterde. Şunnan soñ, xökümtneñ Kellyneñ isemen faş itüe anıñ ülemenä säbäp buldı digän şau-şu quptı. BBC xezmätkäre Andrew Gilligan xökümät Ğıraq 45 minutta massa küläm yuq itü qoralların qullanışqa kertä ala digän raportınıñ döres bulmauın belde digän ğäyepläv belän çıqqan de. Xakim Hutton xökümät Ğıraqtan kilgän qurqınıç turındağı raportnı belä torıp küpertep kürsätte digän ğäyepläv nigesez digän näticägä kilgän. Hutton şulay uq BBC jurnalistı Gilligannı premier Blair xökümäteneñ ışanıçlılığın sorau bilgese astına quyuın häm BBC citäkçelegen, xökümätneñ şikayätlären tieşençä tikşermägäne öçen dä ğäyepläde. Ul şulay uq, premier Blair häm ölkän räsmi şäxeslär Kelly saqlanu ministerlegenä BBC jurnalistı belän söyläşkän buluın iqrar itkännän soñ aña qarata nindi mönäsäbät kürsätüne tikşersälär dä, xökümät BBC raportınıñ çığanağın yäğni Kellyne faş itü öçen ber nindi dä strategiä alıp barmadı digän näticägä kilgän. Tik Kellyneñ iseme telgä alınğan xäldä moni raslarğa digän näticägä kilengän. Saqlanu ministerlegeneñ mätbuğat bülege şulay eşläde dä. Jurnalistlar raportnıñ çığanağı Kellyme digäç , monı rasladı häm şulay itep bu eş faş itelde. Hutton, tik ministerlek Kelligä jurnalistlar isemen telgä alğan xäldä, mone raslayayaçağın aldan äytergä tieş ide dip kenä tänqitläde. Qısqası, Huttonnıñ raportı premier Blairne, anıñ xökümäten ğäyeplävlärdän aqlıy, BBCnı raportnıñ döreslegen häm soñğaraq şikayätlärne tieşençä tikşermägäne öçen şeltäli. Toni Blair bu forsattan faydalanıp, şunduq tübän palatada çığış yasadı häm üzenä häm xökümätenä qarşı alğa sörelgän barlıq ğäyeplävlärdän aqlanğan buluın zur qänäğätlek belän qabat qabat telgä aldı.
Audio
"Min Lord Hutton, anıñ ştabına häm tikşerüçelärgä xezmätläre öçen raxmetle. Raport täfsille, şäddätntış centekle häm anıq dokument Ul şikkä yaki mäşnä birügä yul qaldırmıy. Bez anı tulısınça qabul itäbez."
Şulay itep Premier Blair soñğı 24 säğät eçendä ikençe märtäbä ciñüçe bulıp çıqtı höm pozitsiäsen nığıttı.
Färit İdelle, Praga.
Audio
"Min Lord Hutton, anıñ ştabına häm tikşerüçelärgä xezmätläre öçen raxmetle. Raport täfsille, şäddätntış centekle häm anıq dokument Ul şikkä yaki mäşnä birügä yul qaldırmıy. Bez anı tulısınça qabul itäbez."
Şulay itep Premier Blair soñğı 24 säğät eçendä ikençe märtäbä ciñüçe bulıp çıqtı höm pozitsiäsen nığıttı.
Färit İdelle, Praga.