Amerikanıñ täsirle New York Rewiew of Book journalınıñ 26nçe fevral sanındağı mäqalädä ilneñ ike aldınğı basması suğıştan elek cämäğätçelekne citärlek yaqtırmadı digän tänqitle fiker belderä.Aftor Michael Massing NYT häm Waşington Post basmaları administratsiäneñ Ğıraq küpläp üterü qoralların yäşerä digän fikrenä citärlek qarşılıq kürsätmäde dip yaza. Massig fikerençe gazetalar bik nıq räsmi çığanaqlarğa tayandı, üzgä fikerlärne çitkä qağıp, administratsiäneñ açuı belän täwäkkällek itmäs öçen üz üzen senzuraladı.Massing Radiobızğa birgän ängämädä ni öçen bu mäqaläne yazuın bolay dip añlattı(audio)
suğışqa qädärge aylarda minemçä AQŞtağı mätbuğat çaraları üz wazıyfaların başqarmadı. alar administratsiäneñ suğış öçen kürsätkän sıltawlar turında Amerika xalqın yaxşı, bäysez analitik mäqalälär belän tämin itmäde.
Ğıraq tıyılğan qorallarnı yäşerä digän mäsälä suğış öçen töp säbäp buldı. Bu turıda kiñ debatlar ütkärelmäde häm näticädä xalıqnıñ zur öleşe suğışnı yaqlap çıqtı.Ämma zur bäreleşlär betügä 10ay ütkännän soñ da tıyılğan qorallar tabılmadı, Qorallarnı tikşerü törkemeneñ citäkçse David Kelly küptän tügel genä Bush pozitsiäse nigezlängän küzläw mäğlümäte yalğış ide dip belderde. Massing äytüenä qarağanda suğışqa qädäre aylarda WP häm NYT basmalarındağı yazmalar adminsitratsiä yaqlı ide, jurnalistlar Bushqa yaqın torğan, töğäl bulmağan küzläw mäğlümätenä tayandı häm başqa tänqitle mönäsäbät kürsätkän küzläw xezmätlärlären iqtibarğa almadı. Amerikada jurnalistlar yaña çığanaq , yaña temalar ezläp tabası urınğa kübräk yarıştağılar köndäşlärgä yaraqlaşu yäki alarnı ütü , ciñü belän şägelllänä. Massing süzlärençä (audio)
Jurnalizmnıñ in häyläkär aspektlarınnan berse , här kemeneñ şuluq mäsälädä yazuı , şuluq keşelärgä tayanu tändensiäse, beräw dä yaña teritoriägä çığarğa tırışmıy. Här kem başqaları yazğan temağa yaza, häm bu yış qına jurnalizmda qaytavazğa alıp bara häm minemçä bu yaxşı jurnalizmğa qarşı.
Annan başqa di Massing här ike basmanıñ da muxarrirları bigräk tä 11nçe sintäberdän soñ popular prezidentnı tänqitläwdän tıyıldı yäki patriotik bulıp kürenmäwdän qurıqtı.
Massing (audio)
Min ber yaqnı yaqlaw patriotik bulmawda ğäyeplänügä kiterer digän qurqu bar ide dip uylıym . Minemçä jurnalistlar arasında bik zur qurqu cäyelgän. min yazğanda moñı üzem dä sizdem, yazğannarımnı uñ qaraşlı beräw uqısa , miñe Amerikağa qarşı keşe dip xökem itäçäk dip uyladım.Minemçä bez säyäsi tänqit qayçaqta patriotik tügel digän fikergä tängäl qaralğan säyäsi möhittä yäşibez häm bu keşelärne nirvalandıra.
Aftor AQŞta barlıq mätbuğat çaraları administratsiäne tänqitsez yaqlaw tozağına töşmäde. Ul 31 basmadan torğan Knight Ridder çılbırın misal itep kiterä. Anda kergän basmalar administratsiäneñ suğış başlawına bik tä nıq tänqit belderde. Knight Riderneñ Waşington bürosı citäkçse John Walcott bez dä NYT yäki WP kebek yarış basımı astında tordıq , ämma törkem yarışqa tügel ä mäsäläneñ üzenä iqtibarnı birde dip söyläde. Walcott(audio)
Jurnalistlar här cirdä här halde başqaları(kollegaları) närsä eşli dip borçıla bu sine yış qına belagä kertä ala. Bez mäsälägä iqtibar itep , ul turıda ğına qayğırttıq başqaları närsä eşli yäki eşlämi ähämiät birmädek.
Walcott täcribäse , uquçılarnı çitlätmäven kiresençä alarnıñ xörmäten qazandırğanın kürsätte. Massing NYTnıñ Ğıraq qoralları turında yazuçı jurnalistı Judith Millergä üzen aqlaw forsatı birä. Judith xanım min xökümätneñ Ğıraq qoralları turında uylağanın ğına xabär ittem , anı bäyäläw yäki tänqitläw minem eşem tügel dip qaradım digän. Massing moñı bik çiklängän jurnalizm dip atıy .Walcott süzlärençä (audio) Bu saylaw tügel.Bu xata . İrekle cämğiättä jurnalistlar xökümätneñ nişlägänen ,närsä äytkänen bik töğäl xabär itergä tieş. Ämma cawaplılıq monda betmi.
Michael Massing NYT , WP ta kündermäne añlağan bulırğa Suğış betkännän birle yazmalar tänqitleräk küzlektän qaralıp äzerlänädip äytte.
färidä xämit,praga
färidä xämit,praga