Berlin konferensiäsendä äfgan xökümäte ildä totrıqlılıqnı tämin itü mäsäläsendä kiläse 7yıl öçen 27milliard dolar çit il yardäme taläp itäçäk dip kötelä. İke könlek cıyında xalıqara yardäm turında ğına süz barmayaçaq. Äfgan rekonstruksiä ministırı Amir Farhangnıñ radiobıznıñ äfgan bülegenä belderüenä kürä (audio)
Berneçe bülektä säyäsi täräqiät häm politik rekonstruksiä turında süz bulaçaq .Monda Bonn kileşüendäge progress häm kiläçäk öçen bezneñ plannar qarala İkençe öleştä Äfganstannıñ iqtisadi rekonstruksiäse tikşereläçäk.Xökümät üzeneñ prioritet häm proyektların açıqlayaçaq häm xalıqara cämäğätçelektän yardäm sorayaçaq. Sonğı äleştä iminlek, narkotikağa qarşı köräş mäsäläse toraçaq.
Äfganstan buyınça berençe iğanä konferensiäse 2002nçe yılnıñ ğıynuarında Tokyoda ütte.Donor illär 5 yılda 4milliard 500 million dollar wäğdä itte. Aqçanıñ zur öleşe xalıqara yardäm oyışmaları aşa ilgä kerde. Äfgan xökümäte bu märtäbä aqça turıdan turı üzäk xökümätkä birelsen dip taläp itäçäk.Berlin cıyını Äfganstan, BMO, Yaponiä häm Germaniä tarafınnan oyıştırıla ,alar2001 nçe yılğı Bonn kileşüennän soñ nişlärgä kiräklege turında konsensusqa ireşergä tırışaçaq.Bu kileşü, tınıçlıq, iminlek , tözekländerü häm ilneñ töp oyışmaların buldıru öçen plan ,waqıt grafikası bilgelägän ide. Äfganstan qayber uñışlar şulsanda konstitutsiäneñ äzer buluı belän maqtana alsa, uñışsızlıqlar citärlek, saylawlar 3 ayğa kiçekterelde moña iminlek häm saylawçılarnı terki almaw säbäp bulıp tora.Qabilä citäkçeläre, cirle komandirlar ilneñ baytaq qına öleşlären kontrol itä, yardäm oyışmalarınıñ baytaq qına xezmätkäre üterelde , ike atna elek Heratta aviatsiä ministırı üterelde şunnan soñ köç qullanular başlandı. BMO general sekratarı K.Annan yaña xisabında Äfganstannıñ säyäsi kiläçäge , yañadan tözekländerü ildä iminlek urnaşuınnan bağlı bulaçaq dip äytte.Xökümät iyüngä qädär 40meñ suğışçını qoralsızladıraçaq dip beldergän bulsa da, älegä alarnıñ 6meñe genä taratıldı. Xökümät Berlin cıyınında ''Äfganstannıñ kiläçägen garantiäläw''isemle xisap täqdim itäçäk Anda ildä solıx wä totrıqlılıq urnaşuı öçen xalıqara cämäğätçelek 27 milliard dollar investitsiä yasarğa tieş dip äytelä.Äfgan xökümäte xalıqnıñ yıllıq keremen keşe başına 200dolardan 500gä kütärü niätendä. BMO häm İMF Äfganstannıñ narkotika _mafia däwlätenääylänü qurqınıçı bar dip kisätte. Äfgan ekonomikasınıñ 30%tan artığın älege waqıtta narkotika kontrabandası täşkil itä.Düşämbedä BMOnıñ Azıq Tölek häm Awıl xucalığı oyışması Äfganstanda igençelärne äfyün üsterüdän wazkiçterü öçen 60million aqça soradı.Oyışma bıyılnı Äfganstanda äfyün citeşterü rekord däräcägä citäçäk dip kisätte. Ütkän yılda dönyada citeşterelgän äfyünnıñ dürttän öçe Äfganstanğa turı kilgän. Berlin konferensiäsendä narkotika turında söyläşülär bulaçaq.BMO räsmiläre donor illärne Äfganstannı onıtmasqa çaqıra. CARE İnternational häm NY Universitetı Xalıqara üzägeneñ yaña xisabında xalıqara cämäğätçelek Äfganstan öçen kübräk tırışlıq kürsätep añı uñışsız xäldä qaldırmasın, çönki monıñ bäyäse bik yuğarı bulaçaq dip yanıy.
färidä xämit,praga
färidä xämit,praga