Accessibility links

Кайнар хәбәр

Tatar xatın-qızları arasında eşsezlek


Xatın qızlarğa ayrılğan bu öleşetä bez Rusiä ayrım alğanda tatarlar yäşägän täbäklärdä xatın qızlar arasında eşsezlek problemasın öyränergä qarar birdek .Ämma bügen eşsez qalğan tatar xatın qızlarınıñ duçar bulğan qıyınlıqlar urınına Ukrainadan kilep Finländiädä uñışqa ireşkän ber tatar xanımı belän ängämä täğdim itäbez.

Eşsezlek , olıraq yäştäge xezmät qullarına qarata diskriminatsiä ni qızğanıç ki bügen Rusiädä genä tügel ä dönyanıñ başqa urınnarında da problemağa äylänep bara. Qayber bilgele hönär –profesiälär, misal öçen säyäsätçe, akademiklar yäki tikşerenü ölkäsendä eşläwçelärneñ zur öleşeneñ olıraq yäştä genä uñışlarğa ireşüe ber kemgä dä ser tügel. Ämma kibettä satuçı , fabrika zavod eşçese ofis xezmätkärläreneñ urta yäştä yañadan eş tabuları älege waqıtta zur problema bulıp tora. Eş birüçe , xucalar bügen yäş ,matur sälämät, ber qayçan da çirlämägän , ällä niçä tel belüçe , öydäge , tirä yaqtağı problemalar täsirenä birelmägän 30 yäşendä ämma 50yäşlek keşe täcribäsenä iä xezmätkärne genä eşkä alır ide. Küp kenä illärneñ qanun zakonnarında tängällek, tigezlek turında maddälär bar,ämma in alğa kitkän ber niçä ilne küzdä totmağanda xatın qız belän ir at şuluq eş öçen şuluq aqçanı da almıy. Eşsezlär arasında xatın qızlar haman da zur öleşne täşkil itä .Älege waqıtta xatın qıznıñ eş ezläp çit illärgä kitüe ällä ni yañalıq tügel . Rusiä xatın qızları , şulsanda tatar xatınnarı 90nçe yıllarda Törkiägä yış yörede, Mişoçniklär dip atalğan ide bu xatın qızlar. 97-nçe yılda Tömännän _İstanbulğa barğan oçqıçta pasajırlarnıñ yartısınnan kübrägen tatar xatın qız säwdägäläre täşkil itüen kürep şaqqatqan idem. Hönärläre buyınça injiner, uqutuçı tağı kem bulğan bu xanımnar arasında ber injiner xanım İstanbulğa 56 nçe säfärem dip söylägän ide, ''mişoçniklar''däwre bette. Bügenge köndä Törkiäneñ zur şähärlärendä Rusiä,Ukraina Moldovadan kilgän bala qarawçı bulıp eşläwçe bik küp xatın qız bar. Xälleräk töreklär arasında xäzer balalarınıñ keçkenädän rusça öyränüä modağa äylängän.İke telne dä şatırdatıp söyläwçe balalar oçratasın älege waqıtta Törkiädä . Ukrain, moldawan xanımnarı bik tırış dip söyli töreklär.Şulayuq Törkiä bazarlarında törle respubliklardan satuçı xanımnar da küräsen äläge waqıtta . Bez yäşägän çex cömhöriätendä dä eleke sovet respublikları, şulsanda Tatarstannan kilep urnaşqan keşelär şaqtıy ğına .Alarnıñ ber öleşe üz eşläre bulğan xälle keşelär.Ämma älegä üz eşen buldırğan tatar xatın qızı turında işetelmäde . Bügen süz xatın qızlar turında bara häm min ber tatar xatınınıñ keçkenä uñış qıssası turında söylämäkçemem. Monnan 10yıl çaması elek Ukrainadan ike balası belän Finländiägä kilep urnaşqan , yañadan kievgä çığıp, keçkenä genä kafe açıp tatar aşları belän üzen Xelsinkidä tanıta başlağan Mahirä xanımnıñ tırışlığı, pöxtälege mine şaqqattırğan ide. Xelsinkidä duslar pilmän, pärämeç belän mäşäqätlänmä Maxirä xanımğa şatıratıp zakas bir, bezneñ keşe , bik çista, bik tämle äzerli, bäleşläre awızda äri dip äytkäç şaltıratıp zakas birdem. Comğadan soñ kilep alırsız digäç, xanımnıñ comğa namazın qaldırmağanı añlaşıldı. Xatın qızlar arasında eşsezlek,qayğı borçılularnı az ğına waqıtqa onıtıp çit ildä uñışqa ireşkän şat energiäle xanımnı tıñlap qarıyq

audio

Färidä Xämit, Praga
XS
SM
MD
LG