Bu könnärdä Yekaterinburg şähärendä ataqlı dramaturg, tatar teatrı sänğätenä nigez saluçı kürenekle ädip Ğäliäskär Qamal tuuına 125 yıl tuluğa bağışlanğan kiçä bulıp uzdı. Ölkä muzey binasında uzdırılğan bu kiçäne Mäcit Ğafuri isemendäge tatar-başqort mädäni cämğiäte Milli Media-Xolding belän berlektä oyıştırdı. Bu oçraşuğa Qazan şähärennän Ğäliäskär Qamalnıñ tuğanınıñ onığı İskändär Qamal kilgän ide. Kiçägä kilüçelär öçen Ğäliäskär Qamalnıñ tormış yulı, icatı turında söyläwçe äsbaplar, Söfxät ağa Nadıyrovnıñ şäxsi kitapxanäsennän bik siräk oçrıy torğan qimmätle kitaplar kürgäzmäse dä quyıldı.
Soñğı waqıtta tatar milli tormışında mondıy çaralar bik sirägäyde. Şulay bulsa da, biregä xalıq bik küp bulıp cıyılğan ide. Arada olı yäştäge apa-abıylar yanında yäşlär dä, balalar da kürende. Kiçäneñ qunaqları itep ölkä duması deputatı Nail äfände Şäymärdanov häm Sverdlov ölkäse xökümäteneñ keşe xoquqların yaqlaw buyınça eş alıp baruçı xezmätkäre Tatyana Merzlyakova çaqırılğan ide.
Kiçäneñ berençe öleşendä tatar uqıtuçısı Nailä apa Moksunova Ğäliäskär Qamalnıñ tormış yulı, icatı turında söyläde. Annan soñ kilgän qunaqlar bik qızıqsınıp dramaturgnıñ tuğanı – İskändär äfändene tıñladılar. İskändär Qamal tıñlawçılarnı bik mawıqtırğıç itep ğailä istälekläre belän tanıştırdı. Ural töbägendä ğөmer itep yatuçı tatarlarnıñ kürenekle dramaturg icatına, anıñ tormış yulına bitaraf bulmawı qunaqnıñ üzen dä bik dulqınlandırdı.
Tatar mädäniäte klassikası belän tanışu muzıka ahäñnäre belän bergä ürelep bardı. Alarnı qıllı muzıka instrumentlarında Ural däwlät konservatoriäse studentı Dilizä Nadıyrova başqardı
Kiçäneñ berençe öleşenä kertelgän çaralar arasında ölkä külämendä çığarıla torğan “Saf çişmä” isemle berdänber tatar gazetasın täqdir itü dä qaralğan ide. Bu yılnıñ 25nçe martında bu aylıq gazeta çığa başlawğa ike yıl tula. Böyek Watan suğışı yıllarınnan soñ çığarıla torğan milli gazetalar arasında iñ ozın ğömerle gazeta bulıp çığa inde bu. Şuña kürä dä, gazetanıñ baş möxärrire Miñsılu xanım İjguzina üzeneñ çığışında gazeta çığarunıñ barışı, bu eştäge töp problemalarğa qağılıp ütte, biredä utırğan xökümät wäkillären dä şeltäläp alırğa onıtmadı.
300 meñgä yaqın tatar yäşägän ölkädä tatar gazetasın “Milli Media-Xolding”nı ğämälgä quyuçı tatar eşmäkärläre üz xisaplarına çığaralar. Salımnarnı cirle byudjetqa tüläp baruçı tatar xalqı öçen çığarıla torğan gazeta byudjet qaramağında bulsa, anıñ sıyfatı da yaxşırır, tirajı da kübäyer, atna sayın çığarırlıq mömkinçelek tä tabarğa bulır ide. Bügenge köndä, Miñsılu xanım äytüençä, gazetanıñ tirajı ölkä öçen bik az, nibarı 1500 danä.
Süz üzennän-üze tatar milli üseşeneñ bügenge xälenä, milli massaküläm mäğlümat çaralarınıñ, milli mäğärifneñ problemalarına küçep kitte. Cıyıluçılarnı televizion häm radio tapşırularınıñ betüe, Yekaterinburgnıñ üzendä ber genä tatar mäktäbe dä bulmawı, tatar awıllarında tuğan tel däresläreneñ küläme 1-2 säğätkä genä qaluı borçıy ide. Çığış yasawçılar bik küp buldı. Biredä utıruçı ölkä xökümäteneñ keşe xoquqların yaqlaw buyınça xezmätkärenä bik küp sorawlar birelde. Äñgämä barışında Tatyana Merzlyakovanıñ küp kenä problemalarnı berençe tapqır işetüe açıqlandı. Ul aldağı könnärdä bu eşkä aktiv quşılaçağın belderde.
Öç säğät buyına barğan kiçä bik canlı bulıp uzdı. Mäcit Ğafuri isemendäge tatar-başqort mädäni üzäge citäkçese Söfxät ağa Nadıyrov bügenge kiçä barışı belän bik qänäğät buluın äytte.
Älege oçraşu tatar milläte mänfäğätlärenä tuğrılıqlı bulıp qalğan, millät yazmışına bitaraf bulmağan keşelärebezneñ küplegen, häm, iñ möhime, alarnıñ eşlärgä häryaqlap äzer ikänlegen tağın ber tapqır rasladı.
Fäwiä Safiullina
Yekaterinburg
