Accessibility links

Кайнар хәбәр

Saylawlar saylawğa oxşarmı ?


Başqortstanda Rusiä prezidentın saylawlarğa häm urınnardağı üzidärä orğannarına saylawlarğa äzerlek tämamlandı diärgä dä mömkin. Bu xaqta Başqortstan Üzäk saylaw komissiäse räise Bari Kincäğulov comğa könne jurnalistlar belän oçraşu waqıtında äytte. Barlıq saylaw urınnarında da yäkşämbe könne uzaçaq tawış birülär öçen tieşle şartlar tudırılğan. Bu saylawlar barışın da küp kenä küzätüçelär qarap – tikşerep toraçaq ikän. Barí Kincäğulov äytüençä, republíkğa xalıqara tikşerüçelär dä kilgän, Alar soñğı ike atnada qayber rayonnarda häm şähärlärdä yörep, saylawlarğa äzerlek barışın tikşergän. Xalıqara küzätüçelär dä, şulay uq Mäskäwdän kilgän federal küzätüçelär dä saylaw könendä berniçä rayonda häm şähärdä bulırğa ölgeräçäk, şulay uq Ufada saylawçılardan kilgän däğwalarnı tikşeräçäk.

Rusiä prezidentın saylawlarnı Başqortstanda törle keşe törleçä bäyäli. Xakimiätlärgä yaqınraq torğan keşelär bu saylawlarğa uñay qarasa, ğadi xalıq arasında da, ziyaalılar arasında da prezident saylawlarnıñ ğädel bulmawın äytüçelär citärlek. Älbättä, mondıy belderülärne Başqortstannıñ räsmi matbuğat basmalarında ğömerdä dä kürä almassıñ. Andıy döres süzlärgä urın birelmi alarda. Şulay da Rusiä prezidentın saylawlarnıñ ğädel bulmawın tağın da kiñräk cämäğätçelekkä citkerü alımnarı tabılıp tora. Mäsälän, soñğı könnärdä Ufadağı küp kenä yortlar diwarlarına häm işeklärenä, şulay uq xalıq küp yöri torğan urınnarğa tösle qäğäzdä basılğan listovkalar yäbeşterep çıqtılar. Alarda Rusiä prezidentın saylawlarnıñ küz buyaw öçen genä oyıştırıluı xaqında äytelä. Diwar gäzitendä şulay uq ğämäldäge prezident Vladimir Putinnıñ eşçänlegenä tiskäre bäyä birelä. Anı Çeçnyädäge suğışnı haman däwam itüendä, ildä terror ğämälläreneñ artuında, süz iregen qısuda häm başqa xilaflıqlarda ğäyeplilär. Saylawlarğa barmasqa kiräk, digän çaqıru da bar anda. Xaqiqätne yarıp äytkän monıñ işe yazmalar diwarlarğa häm işeklärgä elenep ozaq tora almí. Alarnı yırtıp yörüçe maxsus keşelär bar, küräseñ. Ämma listovqalarnı yäbeşterüçelär dä ücät bulıp çıqtı. Yırtılğan qäğäzlär urınına alar tiz arada yañaların elep quya.

Saylawlarnıñ oyıştırıluı da baytaq keşedä rizasızlıq uyata. Ayıruça, saylaw uçastoqlarınıñ küp kenä cirlärdä xezmät urınnarında oyıştırıluı küp däğwalar tudıra. Xezmät kollektivlarında här keşeneñ saylawda qatnaşuı nıqlı kontroldä totıla. Dimäk, saylawda qatnaşmıysıñ ikän, 14 marttan soñ siña qarşı nindi dä bulsa çaralar qullanılaçaq. Häm monı tege yäki bu oyışmalar, şirkätlär citäkçeläre yäşerep tä tormí. Alar üz eşçelären häm xezmätkärlären aldan uq kisätep quya. Mondıy alımnı Başqortstan xakimiätläre bıltır dekäbr ayında respublika prezidentın saylawlarda sınap qarağan ide inde. Häm älege ısul bik äybät näticälär birde – xalıqnıñ baytaq öleşe näq menä ezärlekläwlärdän, eştän quılulardan qurqıp qına da, saylawlarğa kilde. Sınalğan ısul xäzer dä xakimiätlärgä xezmät itäçäk.

Soñğı atnalarda Başqortstannıñ räsmi mäğlümat çaraları Rusiä prezidentın saylawlarğa bağışlanğan yazmaların bermä – ber arttırğan ide. Gäzitlärneñ küpçelege üzläreneñ 12 mart sannarın tulısınça diärlek şuşı uq temağa bağışladı. Yazmalarnıñ zur küpçelege törle hönär iäläreneñ Vladimir Putinnı saylarğa çaqırıp yazğan xatları häm mäqälälärennän tora. Tatar telendäge «Qızıl tañ» gäzite isä üzeneñ comğa sanında Başqortstan tatarları ictimağí berläşmäläreneñ republíkta yäşäwçe tatar xalqına möräcäğäten dä bastırıp çığardı. Ul möräcäğätneñ ölgesen Başqortstan tatar oyışmaları uzğan atna şimbäsendä ütkärgän utırışlarında qabul itkän ide. Ul möräcäğättä ayırım alğanda şundıy yullar da bar. Bezneñ fikerebezçä, Rusiä Federasiäse Prezidentı wazifasına barlıq kandidatlar arasınnan ğämäldäge prezident Vladimir Putin kandidaturası tatar xalqınıñ taläplärenä häm ömet– ışanıçlarına cawap birä. Çönki prezidentlıq çorında Vladimir Putin üzen çın – çınnan internasionalist itep kürsätte.

Başqortstan tatar milli oyışmaları berlege qabul itkän bu möräcäğät törle keşedä törleçä fiker uyatuı ixtimal, älbättä, çönki anda äytelgännär bäxässez tügel. Ämma ni xäl itäseñ inde, Başqortstanda tatar telenä dä däwlät tele statusı birüne taläp itkän çaqta, Vladimir Putinğa da yärdäm sorap xatlar yazğaç, şundıyraq stildäge möräcäğätlär dä qabul itelä aladır inde. Maylamasañ bulmıy dilär bit.
XS
SM
MD
LG