Accessibility links

Кайнар хәбәр

Afğanistandağı Hezb-i-İslamdağı ber fraksiäseneñ Karzayğa iärüen niçek bäyälärgä?


Afğanistannıñ qayber töbäklärendä, bigeräk tä Könyağında köç qullanu dävam itsä dä, xökümätneñ opponetlarnı tatulaşırğa çaqıruı nindider cimeş birä ala kebek. Radikal İslam törkeme "Hezb-i-İslamnan" ayırılp çıqqan firqa tınıçlıq teläven häm AQŞ tarafınan yaqlanğan prezident Hamid Karzai xökümtäendä konstruktiv rol uynarğa äzer toruın belderde.

Älbättä, bu törkem "Hezb-i-İslam"nı häm bigeräk tä qayda buluı bilgesez anıñ citäkçese Gulbuddin Hekmatyarnı väkillek itmi. Şulay da qayber küzätüçelär bu uñay işarä dip belderälär. Hezb-i-İzlamnan ayırılıp çıqqan firqanıñ bu belderüe, prezident Karzay elekke Taliban rejimı ağzaların xökümätkä qarşı köräşne tuqtatıp, Afğanistannı tözekländerü eşendä qatnaşırğa çaqırğanan soñ iğlan itelde. Üzen "Hezb-i-İslam"nıñ qarar birüçe organınıñ başlığı dip tanıtqan Xalid Faruqi Yäkşämbedä Kabuldağı press-konferensiädä, törkem suğışudan tuydı häm ilne tözekländerügä öleş kertergä teli dip äytte.

Audio

"Bez köç qullanudan näfrät itäbez häm anıñ Afğanistannı tözekländerügä öleş kertmäven añlıybız. Bez Afğannarnıñ üzarasındağı tınıç diskussiäneñ genä milli ışanış tudırıp, problemmalarnı xäl qıluğa kiteräçägenä ışanabız. "

Soñğı vaqıtlarda Afğanistanda xökümät häm AQŞ xärbiläre belän Taliblar arasındağı bäreleşlär köçäyep kitte. Şulay uq çit il keşelärenä yaki alarnıñ yadämçelärenä dä höcümnär yışaydı. 2001-nçe yılda xakimiätätn bärep töşerelgän Taliban Kabul xökümätenä, çit il yardäm oyışmaları xezmätkärlärenä , çit il xärbilärenä häm xalıqara tınıçlıq saqlau köçlärenä qarşı cihad iğlan itte. " Hezb-i-İslam "nıñ başqa ber ağzası Calalabadnıñ elekke mere Abdul Ğafar Karyab ta tınıçlıq teläven belderde häm xökümätne oppozitsiäne politik protsesta qatnaşuı öçen ügetläv eşen dävam itärgä çaqırdı. Faruqi üz fraksiäseneñ Hezb-i-İslamnı oyıştırğan Hekmatyar belän öç yıldan birle elemtädä tormauın äytte. Ul şulay uq üz firqasınıñ AQŞ tarafınan öyrätelgän Afğan Milli Armiäsen, xatın-qızlarğa yuğarı belem birüne, irekle saylaular ütkärüne häm xosusi militsiäne qoralsızlandırunı yaqlauın da belderde. Hekmatyarnıñ Hezb-i-İslamda üzäk rol uynauın küz aldında totqanda, mondıy belderülärneñ ähämiäten bilgeläv qıyın. 14 yıl Afanistan belän Pakistanda eşlägän APnıñ xäbärçese häm xäzer Nyu Yorktağı Tışqı Mönäsäbätlär Şurası ağzası bulğan Kathy Gannon radiobız xäbärçesenä bolay dip belderde

Audio

"Alarnıñ Gulbuddin Hekmtyar belän elemtäse yuq ikän. alar Hezb-i-İslamnı väkillek itmilär. Bu oçraqta alar xökümättä qatnaşırğa telägän ber törkem şäxeslär genä."

Taliban kebek Hezb-i-İslam da nigezdä Paştunnardan tora. Afşanistanda xäzer elekke Taliblarnı da politikada qatnaştıru tırışlığı alıp barıla. Afğanistannıñ mänfäğätlären küz aldında totqanda, Paştunnarnı cälep itü zarur. Gannonnıñ süzlärençä,

Audio

"Härkemne iblis dip atau Afğanistan öçen cavap bula almıy. Hamid Karzay da şunı äytergä teli dip uylıym. Här Paştun Talib tügel, häm här Talib döşman tügel."

Karzaynıñ bu tırışlığı sintäber ayında bulaçaq prezident häm parlament saylaularında uñay cimeş birer dip ömet itelä.

Färit İdelle, Praga.
XS
SM
MD
LG