Sember ölkäsendä Däwlät Dumasına häm Cirle parlament – Qanunnar çığaru cıyılışına saylawlar inde ikençe märtäbä uñışsız uzdı. “Barısına da qarşılar firqäse” ciñep çığuı arqasında ber kandidat ta deputatlıqqa uza almadı. Däwlät Dumasında berdän-ber buş urın – Sember qalası wäkileneke. Ä cirle parlamentta xätta biş urın buş. Ölkä üzäge xalqı xakimiätkä ışanmıy, saylawlar nindi genä näticä birmäsen – yaxşılıqqa ömet yuq, dip uylıy. Ä menä ölkädä Baş federal' inspektor Aleksandr İvanov fikerençä, elektorat ğäyeple: ul döres eşlämäde.
Saylawlar aldınnan cılılıq häm elektr kiselmi tordı. Ölkäneñ energetiklar aldında burıçı tağın da üskän. Ölkä başlığı Çubays belän oçraşmaqçı. Burıçlarnı 15 yılğa kiçekterü turındağı kileşü buyınça, ölkä xakimiäte, yuğisä, yaña burıçlar cıymasqa wäğdä itkän ide inde. Vladimir Şamanov Çubays küñelen nindi dälillär belän yomşarta alır tağın.
Ölkäneñ iqtisad yağınnan aqsawında xalıqnıñ äxlaqi xaläte dä zur rol' uynıy. Pravoslav din ähelläre genä tügel, xakimiät tä äxlaqnı nığıtuda çirkäw eşçänlegenä zur ömet bağlıy kebek. Yäşüsmerlär öçen pravoslavie (nosari) üzäge açıldı. Qartlar häm yätimnär yortlarında, törmälärdä ğibädät bülmäläre çeltäre kiñäyä.
Ämma çirkäwneñ iğtibarın ayıruça xärbilär cälep itä. Ölkä xärbi komissariatında da ğibädätxanä açıluın polkovnik Yuri Trusov “Armiägä alınuçılarnı ruxi-äxlaqi tärbiäläw – köçle Räsäy armiäse tudıru öçen kiräk”. Ölkä üzägendä “Watan, armiä, çirkäw” isemle fänni-ğamäli konferensiä uzdı. Anıñ töp näticäse – ilneñ iminlege öçen armiä häm çirkäw qulğa-qul totınıp eşlärgä tieşlär.
Äle genä Çeçenstanğa 10 spetsnazçı otryadı kitte. Polkovnik – tatar balası Marat Aqberdin citäkçelegendäge törkem aldında ieromonax Serafim molitva uqıdı häm kitüçelär östenä “izge su” sipte. “İzgeläşterelgän” Marat Aqberdin däwlät aldında üz burıçın ütär. Läkin anıñ xezmätenä tieşle bäya birelerme soñ? Mondıy şikne başqa ber tatar polkovniğı belän “şayarışlar” da köçäytä.
31-hawa-desant brigatı komandirınıñ urınbasarı polkovnik Mäğsümevne “Batırlıq” ordenı belän büläkläw häm diviziä komandirı urınbasarı itep bilgeläw turındağı raport 2001-yılnıñ ğinwarında uq Saqlanu ministrlığına tapşırılğan. Läkin anı tübänräk däräcäle Suvorov ordenı belän genä büläklägännär.
Polkovnik, tatar balası, moña qädär Rusiä qorallı köçlärendä bulmağan (bespretsendentnıy, dilär) adımğa cör'ät itkän: Saqlanu ministrlığın sudqa birgän. Sudta ike Mäskäw wäkile häm Mäğsümevneñ ışanıçlı şäxese Sergey Naumenko süz köräşterdelär. Däğwaçı üzeneñ anda qatnaşmawın citäkçelekneñ basımı belän añlata. Sud ğozerne qänäğätländermäde. Läkin Sergey Naumenqo yuğarı dairälärdä xaqiqat ezläwne däwam itäçägen belderde. Çönki, di ul, polkovnik Mäğsümevneñ yuğarıraq urınğa bilgelänüenä dokumentlarnı ministrğa äzerläwçelär arasında aña naçar mönäsäbätle türä bar – näq şul yawızlıq qılğan türäne faş itärgä kiräk.
Niçek kenä bulmasın, “tatar balasına polkovnik däräcäsen alu öçen, başqalarğa qarağanda 10 märtäbä artıq tirä tügärgä kiräk”, digän ğibärä tağın ber qat raslana kebek.
“Azatlıq” radiosı, Ayrat İbrahim, Sember.
