Accessibility links

Кайнар хәбәр

Germaniedä barğan terror protsesında AQŞ qurqınıçlı strategiä alıp bara


AQŞ terrorğa qarşı alıp barğan suğışta ike xoquqi cinelügä duçar buldı.Çönki, 11nçe sintäber höcümnärenä qatnaşuçılarğa yardäm itüdä şiklänelgän 2keşe östennän Germaniädä barğan mäxkämä protsesında Waşington al Qaida agentınıñ şaxitlek itüen kire qaqtı.. Şul ike keşedän bersä irekkä çığarıldı, ikençese 15yıl törmä cazasına xökem itelsä dä , yuğarı mäxkämä protsess ğädel bulmadı dip mäsäläne yañadan tikşerergä quştı. Bu turıda xoquq belgeçläre närsä äytä?

Atnakiçtä Germaniä yuğarı mäxkämäse 11nçe sintäber höcümenä qatnaşuçı oçqıç urlawçılarğa yardäm itte digän ğäyepläw belän xökem itelgän Mönir äl Mutassadıq mäsäläse yañadan qaralsın dip belderde Anıñ qararında Hamburg mäxkämäse töp şaxit itep çaqırılğan Ramzi Binalşibnıñ qatnaşmawına citärlek iqtibar kürsätelmägän dip äytelä.Äl Mutasadıqnıñ advokatları äytüenä qarağanda , Binalşib, Mutasadıqnıñ Hamburgta yäşägän oçqıç urlawçılarnı tanuın , ämma ul alarnıñ närsä planlaştırğanın belmäwen äyter ide. Binalşib Yemennän häm ul al Qaidanıñ hamburg bülege belän elemtädä torğan dip ışanıla. Ütkän ayda Hambugta oçqıç urlawçılarğa yardäm itüdä ğäyeplängän Abdelgani Mzoudi irekkä çığarıldı. Çönki iseme äytelmägän çığanaq( ul bälkim dä Binalşib) Mzoudi oçqıç urlawçılarnı tanıy ide ämma alarnıñ närsä eşlärgä cıyınuın belmi ide dip beldergän ide. 15yıl törmägä xökem itelgän Mutasadıqnıñ 3advokatınnan berse Gerhard Strate kiçä Karlsruhede yaña protses turında bolay dide:(audio) Hamburg mäxkämäse yaña xakimnär belän mäsäläne qararğa tieş. Yaña dälillär tuplanırğa häm aña Binalşibnıñ şaxitlege dä östälergä tieş. Ütkändä ul bulmadı. Yaqlawçılar qulğa alu qararınıñ köçtän çığarıluın sorıyaçaq Min Mutasadıq kiläse atnada törmädän çığarılır dip uylıym. Yuğarı mäxkämä advokatı Rolf Hannich yaña protses niçek barır dip äytü öçen waqıt irtä(audio) bez qararnı tikşerergä häm bu kiläçäktä moña oxşaş cinayätlärgä niçek täsir itär kürergä tieşbez , ber närsä bilgele xakimnärgä quyılaçaq kirtälär yuğarıraq bulaçaq. Radiobız xabärçeläre möräcäğät itkän analitiklar Binalşib şaxitlegenä AQŞ yustitsiä ministırı Ashcroft qına qarar birä ala dip söyli.Konservativ yänäleştäge Tikşerü üzäge Heritage Fondationda iminlek mäsäläläre belgeçe Jim Phillips Mzoudinıñ irekkä çığarıluına häm Mutassadıq östennän yaña protsessnıñ ütkäreläçägenä şaqqattım di . Ul ber yıl elek Binalşib şaxitlege mömkin bulmasa da beräw dä Mutasadqnıñ oçqıç urlawçılarğa bulışlıq kürsätüenä şiklänmi ide,Binalşibnıñ terror belän bäyläneşe buluı säbäple ul ışanıçlı şaxit tügel dip äytä.Phillips süzlärençä(audio) Min amerikannar Binalşibnı oçqıçqa utırtıp Germaniägä cibärerlär dip uylamim , anı bälkim qotqarırğa tırışaçaqlar yäisä ul kem belän bulsa elemtägä kerergä tırışır.Minemçä alar Binalşibnıñ başqa xökem protseslarına yasıy alaçaq ziannı kimetergä teli.Min anı şaxit körsesenä bastıru yaqlawçılarğa yardäm itär dip qaramim, şunlıqtan almannarnıñ qararı eşne üzgärtäçäk digän fikergä qarşı çığam . Kiçäge mäxkämä qararın küzdä totqanda Binalşibnı Motassadıq protsesında şaxitlek ittermäw AQŞ öçen hevefle bulır ide dip äytä Phillips. Ämma George Town Universitetı xoquq profesorı Sean Murphy qaraşınça bu ameriknnar öçen ğädäti praktika. AQŞlarında törle däräcädäge yustitsiä wäkilläre qayber cinayät waqıyğälärendä möhimräk eşne saqlap qalu öçen informatsiä, mäğlümätne totqarlıy.Murphy süzlärençä(audio) protses öçen bik qimmetle dip uylanılğan beräwne alar mäxkämä aldına çığarırğa telämi, çönki ul soraw alu häm bu tör eşlärdä kompromisqa säbäp bulır dip qarala Başqa ber wazğiättä isä mäsälä turında çığanaqlar häm mäğlümät tuplaw metodları üzäk urında tora häm sin bu informatsiäne mäxkämädä açıqlarğa telämisen älbättä.. Murphy moña ürnäk itep narkotika protsesların kiterä. Prokurorlar zurıraq xucalarnı, taratuçılarnı tabu sonğı çiktä narkotik çeltären taratu öçen keçkenä satuçılarnıñ eşenä tıqşınmıy . Murhy AQŞ xökümäte bälkim dä Binalşibqa saxitlek itü mömkinçelegen birer häm ul Mutassadıq oçqıç urlawçılarnı tanıy ide ämma ul alarnıñ plannarınnan bi xabär ide dip kötelgäneçä äytsä dä, prokurorlar törle yaqlap soraw aluda anıñ ışanıçlığın kimetä ala dip söyli. Küp yaqlap soraw alu bik tä faydalı bula ala ämma terror ölkäse tipik protsess tügel. Mürphy qaraşınça, Waşington Binalşip häm äl Qaidanıñ ölkän äğzaların saqlap qalır ä Motasadeq kebek azıraq qurqınıçlı keşelärneñ irekkä çığarıluına qarşılıq kürsätmäs dip belderde.

färidä xämit,praga
XS
SM
MD
LG