Accessibility links

Кайнар хәбәр

Matbuğatqa küzätü


Bu atnada çıqqan gäcitlärdä, prezidentnıñ 70 yäşlek buluın telämim digän süzlär iñ yış oçrıy torğannardan bulğandır, moğäyen. Älege süzlärne Mintimer Şäymiev üzeneñ “Svoboda” radiosına birgän äñgämäsendä äytte. Bu äñgämä xaqında barlıq diärlek gäcitlär dä yazıp çıqtı, şul isäptän Watanım Tatarstan da. Läkin gäcitneñ comğa sanında ayıruça iğtibarğa Fänzaman Battalnıñ “Bu dönya kemgä qala” dip isemlängän külämle mäqäläse layıqtır. Möstäqil häm ziräk fiker yörtüçe yazuçı, respublikanıñ räsmi gäziteneñ quş bitendä basılğan bu mäqäläsendä närsä äytergä teli soñ? Avtor cirdäge keşelek dönyasınıñ, ädämi zatlarnıñ häm xalıqlarnıñ, däwlätlärneñ ber-berse belän talaşıp, ütereşep yäşäwläre turında can açısı belän yaza. Ul törle suğışlar barğan noqtalarnı sanap çığa, suğış-talaşlarnıñ säbäpläre turında fiker yörtä. Baylıq öçen törle millät, din tarafında toruçılar ütergeç suğışlar alıp baruı, cir şarınıñ büleneşe borçıy anı. Amerikada 2001nçe yılnıñ 11nçe sentäberendä bulğan şartlawlar häm başqa terror ğämälläre, dinnär häm säyäsätçelär bäreleşe turında yaza Fänzaman Battal. Ul aldınğı illärneñ bay tormışta yäşäp tä ürçemäwe, balalarnıñ az tuuı, xalıqnıñ qartayuı kebek küreneşne cämğiättä nıqlı iman häm inandırırlıq din bulmawı belän bäyli. Mäqäläneñ soñğı öleşe “İrek birep azdıru” dip atala. Azğınlıqnı demokratiä belän bäyläp yaqtırtu häm başqa fikerlär buyınça bäxäslär qabınıp kitsä dä, ğäcäplänergä kiräkmi. Fänzaman Battal bu yazması belän fiker iäse, fälsäfäçe sıyfatında ictimaği fikerne qızdırıp cibärergä teli kebek. Şul uq Watanım Tatarstanda Qazan şähäreneñ baş onkologı Foat Äxmätcanov turında Asiä Yunısovanıñ tirän eçtälekle mäqäläse bar. Üzeneñ zur ostalığı häm keşelelege belän ayırılıp torğan Foat Äxmätcanov şundıy sannar kiterä. 2001nçe yılda respublikada rak belän 3700 keşe awırsa, uzğan yılda bu san inde 4039ğa citkän.

Küräseñ, xäzerge waqıtta dinnär häm iman, keşe canı öçen köräş iñ aktual’ mäs’älä bulıp baradır. Tatarstan yäşläre gäciteneñ şimbä sanında İskändär Siracineñ “Çuqınabız” digän külämle mäqäläse basılğan. Avtor Qazanda protestant dinenä oxşaş mäsxäbneñ rusça da, tatarça da üget-näsixät alıp baruı häm ber mädäniät yortında ütkärgän kiçäse turında yaza. İman taba almıyça, şuşı çittän kilgän dingä iärüçelär arasında tatarlarnıñ da barlığına iğtibar itkän ul. Yäşlär gäcite “Poşalım çanaları” digän cır bäygese turında yaza. Bu konkurs Arça rayonınıñ Poşalım isemen yörtkän 3 awılında ütkärelä ikän. Anda 40qa yaqın üzeşçän cırçı qatnaşıp 3 laureat, 10 diplomant iseme birelgän. Kiçke gala-konsertta alar belän bergä Räğdä Xalitov, Miñğöl Ğäliev, Rezeda Şäräfieva, Röstäm Zakirov da qatnaşqan.



Mädäni comğanıñ soñğı sanında da awıl tormışı belän tanışıp bula. Awılı barnıñ qäweme bar rubrikasında Märdi Rafiqov uquçılarğa respublikanıñ Çüpräle rayonınıñ Aleşkin Saplıq awılı, anda yäşäwçe yazmış sınawlarına da qaramastan bireşmägän İlmir Äxmätov xaqında yaza. Şulay uq gäcittä tatar teatr sänğätendä tirän ez qaldırğan Rifqät Bikçäntäev turında istälek urın alğan. Cete talant iäse ide dip isemlängän yazmanı Ğosman Äxmätcanov täqdim itä. Mädäni comğa şağir Niaz Aqmalnıñ tuğan könen dä iğtibarsız qaldırmıy. Şuşı uñaydan gäcit bitlärendä şağirneñ şäcäräse urın alğan. Niğmätulla mulladan başlanğan näsel ağaçın Äxmäträşit häm Xälimä, Niaz, Näcip, Naif häm Nayat isemnäre tämamlıy. Ä Musa Cälilneñ tuuına 98 yıl tulu xörmätennän Baqıy Zıatdinov uquçılarnı şağirneñ Qaraduğandağı muzeyı belän tanıştıra. Älege awıl mäktäbe uquçılarınıñ Cälilneñ tuğan yağı – Orenbur ölkäseneñ Mostafa awılına barıp qaytqannan soñ oyıştırılğan bu muzeyğa tizdän inde 30 yıl tulaçaq.



Gölnaz İlgizär

XS
SM
MD
LG