Premyer A.Sharon Gazadan bötenläy çigenep, Könbatış Üzänendäge küpçelek yähüd utarların saqlap qalırğa teli. Kiçä Prezident G.Bush A.Sharonnıñ Gaza inisiativasına yuğarı bäyä birep(audio)
İzrael Gazadağı bilgele xärbi qorılmalarnı barlıq utarlarnı häm Könbatış Üzänendäge qayber bilgele xärbi qorılmalar häm qayber utarlarnı sütep taşlawnı planlaştıra . Bolar qıyu ,tarixi ğämällär bulıp tora,ägär dä taraflar şuşı mizgeldän faydalana alsa , alar progressqa işek aça ala häm dönyada in ozaq däwam itkän konfliktnı beterä ala dip äytte.
Sharon Gazadağı 7,500 yähüdne häm xärbi berleklärne çığarunıñ faydası zur bulaçaq dide.Sharon süzlärençä(audio)
Gazadan çıgenü İzraelneñ iminlegen arttıraçaq, iqtisadnı yaxşırtaçaq şulayuq izraellelär belän fälästinnär arasındağı kierenkelekne kimetäçäk Minem plan İzrael däwläte öçen yaña yaxşıraq şartlar barlıqqa kitergän kebek İzrael belän fälästinnär arasında söyläşülär başlaw mömkinçelegen dä tudıra.
Prezident G.Bush Könbatış Üzänendä , Yerusalem tiräsendä xäzer 200meñnän artıq yähüd yäşägän utar-qasabalarnıñ İzrael yağında qaluın raslağan.Ul fälästinnärneñ yarasına toz sibep,kire qaytqan fälästin moxacirları sonğı çiktä oyışaçaq Fälästin däwlätendä urnaşaçaq dip äytep, 48nçe yılda İzrael däwläteneñ tözelüe belän öylären yuğaltqan fälästinnärneñ kire qaytu xoquqın yuqqa çığarğan buldı. G.Bush (audio)
Yaña çınbarlıqnı ,şulsanda İzraelneñ küp xalıq yäşägän urınnarnı küzdä totqanda , sonğı status söyläşülärendä mohacirlarnıñ 1949-nçe yılğı atışlarnı tuqtatu kileşüe çiklärenä qaytuların qabul itü realistik tügel dip belderde Amerika citäkçese .
1949-nçe yıldağı atışlarnı tuqtatu kileşüe belän İzraelneñ Ğäräb kürşeläre ,İzraelneñ waqıtlı çiklären tanıdı. Anda Könbatış Üzäne yäki Gaza yuq ide.. İzrael bu territoriälärne 1967nçe yılda Yordaniä häm Misır armiälären quıp cibärgän suğışta yañadan aldı. Prezident Bush Sharonnıñ fälästin terrorçılarınıñ ütep kerüen tuqtatu öçen tözegän iminlek diwarı turında borçılu belderep, ul daimi tügel ä waqıtlı çara ğına bulırğa tieş dide. Bushnıñ Könbatış Üzänendä yähüd qasabaları , utarlarınıñ qaluın qabul itüe fälästinnärneñ şunduq reaksiäsenä säbäp buldı. Yasir Arafat kileşüne xökem itep,bu yaqın könçığış tınıçlıq protsesınıñ tämam tuqtaluına işarä bulıp tora disä, premyer Axmed Kureyı (audio) Bez fälästinnär , bez kire qağabız. Bez moñı qabul itä almıybız, kire qağabız.Bez xalıqara rezolutsiä, BMO İminlek Şurası rezolutsiäse , Yul xaritasın ğına yöklämä itep alabız dide.
Qureyı ''Yul xaritası'' dip yöretelgän tınıçlıq planıñ yaqlağan ''kuartet''nı yäğni Yevropa berlege, BMO, AQŞ häm Rusiänä xalıqara konferensiä ütkärep, fälästinnärneñ xoquqların tikşerergä çaqırdı. K.Annan süzçese ,general sekretar tınıçlıq planınıñ çişelmägän detalläre ike yaq arasında söyläşelep İminlek Şurası rezolutsiälärenä kileşle xäl qılınırğa tieş dip qarıy dide.
''Yerusalem öçen Amerika Möselmannarı'' Oyışması elemtä direktorı Rayeed Tayeh Könbatış Üzänendäge qayber utar-qasabalarnı legitimlaştıru AQŞnıñ üz säyäsätennän yıraqlaşuın kürsätä dip äytep ,
(audio) 2000nçe yılda tınıçlıq protsesı özelgännän birle aña yasalğan iñ zur orım .Bushnıñ yasağan zarar sonğı 3 yıl yarımdağı köç qullanudan da artığraq.Çönki köçqullanu ike yaqta da säyäsätne üzgärtmäde, ul küp oçraqlarda berberennän üç alu ide dip söyläde. Yevropa Berlege, prezident Bushnı tänqitläwdän totılıp qalıp , yaqın könçığış nizağı kileşülär arqılı xäl qılınırğa tieş dip belderde. Berlekneñ tışqı säyäsät koordinatorı J.Solana Sharonnıñ Gazadan çigenü täqdime'' Yul xaritası'' dip yörelgän tınıçlıq planıñ ğämälgä quya başlauınıñ ber öleşe bulırğa tieş dide . Yevropa Komisiäse prezidentı Romano Prodinıñ süzçese Reijo Kemppinen süzlärençä (audio) Berlek İzrael belän fälästinnärneñ üzara ireşkön kileşülärne küzdä totmağanda, 67nçe yıldan eleke çiklärgä üzgäreş kertelüen qabul itmiäçäk .
färidä xämit,praga
färidä xämit,praga